Geomorfologiczny zapis transformacji den dolin rzek wyżynnych w warunkach różnicowanego natężenia erozji wąwozowej na przykładzie roztoczańskiej doliny Wieprza

Abstract

W artykule przedstawiono transformacje dna roztoczańskiego odcinka doliny Wieprza, determinowane czynnikami naturalnymi oraz antropogenicznymi, które miały miejsce w ciągu kilku ostatnich tysiącleci. W rekonstrukcji rozwoju wykorzystano metody fotointerpretacyjne i kartowanie geomorfologiczno-geologiczne. Datowanie wieku pobranych prób osadów organogenicznych (torfy, namuły torfiaste) pozwoliło na odniesienie rejestrowanych zdarzeń do okresów zróżnicowanej antropopresji na obszarze zlewni i jej skutków. Okresy zróżnicowanej antropopresji skutkowały intensywnymi przekształcaniami form dna i zboczy doliny, odzwierciedlonymi zróżnicowaniem osadów powodziowych w profilu pionowym. Ich miąższość i litologia stanowi czytelny zapis transformacji pod wpływem czynników naturalnych – np. okresowego uwilgotnienia klimatu oraz antropogenicznych – np. intensywności oraz sposobu zagospodarowania dna i zboczy doliny. Starsze poziomy stożków napływowych odpowiadają okresom intensywnej deforestacji obszaru zlewni, zaś młodsze – zmianom sposobu zagospodarowania i wprowadzaniem upraw okopowych. Zmiany w litologii osadów równi zalewowej świadczą o okresowym uaktywnianiu procesów erozyjnych warunkowanych czynnikami naturalnymi (klimat), ale uruchomionych w wyniku zmian w sposobie i strukturze użytkowania. Z kolei obniżenie antropopresji w środowisku dolinnym na obszarze dorzecza skutkuje szybką renaturyzacją środowiska zlewni den dolinnych.

Authors and Affiliations

Waldemar Kociuba

Keywords

Related Articles

Warunki kształtowania się odpływu w zlewni Czechówki

W pracy przedstawiono charakterystykę hydrologiczną Czechówki, której zlewnia (80,1 km2) położona jest we wschodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego, subregionu Wyżyny Lubelskiej. Jest to teren o żywej rzeźbie lessowej,...

Między mądrością a potocznością edukacji geograficznej. Przykład brytyjski

The author presents the idea of British school’s reform in relations to categories of wisdom and foolishness by Sternberg or ordinariness. She refers to the discussion about geographical education in Great Britain. The a...

Reconstruction of palaeolandscaps of Ukraine during MIS 20-12 obtained by palaeontological methods

W pracy przedstawiono charakterystykę hydrologiczną Czechówki, której zlewnia (80,1 km2) położona jest we wschodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego, subregionu Wyżyny Lubelskiej. Jest to teren o żywej rzeźbie lessowej,...

Antydyskryminacyjna rola edukacji geograficznej w kształtowaniu postaw tolerancji wobec mniejszości narodowych i etnicznych

During the primary school geographical education, students are not aware that the acquired knowledge and skills are those necessary for the proper perception and observation of social and natural phenomena. Implementatio...

Download PDF file
  • EP ID EP168318
  • DOI 10.17951/b.2014.69.1.93
  • Views 22
  • Downloads 0

How To Cite

Waldemar Kociuba (2014). Geomorfologiczny zapis transformacji den dolin rzek wyżynnych w warunkach różnicowanego natężenia erozji wąwozowej na przykładzie roztoczańskiej doliny Wieprza. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio B - Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 0(1), 93-106. https://europub.co.uk/articles/-A-168318