Idea naukowości Henri Poincarégo
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2016, Vol 72, Issue 3
Abstract
Henri Poincaré był jednym z ostatnich uczonych mających wgląd w całość nauk matematyczno-przyrodniczych. Czas jego działalności naukowej przypadał na czas przełomu naukowego, kiedy kształtowały się nowe teorie i metody naukowe. W dyskusje filozoficzne nad nauką i jej rozwojem włączyło się wielu uczonych tego okresu. Jedną z ważniejszych koncepcji filozofii nauki, zwaną konwencjonalizmem lub realizmem strukturalnym, stworzył Poincaré. W pracy tej koncentruję się zasadniczo na jednym zagadnieniu – idei naukowości, wypracowanej przez tego uczonego. Wyjaśnię, w jaki sposób jego rozumienie nauki przekracza prostą dychotomię między empiryzmem a racjonalizmem. Ponadto pokażę, że na konwencjonalizm Poincarégo można patrzeć nie tylko jak na pewną teorię filozoficzną, lecz również jak na ogólną metodę badawczą.
Authors and Affiliations
Wiesław Wójcik
Keywords
Related Articles
- EP ID EP321579
- DOI 10.12775/RF.2016.023
- Views 59
- Downloads 0
Novalis o sztuce rozumienia historii (Sinn für Geschichte)
Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji specyfiki rozumienia historii w pismach Friedricha von Hardenberga (Novalisa), reprezentanta wczesnego romantyzmu niemieckiego. Wykazuje ważność inspiracji transcendentalizmu J. G. Fic...
Substancja i osoba: Berkeley na temat Descartes’a i Locke’a
W dziełach powstałych po roku 1720 w swych uwagach na temat Descartes’a Berkeley koncentruje się na mechanicyzmie, zaś w tych, w których odnosi się do Locke’a – na ogólnych ideach abstrakcyjnych. Przestrzega przed odwoły...
Uwagi do działalności naukowej Johanna Heinricha Abichta w Wilnie w świetle nowych źródeł
Johann Heinrich Abicht (1762–1816), profesor w Erlangen, autor ponad dwudziestu książek, znany kantysta, przez dwanaście lat był profesorem logiki i metafizyki w Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. Ten niezwykle wcześniej...
Instinct and Explanation in Thomas Reid’s Theory of Action
In his account of what he calls the ‘mechanical principles’ of action, Thomas Reid distinguishes between deliberate, willed actions and those caused by instincts or habits. He holds that that agents can only be held mora...
Berkeley o ruchu wolicjonalnym. Podejście konserwacjonistyczne
Pozornie słuszną interprepretacją poglądów Berkeleya na temat ruchu wolicjonalnego jest okazjonalizm, jednakże prowadzi on do błędnych wniosków, które stoją w sprzeczności z jego wyjaśnieniem postępowania człowieka. Prze...