Instrumenty z mechanizmem młoteczkowym i ich rola w kształtowaniu się stylu kompozytorskiego utworów na instrumenty klawiszowe w latach 1730-1780, cz. I
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2018, Vol 1, Issue 9
Abstract
Artykuł stanowi pierwszą część cyklu poświęconego instrumentom klawiszowym z mechanizmem młoteczkowym powstałym w latach 1730-1780. Zamierzeniem autorki jest przedstawienie w szerszej perspektywie wybranych zagadnień dotyczących budownictwa instrumentów klawiszowych w XVIII w. oraz wpływów tegoż budownictwa na ówczesną praktykę muzyczną. Cel ten wydaje się uzasadniony choćby ze względu na niewielką liczbę tego rodzaju literatury dostępnej w języku polskim. Rozdział pierwszy ukazuje pokrótce ogólne aspekty XVIII-wiecznej kultury muzycznej, na której tle rozwijało się budownictwo instrumentalne. Mimo prymatu w teorii estetycznej muzyki wokalno-instrumentalnej, posługującej się tekstem słownym i wykorzystującej jego znaczenie, w okresie tym nastąpił gwałtowny rozwój gatunków czysto instrumentalnych, jak symfonia czy koncert instrumentalny. Również upowszechnienie zarówno publicznego życia koncertowego, jak i muzykowania domowego, dało impuls dla rozwoju budownictwa instrumentalnego. Rozdział drugi dotyczy wynalazku Bartolomeo Cristoforiego, jego wczesnej recepcji oraz roli, jaką w popularyzacji tego instrumentu odegrał Domenico Scarlatti. Próby skonstruowania instrumentu klawiszowego z mechanizmem pobudzającym struny do drgań wskutek uderzania w nie sięgają wieku XV. Jednak punktem zwrotnym w historii całej rodziny klawiszowych instrumentów strunowych stało się dopiero skonstruowanie przez Cristoforiego ok. 1698 r. zaawansowanego technicznie mechanizmu młoteczkowego, który umożliwił na tradycyjnym cembalo zróżnicowane niuansowanie dynamiki piano e forte. Prawdopodobnie jednym z pierwszych propagatorów nowego instrumentu był Scarlatti, za którego pośrednictwem fortepiany pojawiły się na dworach portugalskim i hiszpańskim. Mimo pewnych cech stylistycznych, świadczących o inspiracji możliwościami nowego instrumentu, brak jest jednak jednoznacznych dowodów co do przeznaczenia Sonat Scarlattiego na fortepian. Nazwa pianoforte (piano e forte) pojawia się natomiast na kartach tytułowych utworów dwóch innych ówczesnych twórców – Lodovico Giustiniego i Sebastiana de Albero, które to dzieła zostały pokrótce zanalizowane na końcu artykułu.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Joanna Owczarek-Ciszewska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517167
- DOI 10.5604/01.3001.0012.9898
- Views 63
- Downloads 0
Textiles of Louis XIV
The article about textiles of Louis XIV was based on the lecture its author delivered during the Artistic and Scholarly Session “In the time of Couperin”, which took place at the Academy of Music in Łódź on 17–20 April 2...
Observations on the harpsichord tuning practice then and now
A problem overlooked so far in the research, despite the enormous interest in the historical temperament systems, is the practical aspects of harpsichord tuning in the past and now. The article is an attempt to look at...
Georg Philipp Telemann, „Pasja według św. Łukasza”, 12–17 marca 2017 r.
Georg Philipp Telemann, „Pasja według św. Łukasza”, 12–17 marca 2017 r.<br/><br/>
Historical Pleyel piano. A study of the item no. 32 490 of 1862 on the basis of Preludes op. 28 by Fryderyk Chopin, part 2
The second part of the cycle begins with an overview of the general issues in Fryderyk Chopin’s Preludes op. 28. The collection fascinates its researchers to this day and is a subject of numerous papers whose authors mak...
„Orgelbewegung” w Prusach Wschodnich i Zachodnich przed rokiem 1945
Dr Krzysztof Urbaniak w swoim artykule omawia zagadnienia związane z działaniami tak zwanej reformy organowej na terenach dawnych Prus Wschodnich i Zachodnich. O ile zachowane i sprawne instrumenty, których powstanie był...