Geneza idei epistemicznych układów odniesienia i ich odmiany
Journal Title: Filozoficzne Aspekty Genezy - Year 2017, Vol 14, Issue
Abstract
Nazwa „epistemiczny układ odniesienia” została wprowadzona przez Kazimierza Jodkowskiego w 2004 roku i jest efektem jego uprzednich analiz sporu ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Epistemiczne układy odniesienia to niewielkie, dwu- lub trzyelementowe zbiory najogólniejszych, historycznie zmiennych założeń, które określają konieczne warunki uprawiania nauki. Współcześnie, z dwoma, bazującymi na naturalizmie metodologicznym, epistemicznymi układami odniesienia, rywalizują epistemiczne układy odniesienia nadnaturalizmu i artyficjalizmu. Epistemiczny układ odniesienia naturalizmu antynadnaturalistycznego to nakaz przyjmowania jedynie naturalistycznych wyjaśnień dla faktów i procesów, któremu towarzyszy zakaz przyjmowania wyjaśnień antynaturalistycznych, pojmowanych jako zakaz powoływania się na przyczyny nadnaturalne. Epistemiczny układ odniesienia nadnaturalizmu to nakaz dopuszczania w wyjaśnianiu zjawisk przyrodniczych obok przyczyn naturalnych również wyjaśnień odwołujących się do przyczyn nadnaturalnych — interwencji bytu nadprzyrodzonego, czyli Boga. Epistemiczny układ odniesienia naturalizmu antyartyficjalistycznego to nakaz przyjmowania jedynie naturalistycznych wyjaśnień dla faktów i procesów, któremu towarzyszy zakaz przyjmowania wyjaśnień antynaturalistycznych, pojmowanych jako zakaz powoływania się na przyczyny sztuczne (inteligentne, celowe). Epistemiczny układ odniesienia artyficjalizmu to nakaz dopuszczania w badaniach naukowych obok przyczyn naturalnych również przyczyn sztucznych, inteligentnych.
Authors and Affiliations
Krzysztof J. Kilian
Keywords
Related Articles
- EP ID EP292339
- DOI -
- Views 123
- Downloads 0
A New Design Argument
Since the time of Darwin the concept of intelligent cause was eliminated from natural science. For scientific naturalists claimed that invoking such a cause contradicts the nature of science. Author argues, however, that...
How Not to Detect Design – Critical Notice: William A. Dembski, [i]The Design Inference[/i]
The article is a critical analysis of the explanatory filter concept presented by William Dembski in his book [i]The Design Inference[/i]. The filter is understood as formalization of the procedure leading to detection w...
Ewolucjonizm darwinowski w świetle genomiki
Genomika porównawcza i biologia systemowa oferują niespotykane możliwości testowania głównych zasad biologii ewolucyjnej sformułowanych przez Darwina w O powstawaniu gatunków w 1859 roku i rozszerzonych sto lat później w...
Artefakty zwierzęce i pozaziemskie - inteligentnie zaprojektowane?
Autor, podając przykłady ze świata zwierząt i analizując domniemane świadectwa istnienia istot pozaziemskich, dowodzi, że teoria inteligentnego projektu nie jest odrzucana współcześnie przez wzgląd na światopoglądowe upr...
Projekt jako kryterium demarkacji
Naturalizm metodologiczny, chociaż w sposób niejawny za sprawą wykluczenia odwołań do celowości, funkcjonuje całkowicie w zgodzie z założeniami naturalizmu ontologicznego i dlatego operuje jedynie w sferze tego, co empir...