Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est – jako reguła rzymskiego prawa spadkowego
Journal Title: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem - Year 2016, Vol 8, Issue 2
Abstract
W rzymskim prawie spadkowym, aż do prawa poklasycznego, ustanowienie dziedzica w oparciu o regułę heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est, było fundamentem całego testamentu. Heredis institutio była koniecznym elementem treści testamentu, należało ją umieścić na samym początku, ponieważ rozrządzenia zawarte przed nią były nieważne. Tak przynajmniej było, aż do prawa justyniańskiego, w którym powyższy formalizm został zniesiony.Pierwsze wyjątki od reguły heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est i wynikającej z niej kolejności zamieszczanych rozrządzeń testamentowych, można zauważyć już w prawie klasycznym, odnośnie do ustanowienia opieki, powołania do dziedziczenia własnego niewolnika z równoczesnym wyzwoleniem oraz wydziedziczenia. Ponadto prawo rzymskie, w oparciu o działalność pretorów oraz prawo cesarskie, dopuszczało wyjątkowo utrzymanie pozostałej treści testamentu (zapisy, fideikomisy, wyzwolenia), gdy odpadła heredis institutio lub nie doprowadziła do dziedziczenia.Zatem przyjęcie spadku przez ustanowionego w testamencie dziedzica staje się już w prawie klasycznym czystą formalnością, a omawiana reguła doznaje szeregu odstępstw i wyjątków. Natomiast zachodniorzymska praktyka poklasyczna i Justynian pominęli w ogóle wspomnianą zasadę.Tak jak i we współczesnym polskim ustawodawstwie powołanie spadkobiercy jest uprawnieniem testatora, a nie konieczną treścią testamentu. Do typowych rozrządzeń testamentowych można zaliczyć obok ustanowienia spadkobiercy (art. 959 i n. k.c.), wydziedziczenie, ustanowienie zapisu. W prawie polskim ważny będzie testament zawierający tylko jedno rozrządzenie. W żadnym razie ustanowienie spadkobiercy w testamencie nie jest wymogiem jego sporządzenia, testator nie musi naruszać porządku dziedziczenia ustawowego, może się ograniczyć do dyspozycji o innym charakterze.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Renata Świrgoń-Skok
Keywords
Related Articles
- EP ID EP210536
- DOI 10.7206/kp.2080-1084.114
- Views 79
- Downloads 0
[b]Free Movement of Capital and VW Law: A Never Ending Story?[/b]
Among the most spectacular decisions in the field of European fundamental freedoms are the judgments of the Court of Justice of the European Union (CJEU) about the “golden shares”. It refers to special rights reserved by...
Practicing Imagination. Bleak House by Charles Dickens within legal education
The paper explores the relation between law and literature. In the first part, based on “Bleak House” by Charles Dickens, the shortcomings of the perspective “law and literature” are indicated. The author not only critic...
[b][i]W kierunku prywatyzacji usług rynku pracy (wybrane zagadnienia prawne)[/i][/b]
Przezwyciężanie państwowego monopolu w sferze przeciwdziałania bezrobociu jest procesem długotrwałym. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest przełamanie monopolu służb publicznych w zakresie pośrednictwa pracy. Znaczącym...
Wpływ Human Rights Act na definiowanie organu administracji publicznej w Wielkiej Brytanii – uwagi porównawcze
Przedmiotem opracowania jest uchwalony przez parlament brytyjski w 1998 r. Human Rights Act (HRA) i jego wpływ na rozumienie pojęcia organu administracji publicznej w prawie angielskim. Uzasadnieniem podjęcia tematu jest...
Self-monitoring of administrative decision in the general administrative proceedings – in the light of the case law of administrative courts and jurisprudence
This article encompasses considerations and remarks concerning legal institution of self-monitoring of administrative decision. The study takes into account the current case law of administrative courts and the views of...