Gustaw III wobec rewolucji francuskiej
Journal Title: Przegląd Nauk Historycznych - Year 2017, Vol 0, Issue 1
Abstract
Gustaw III panował w Szwecji w latach 1771–1792. Od początku swoich rządów był mocno związany z Francją. Dzięki jej poparciu dokonał monarchistycznego zamachu stanu w sierpniu 1772 r. Przez kolejnych 15 lat był najbliższym sojusznikiem dworu wersalskiego. Zapoczątkowany w 1787 r. kryzys wewnętrzny sprawił, że Francja nie była w stanie dłużej odgrywać dotychczasowej roli na arenie międzynarodowej. Jednym z pierwszych polityków europejskich, który zdał sobie z tego sprawę, był właśnie Gustaw III. W latach 1788–1790, wbrew stanowisku Francji, prowadził wojnę z Rosją, którą zakończył w sierpniu 1790 r. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zrobił to ze względu na rozwój sytuacji we Francji. Król od dawna panicznie bał się bowiem wszelkich rewolucji. I nie chodziło mu bynajmniej o wywołane przez nie zmiany natury społecznej czy gospodarczej. W rewolucji król szwedzki widział niszczycielską siłę zagrażającą wszystkim tronom. Obawiał się, że przykład Francji, gdzie pozycja króla słabła z każdym miesiącem, może doprowadzić do upadku monarchii we wszystkich innych krajach europejskich. Z tego właśnie powodu Gustaw III powziął myśl o dokonaniu zbrojnej interwencji we Francji. W 1791 r. sprawą dla niego najważniejszą było już bowiem ratowanie zagrożonej monarchii francuskiej. Nie znajdując zrozumienia u przedstawicieli państw trójprzymierza (Anglia, Prusy, Holandia), coraz bardziej zaczynał skłaniać się ku koncepcji zawarcia przymierza z Rosją. Decyzję o podpisaniu traktatu sojuszniczego z Katarzyną II przesądziło niepowodzenie ucieczki Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r. Niemal natychmiast po zatrzymaniu króla Francji w Varennes Gustaw III przystąpił do montowania szerokiej koalicji mocarstw, której pierwszoplanowym celem miało być ratowanie instytucji francuskiej monarchii. Jego inicjatywy w tym względzie nie znalazły jednak zrozumienia na dworach europejskich. Dyplomaci szwedzcy niemal wszędzie spotkali się z chłodnym, a niekiedy nawet z wrogim przyjęciem. Jedynym rezultatem zakrojonej na szeroką skalę akcji dyplomatycznej okazało się podpisanie traktatu drottningholmskiego z Rosją w październiku 1791 r. Warto też zwrócić uwagę na to, że Gustaw III pozostawał w stałym kontakcie z Ludwikiem XVI i jego zaufanym przedstawicielem na emigracji – Louisem Auguste’em baronem de Breteuil. Gustaw III został zamordowany w chwili, kiedy jego propozycje zostały zaakceptowane przez Ludwika XVI i Marię Antoninę. Dwór tuileryjski początkowo dość sceptycznie odnosił się bowiem do pomysłu zbrojnej interwencji we Francji. Jednak w marcu 1792 r. baron de Breteuil, występując w imieniu francuskiej pary królewskiej, zgodził się zarówno na lądowanie szwedzkiego korpusu w Normandii, jak i na zorganizowanie nowej ucieczki rodziny królewskiej z Paryża. Śmierć Gustawa III przekreśliła wszystkie te zamiary. Umierający król nigdy nie miał się też dowiedzieć, że w końcu marca 1792 r. pojawiła się szansa na spełnienie wszystkich jego pragnień i marzeń.
Authors and Affiliations
Zbigniew Anusik
Keywords
Related Articles
- EP ID EP320884
- DOI 10.18778/1644-857X.16.01.02
- Views 55
- Downloads 0
Pojedynki władców: zagadnienie komunikacji rytualnej
W tekście podjęto próbę wyjaśnienia znaczenia zjawiska, jakim były pojedynki władców. Wydaje się, że najlepiej zrozumieć je można, umieszczając je w kontekście komunikacji rytualnej. Wezwania do pojedynków władców, choć...
Galaktologia terapeutyczna (γαλακτολογία ἰατρική) Galena zawarta w De simplicium medicamentorum temperamentis ac facultatibus
Tekst dotyczy galaktologii medycznej, tj. starożytnej wiedzy o mleku (γαλακτολογία ἰατρική), i opiera się głównie na analizie wybranych dzieł Galena. Głównym celem badań było ustalenie źródeł, treści i przekazywanie dokt...
Major Władysław Car – ofiara zbrodni katyńskiej (1895–1940)
Artykuł opisuje życie Władysława Cara – jednej z tysięcy ofiar zbrodni katyńskiej. Urodził się w 1895 r. w Warszawie, gdzie zdał maturę. W 1915 r. został ewakuowany przez władze rosyjskie do Kijowa, gdzie rok później pow...
Angielski handel zewnętrzny (i kolonialny) w dobie wojny o imperium (1740–1765)
Artykuł prezentuje rozwój angielskiego handlu zewnętrznego (i kolonialnego) w okresie dwóch kontynentalnych konfliktów zbrojnych, toczonych także na morzach i w koloniach, w które zaangażowana była Wielka Brytania w lata...
Bălgarskijat zlaten vek. Sbornik v čest na car Simeon Veliki (893–927), săst. V. Gjuzelev, I.G. Iliev, K. Nenov, Fondacija Bălgarsko Istoričesko Nasledstvo, Plovdiv 2015, ss. 569.
Artykuł jest recenzją książki poświęconej carowi Symeonowi I Wielkiemu, władcy Bułgarii w latach 893–927. Publikacja ta powstała w związku ze 1050 rocznicą urodzin Symeona, datowanych na 864/865. Składa się z dwóch podst...