Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est – jako reguła rzymskiego prawa spadkowego
Journal Title: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem - Year 2016, Vol 8, Issue 2
Abstract
W rzymskim prawie spadkowym, aż do prawa poklasycznego, ustanowienie dziedzica w oparciu o regułę heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est, było fundamentem całego testamentu. Heredis institutio była koniecznym elementem treści testamentu, należało ją umieścić na samym początku, ponieważ rozrządzenia zawarte przed nią były nieważne. Tak przynajmniej było, aż do prawa justyniańskiego, w którym powyższy formalizm został zniesiony.Pierwsze wyjątki od reguły heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est i wynikającej z niej kolejności zamieszczanych rozrządzeń testamentowych, można zauważyć już w prawie klasycznym, odnośnie do ustanowienia opieki, powołania do dziedziczenia własnego niewolnika z równoczesnym wyzwoleniem oraz wydziedziczenia. Ponadto prawo rzymskie, w oparciu o działalność pretorów oraz prawo cesarskie, dopuszczało wyjątkowo utrzymanie pozostałej treści testamentu (zapisy, fideikomisy, wyzwolenia), gdy odpadła heredis institutio lub nie doprowadziła do dziedziczenia.Zatem przyjęcie spadku przez ustanowionego w testamencie dziedzica staje się już w prawie klasycznym czystą formalnością, a omawiana reguła doznaje szeregu odstępstw i wyjątków. Natomiast zachodniorzymska praktyka poklasyczna i Justynian pominęli w ogóle wspomnianą zasadę.Tak jak i we współczesnym polskim ustawodawstwie powołanie spadkobiercy jest uprawnieniem testatora, a nie konieczną treścią testamentu. Do typowych rozrządzeń testamentowych można zaliczyć obok ustanowienia spadkobiercy (art. 959 i n. k.c.), wydziedziczenie, ustanowienie zapisu. W prawie polskim ważny będzie testament zawierający tylko jedno rozrządzenie. W żadnym razie ustanowienie spadkobiercy w testamencie nie jest wymogiem jego sporządzenia, testator nie musi naruszać porządku dziedziczenia ustawowego, może się ograniczyć do dyspozycji o innym charakterze.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Renata Świrgoń-Skok
Keywords
Related Articles
- EP ID EP210536
- DOI 10.7206/kp.2080-1084.114
- Views 83
- Downloads 0
[b][i]Energy Security in Poland in the Context of Energy Security in the European Union[/i][/b]
Energy security is a wide notion, which is rather difficult of define in an unambiguous way. However, from a geopolitical point of view, national energy security primarily means the secure access to vari-ous energy carri...
[b][i]The Overriding Public Interest. Investing Versus Environmental Protection[/i][/b]
[b][i]Zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa ze strony terroryzmu międzynarodowego[/i][/b]
Dobro wspólne: od filozoficznych podstaw do konstytucyjnej zasady. Część druga: Platońska wizja dobra wspólnego w aspekcie religijnym
Niniejszy artykuł jest próbą wyjaśnienia Platońskiej koncepcji dobra wspólnego jako teorii znacznie bardziej odpowiadającej dobru ogółu (jako takiemu), niż współczesne teorie, które stawiają człowieka na piedestale. Popr...
Mozaika terytorialna prywatnej ochrony bezpieczeństwa w stolicy. Wyniki badań terenowych
Na podstawie własnych map dzielnicy Warszawy – Śródmieście i porównania instytucji prywatnych oraz państwowych autor wyjaśnia jak układa się współpraca w zakresie zapewniania bezpieczeństwa przez państwo i prywatne firmy...