HALİDE EDİB ADIVAR'IN ROMANLARINDA SOSYAL BİR MESELE OLARAK DİN / İSLAM RELIGION / ISLAM AS A SOCIAL ISSUE IN HALİDE EDİP ADIVAR’S NOVELS ИСЛАМ /РЕЛИГИЯ КАК СОЦИАЛЬНЫЙ ВОПРОС В РОМАНАХ ХАЛИДЕ ЭДИБ АДЫВАРА
Journal Title: Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi - Year 2017, Vol 36, Issue 36
Abstract
Bu çalışmada Halide Edib Adıvar (1882-1964)'ın romanlarında nasıl bir “din” anlayışı ortaya koyduğu veya toplumsal ve kültürel hayat içinde “din”e karşı nasıl bir yaklaşım içinde bulunduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilindiği gibi Türk toplumu, Tanzimat (1939)’tan sonra hemen her alanda Batılılaşma çabası içine girmiş ve bu durum günümüze kadar da devam etmiştir. Bu süreç içerisinde bütün Avrupaîleşme ve modernleşme çabaları maddî ve manevî pek çok değişikliği ve tartışmaları beraberinde getirmiştir. Başta aydın kesim olmak üzere, toplumun hemen her tabakasında Doğu ile Batı'nın değerler dünyası çatışmalara sebep olmuştur. Bu çatışmaların odağı daima din-modernizm çatışması olduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle Tanzimat'la birlikte genel olarak Batılılaşma serüvenimiz üzerine düşünen ve yazan aydınlar, modernleşme ihtiyacı ile dinî kural ve kurumlar karşısında nasıl bir tutum içinde olunması gerektiğine dair farklı yaklaşımlar ve fikirler içinde olmuşlardır. Bu süreç içinde ortaya konulan birçok edebî eserin ana teminin “Doğu – Batı” çatışması olduğu malumdur. Bir aydın ve sanatçı olarak Halide Edib Adıvar da II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde çeşitli ideolojik, toplumsal, kültürel değişim ve tartışmaların içinde eserleriyle yer alan sanatçılardandır. Halide Edib'in romanlarında, Batılılaşan ve sürekli değişen Türk toplumunda “din” millî kimliği oluşturan ve koruyan önemli bir işleve sahiptir. Ancak bu din anlayışı, her insanı kucaklayan, laik, sevgiye ve akla dayanan yönleriyle “heterodoks” anlayışa yakın duran özgün bir yorum olarak karşımıza çıkar. In this study, we try to find out that what kind of understanding and approach towards “religion” Halide Edib Adıvar (1882-1964) put forward in her novels. As known, with the Rescript of Gülhane, Turkish society went into the effort of westernization in almost all areas of life and this effort has continued until today. In this process, all attempts for westernization and modernization brought about many changes and discussions, both material and spiritual. The values of the East and the West have caused conflicts in almost every segment of the society, especially among the intellectuals. The core of these conflicts is always known to be a conflict between religion and modernism. Intellectuals who think and write about our westernization process in general, especially with the Rescript of Gülhane, have come up with different approaches and ideas about the need for modernization and the attitude towards religious rules and institutions. It is well known that the main theme of many literary works produced in this process is the “East-West” conflict. As an intellectual and artist Halide Edib Adıvar is among the ones who are involved in various ideological, social, cultural changes and discussions during the Second Constitutional Period and Republican Period. In Halide Edib’s novels, “religion” has an important role in forming and preserving our national identity in the period of westernization and constant change of Turkish society. However, this understanding of religion comes out as a unique interpretation that is close to the “heterodox” understanding with its secular, loving, and reasoning orientations embracing every human being. В статье попытались установить как воспринимается обшеством релингия и как относится оно к нему по романам Халиде Эдиб Адывар (1882- 1964). Как известно, турецкое общество после Танзимата (1839) почти во всех сферах своей жизни начал европеизацию и этот процесс продолжается по сей день. Этот процесс привлёк за собой очень много перемен в материальной и духовной жизни общества и обсуждения. Во главе с с интеллигенцией во всех слоях общества начались конфликты по поводу западных и восточных ценностей. Оно стало фокусроватся на конфликт между религией и млдернизмом. Наряду с танзиматом турецкие деятели, которые думали и писали о насаждении в нашем обществе западных норм и идеалов, высказывали своё мнение о нуждах в модернизации и в процессе этого о позициях религиозных правил и институтов. Известно, что основной темой многих литературных произведений, созданных в теченнии этого процесса, является противостояние между востоком и Западом. Халиде Эдиб Адывар, как интеллектуал и исскуствовед эпохи второй конституции и республиканского периода, своими произведениями участвовал в различных идеологических, социальных, культурных изменениях и дискуссиях. Вроманах Халиде Эдиба, постоянно меняющемся и стоящем на пути насаждении западных норм и идеалов и турецком обществе, религия имеет важную функцию, которая составляет и защищает национальную идентичность. Однако, такое понимание религии является как уникальная интерпретация, близкая к «неортодоксальному» пониманию с его светскими, любящими и рассудительными ориентациями, охватывающий каждого индивида.
Authors and Affiliations
Ramis KARABULUT
Keywords
Related Articles
- EP ID EP278148
- DOI 10.17498/kdeniz.349163
- Views 44
- Downloads 0
OSMANLIDA KULLANILAN VİLÂYET TABİRİ ÜZERİNE ON THE INTERPRETATION OF THE TERM “VILAYET” DURING THE OTTOMAN EMPIRE ОБ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ТЕРМИНА «ВИЛАЙЕТ» В ОСМАНСКОЙ ИМПЕРИИ
Osmanlı taşra teşkilatının, en küçük birimden en büyüğe doğru, köy, nahiye, kaza, sancak ve eyalet (vilayet / beylerbeylik) şeklinde kurulduğu bilinmektedir. Bu örgütlenmede birleşmek kaydıyla köyler nahiyeleri, nahiyele...
KÜÇÜK İSKENDER’İN YAZGININ ÖLÇÜSÜ İSİMLİ KÜÇÜREK ÖYKÜSÜNÜN DİLSEL GÖSTERGELERLE YORUMLANMASI THE INTERPRETATION OF KÜÇÜK İSKENDER'S SHORT SHORT STORY TITLED YAZGININ ÖLÇÜSÜ WITH LINGUISTIC INDICATORS ЛИНГВИСТИЧЕСКИЙ КОММЕНТАРИЙ К КОРОТКОМУ РАССКАЗУ КУЧУКА ИСКЕНДЕРА «СРОК, ОТМЕРЕННЫЙ СУДЬБОЙ»
Bireyden yola çıkarak evrensel bir olguyu yalın ve çarpıcı bir dille okuyucuya aktaran küçürek öyküler, modern zamanda hız kavramının etkisiyle edebiyatta oluşan ihtiyacı karşılar. Edebiyatın malzemesi olan dil, bu kısa...
ТУРКИ АХЫСКА - ТРИЖДЫ ДЕПОРТИРОВАННЫЙ НАРОД
В статье кратко рассмотрена история малой народности – турок ахыска. Сделаны выводы относительно генезиса этой народности, ареала ее исторического расселения. Подчеркиваются сложные условия становления и исторического ра...
YER ADLARI(TOPONİMİ) AÇISINDAN DİVANÜ LÛGATİ’T-TÜRK THE PLACES NAMES (TOPONIM) IN THE TERMS OF DIVANU LUGATI’T-TURK ТОПОНИМЫ ПО СЛОВАРЮ "ДИВАН ЛУГАТ АТ-ТУРК"
Türkiye’de ad bilim çalışmaları 20.yüzyılın ilk yarısında başlamıştır. Biraz geç kalmış olan bu çalışmalar özellikle Cumhuriyetle beraber yaygınlaşmış, yer adlarının kültür tarihi için ne kadar önemli olduğu fark edilmey...
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NİN DIŞ POLİTİKASINDA HANEDAN KADINLARI
Gerek İslamiyet öncesi gerekse de İslamiyet sonrası dönemde kadının Türk toplumundaki konumu her zaman en yüksek mertebede olmuştur. Türk toplumunda kadın erkekten sonra ailenin reisi, çocukların vasisi ve aynı zamanda d...