Hilmi Ziya Ülken’in Din Anlayışı
Journal Title: ULUSLARARASI DORLİON AKADEMİK SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ (DASAD) - Year 2023, Vol 1, Issue 2
Abstract
Avrupa’da meydana gelen bilimsel, ekonomik ve sosyolojik gelişmelerle birlikte ortaya çıkan toplumsal yapıdaki farklılaşmalar Avrupa dışı coğrafyaları da etkilemiştir. Osmanlı İmparatorluğu da bu gelişmelerden etkilenmiştir. Modernleşme çalışmaları ile birlikte ortaya çıkan Osmanlı toplumundaki gelişmeler içerisinde din-toplum ilişkileri de bir farklılaşmaya uğramıştır. Süreç imparatorluktan cumhuriyete bir ulus devlet anlayışına geçişle yeni bir döneme başlangıç olmuştur. Bu bağlamda yeni ortaya çıkan Türkiye Cumhuriyeti içerisindeki din-toplum ilişkilerinin ne olduğu ile ilgili olarak farklı bilim insanları farklı görüşler ve çalışmalar ortaya koymuşlardır. Hilmi Ziya Ülken de bu bilim insanlarından biri olarak Türkiye özelindeki din-toplum ilişkileri konusunda çalışmalar yapmış önemli bilim insanlarından birisidir. Çalışmanın konusunu; Hilmi Ziya Ülken’in din anlayışının müellifin içinde bulunduğu sosyolojik bağlam üzerinden ele alınması oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ise Türkiye’de psikoloji, sosyoloji ve felsefe alanlarında eserler vermiş olan Ülken’in din anlayışını tespit ve bu anlayışın bugünle olan bağını kurmaya çalışmak şeklinde belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda Ülken’in din anlayışına yönelik düşünceleri, mekân, zaman ve dönemin şartlarına göre değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Ülken’in laiklik, dinde reform gibi konularda gösterdiği olumlu tutumu reformist ve milliyetçi yönünün de olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemine dayalı olarak doküman analizi ve belge tarama modelinden yararlanılmıştır.
Authors and Affiliations
Ozan Aydoğan, Hasan Coşkun
Kültürleşme Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Tarih boyunca insanlar, çok farklı nedenlerle (savaş, doğal afet, ekonomik vb.) bireysel ya da kitlesel olarak farklı coğrafyalara göç etmişlerdir. Göç sonucunda farklı kültürler temasa geçtiğinde, bireyler ve toplulukla...
Sinop’ta Türk-İslam Medeniyetinin Sembol İsmi: Sarı Saltuk (Saltuk et-Türkî)
Öz Tarihi kaynaklarda “mücahid-gazi, şeyh, baba, dede, gazi-derviş, alperen, âlim, mübarek zat, ermiş, derviş” gibi sıfatlarla anılan Sarı Saltuk (Saltık) (ö. 697/1297-98) Sünnî, Alevî ve Bektaşî çevrelerince farklı yön...
Kitap Değerlendirmesi: Çağdaş Sosyologların Toplum ve Din Görüşleri
Bu çalışmada, Türkçe literatüre kazandırılan Inger Furseth ve Pål Repstad’ın Çağdaş Sosyologların Toplum ve Din Görüşleri adlı eseri değerlendirilmiştir. Amaç kitap değerlendirmesi olduğu için ele alınan sos...
Elçi İsa’dan Tanrı İsa’ya: Kur’ân-ı Kerim ve Kitâb-ı Mukaddes Işığında Bir İnceleme
Kutsal Kitap’ta ve Kur’ân-ı Kerim’de benzer mesajlar, ortak isim ve kavramlar bulunmaktadır. Her dinin kendi perspektifiyle detaylara inildiğinde bu kavram ve isimlere yüklenen anlamlarda ciddi boyutlarda farklılaşma gör...
Osmanlı Kelâmcısı Kemâlpaşazâde’nin İkili Ecel Anlayışı
Osmanlı devletinin yükselme dönemine şahit olan Kemâlpaşazâde, aileden gelen geleneğe uyarak belli bir süre askeri sınıf içerisinde görev icra ettikten sonra ilmiyeye intisap etmiştir. Kemâlpaşazâde, ileri derecede bir t...