Genetyka zespołów otępiennych. Część 1: Podłoże molekularne otępienia czołowo-skroniowego i parkinsonizmu sprzężonego z chromosomem 17 (FTDP-17)
Journal Title: Advances in Hygiene and Experimental Medicine - Year 2009, Vol 63, Issue
Abstract
W populacji chorych z otępieniem, prawie 10–15% stanowią przypadki otępienia czołowo-skroniowego (frontotemporal dementia – FTD), w którym proces neurodegeneracji obejmuje głównie płaty czołowo-skroniowe. Pierwszy przypadek postępującego otępienia czołowo-skroniowego opisał w 1892 r. Arnold Pick, który u 71-letniego chorego cierpiącego na zaburzenia mowy i pamięci obserwował wyraźny zanik płatów czołowo-skroniowych oraz charakterystyczne złogi, nazwane później ciałami Picka. Podłoże neuropatologiczne FTD jest bardzo zróżnicowane. W przeciwieństwie do choroby Alzheimera (AD), w mózgu chorych nie występują ani płytki starcze ani zwyrodnienia włókienkowe typu Alzheimera. Otępienia czołowo-skroniowe należą do tzw. tauopatii, grupy chorób, u podstaw powstania których leży zaburzony metabolizm białka tau z rodziny białek zasocjowanych z mikrotubulami (macrotubule associated tau protein – MAPT). W układzie nerwowym białko tau stabilizuje mikrotubule w aksonach neuronów, stąd odpowiada za podstawowe procesy w metabolizmie komórki nerwowej, takie jak: przekazywanie sygnałów, plastyczność czy transport wewnątrzkomórkowy. W mózgu w wyniku alternatywnego składania transkryptów RNA na matrycy genu MAPT (chromosom 17q21.2), jest syntetyzowanych 6 izoform białka tau. Poszczególne izoformy różnią sie liczbą aminokwasów w łańcuchu, obecnością 3 (tau typu 3R) lub 4 (tau typu 4R) domen odpowiedzialnych za wiązanie się z mikrotubulami oraz 1 lub 2 insercji zawierających 29–58 aminokwasów. Izoformy podlegają licznym potranslacyjnym modyfikacjom, m.in.: hiperfosforylacji, glikacji oraz oksydacji, które zmieniają właściwości białka i zaburzają jego prawidłowe funkcjonowanie. Zmieniony metabolizm białka tau zakłóca jego interakcje z tubuliną, co destabilizuje strukturę mikrotubul i inicjuje złożony proces powstawania toksycznych dla mózgu złogów białka tau. W 1998 r. wykryto pierwsze mutacje w genie MAPT odpowiedzialne za rozwój otępienia czołowo-skroniowego połączonego z zespołem parkinsonowskim sprzężonym z chromosomem 17 (frontotemporal dementia and parkinsonism linked to chromosome 17 – FTDP-17). Dotąd zidentyfikowano ponad 40 mutacji w genie MAPT, głównie w rodzinach z autosomalnie dominującą postacią FTDP-17, w pojedynczych przypadkach także w chorobie Picka i AD. Poznane zmiany DNA ze względu na ich efekty molekularne sklasyfikowano na co najmniej dwie grupy:
Authors and Affiliations
Anna Kowalska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP66342
- DOI -
- Views 180
- Downloads 0
The importance of putrescine in the human body
Putrescyna odgrywa znaczącą rolę w regulacji podziału, różnicowania i dojrzewania komórek oraz procesu apoptozy. Jako związek polikationowy stabilizuje strukturę DNA i uczestniczy w funkcjonowaniu błon komórkowych. Może...
Receptory melatoninowe MT1 oraz ich rola w onkostatycznym działaniu melatoniny
Melatonina, podstawowy hormon wytwarzany głównie przez szyszynkę, wykazuje m.in. silne właściwości hamujące wzrost komórek nowotworowych, zarówno w warunkach [i]in vitro[/i], jak i [i]in vivo[/i]. Dane literaturowe wskaz...
Anti-oxidative and anti-inflammatory effects of lipoic acid in rat liver
Introduction: Lipopolysaccharide (LPS) is a key inflammatory component of Gram-negative bacteria, which after entering the systemic circulation contributes to the development of septic hepatic failure.Aim: The aim of thi...
Związek między osoczowymi stężeniami hormonów, stanem odżywienia i wydarzeniami stresogennymi u pacjentek z jadłowstrętem psychicznym
Limfocele – powikłanie urologiczne po przeszczepie nerki
Przeszczep nerki jest najlepszą metodą leczenia nerkozastępczego, zapewniającą pacjentomdłuższe przeżycia i lepszą jakość życia. Na wynik leczenia przeszczepianiem nerki wpływa występowanie powikłań, w tym urologicznych....