Hezychazm na Rusi. Wpływy, idee, postaci
Journal Title: Teologia i Człowiek - Year 2016, Vol 36, Issue 4
Abstract
Hezychazm to jedna z najważniejszych tendencji duchowych w monastycyzmie bizantyjskim. Okazała się ona na tyle silna, że wywarła ogromny wpływ na rozwój duchowości na Rusi. Rosyjski badacz Sergiusz Choruży pisze nawet, że hezychazm odnalazł tam swą drugą ojczyznę. Ruś często określa się mianem „Bizancjum po Bizancjum”, ale prawdziwość tego stwierdzenia nie jest jednoznaczna, istnieją opinie od skrajnie negatywnych (Gustaw Szpet, Georgij Fiedotow) po skrajnie pozytywne (Georgij Fłorowski, Paweł Florenski). Nie ulega mimo to wątpliwości, że istniały „kanały wpływu” jak np. sztuka ikonograficzna czy monastycyzm z jego mistyką hezychastyczną, dzięki którym Ruś przyswajała zdobycze życia duchowego Bizancjum. Wspomniane oddziaływanie umożliwiły tzw. pierwszy i drugi wpływ bułgarski (południowosłowiański). Ruskie odrodzenie hezychazmu przypada na XVIII w. wraz z działalnością mnicha Paisjusza Wieliczkowskiego (1722–1794) i pojawienia się tłumaczenia Filokalii na język staro-cerkiewno-słowiański. Z wydarzeniem tym związane są rozwój i wzrost popularności tzw. modlitwy umysłu, która pomaga w osiągnięciu stanu hezychii. Hezychazm znany był jednak na Rusi dużo wcześniej już w Zborniku Swiatosława z 1073 r. wspomina się o dziełach takich klasyków hezychazmu jak Jan Klimak. Dzieła Sergiusza z Radoneża (1314–1392) i Niła Sorskiego (1433–1508) również świadczą o ich hezychastycznych inspiracjach. Nowożytną odsłoną hezychazmu będzie z jednej strony fenomen rosyjskiego starczestwa, a z drugiej spór o imię Boże tj. imiesławie i antropologia synergijna Sergiusza Chorużego.
Authors and Affiliations
Justyna Kroczak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP406989
- DOI 10.12775/TiCz.2016.043
- Views 29
- Downloads 0
Artur Noworyta, Eucharystyczna świadomość młodzieży, Kraków, Wydawnictwo Plantan, 2015, ss. 364
Recenzja książki
Bieda i wykluczenie – nowe konteksty
Artykuł opisuje i analizuje nowe aspekty starego zjawiska: wykluczenia ze względu na biedę. W kulturze konsumpcyjnej zamożność odgrywa najważniejszą rolę w konstruowaniu tożsamości i budowaniu poczucia własnej wartości....
Posługa miłosierdzia najbardziej typową działalnością diakonów stałych
Na mocy przyjętego sakramentu święceń, razem z biskupem i prezbiterami diecezji diakoni uczestniczą w tych samych funkcjach pasterskich. Funkcje te jednak wykonują w sposób odmienny, służąc i pomagając biskupowi i prezbi...
Dezyderaty przeżycia Wielkiego Postu według św. Siostry Faustyny
Okres Wielkiego Postu to szczególny czas, jaki daje Kościół. Podczas niego wierni podejmują postanowienia, wyrzeczenia i wysiłek pracy nad sobą. Często wyrzeczenia odnoszą się do wymiaru materialnego: odmówienia sobie pr...
Anna Emmanuela Klich, Chrystocentryzm hermeneutyki biblijnej Jana Pawła II w katechezach o psalmach i kantykach, Kraków, Wydawnictwo Naukowe UPJP II, 2014, ss. 394
Recenzja książki