„Orgelbewegung” w Prusach Wschodnich i Zachodnich przed rokiem 1945
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2014, Vol 1, Issue 1
Abstract
Dr Krzysztof Urbaniak w swoim artykule omawia zagadnienia związane z działaniami tak zwanej reformy organowej na terenach dawnych Prus Wschodnich i Zachodnich. O ile zachowane i sprawne instrumenty, których powstanie było bezpośrednio zainspirowane estetyką Orgelbewegung, są wciąż dość jednoznacznym świadectwem ideału brzmieniowego tej epoki, o tyle instrumenty romantyczne i wcześniejsze, w których aparacie reforma organowa wprowadzała czasem poważne zmiany, odbierane są dziś często jako niezrozumiałe hybrydu brzmieniowe i konstrukcyjne. Dla każdej epoki budownictwa organowego duże znaczenie ma historyczny kontekst, którym w przypadku Orgelbewegung jest także romantyczne dziedzictwo organowe, traktowane przez działaczy reformy organowej często jako przejaw dekadencji czasów przed I wojną światową. Romantyczne instrumenty, poddawane daleko idącym modyfikacjom, określano czasem nieco pogardliwie mianem organów przedwojennych - Vorkriegsorgeln. Dla idelogów reformy organowej szczególne znaczenie miały jednak instrumenty epok dawniejszych, to właśnie te najstarsze obiekty inspirowały działania Orgelbewegung wobec instrumentów o romantycznej estetyce brzmieniowej oraz nowo budowane dzieła. Takie instrumenty jak organy Arpa Schnitgera w St. Jacobi w Hamburgu, organy Friedricha Stellwagena w St. Jacobi w Lubece, czy wreszcie Totentanzorgel w St. Marien w Lubece, odrestaurowane z pietyzmem przed wybuchem II wojny światowej, wyznaczyły nowe standardy w budownictwie organowym oraz wpłynęły na wykształcenie się nowej koncepcji brzmienia organowego. Na terenie dawnych Prus Wschodnich i Zachodnich szczególnie znaczące dla rozwoju Orgelbewegung były dokonania firmy Josepha Goebla oraz bartoszyckiej filii firmy Kemper, które pod wpływem reformy organowej budowały przed 1945 r. nie tylko nowe instrumenty, ale także restaurowały instrumenty historyczne. Budownictwo organowe Prus Wschodnich i Zachodnich w epoce baroku opisał obszernie w swoich dwóch książkach Jan Janca. Analogiczne opracowanie monograficzne dotyczące działalności pruskich organmistrzów czasu romantyzmu niestety jak dotąd nie powstało.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Krzysztof Urbaniak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP518056
- DOI -
- Views 33
- Downloads 0
Zespoły obojowe w Europie w XVII i XVIII wieku – geneza, rozwój, repertuar
Tematem niniejszego artykułu jest historia zespołów obojowych, które można postrzegać jako mało znane ogniwo łączące tradycje renesansowych zespołów dętych z zespołami typu Harmoniemusik. To właśnie w zespołach obojowych...
Z historii uczelni – epizod węgierski 1956–1957
Z historii uczelni – epizod węgierski 1956–1957<br/><br/>
Lwówek Śląski in the arms of the muses. The activity of prince Constantin Hohenzollern’s private orchestra in the period of 1852–1869.
Prince Constantine (Friedrich Wilhelm Constantine) of Hohenzollern-Hechingen, a great music lover, aimed to create a good orchestra at his court. In the 1840s, he had already had a decent ensemble conducted by Thomas Täg...
Narracyjność ballad fortepianowych Ferenca Liszta
The 19th century piano ballade as a genre has certain specific features, the most important of which is the so-called “ballade tone”, i.e., a specific type of narration. Music expression is kept in accordance with the ep...
Organy Kościoła Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach
W Kościele Ewangelicko-Augsburskim Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach znajduje się niezwykle cenny instrument, 52-głosowe organy, zbudowane w roku 1922 przez firmę Sauer/Walcker z Frankfurtu nad Odrą, jako opus 1240...