IZVRŠNE FUNKCIJE KOD DJECE SA POTEŠKOĆAMA U RAZVOJU PREDŠKOLSKE DOBI
Journal Title: Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji - Year 2023, Vol 5, Issue 5
Abstract
Izvršne funkcije (IF) su svrsihodne ka cilju usmjerene aktivnosti. Razvojni profil djeteta predškolske dobi kreira se procjenom kroz pet razvojnih područja: kognitivno, komunikacijsko, socioemocionalno, fizičko i adaptivno ponašanje. Cilj ovog istraživanje je utvrditi uticaj različitih komponenti IF na razvojne domene djece sa poteškoćama u razvoju predškolske dobi (DPR) i uporediti ih sa djecom neurotipičnog razvoja (DTR), te ispitati uticaj socioekonomskog statusa porodice na razvoj IF. Metode: Uzorak je obuhvatio 120 djece iz redovnnih i specijaliziranih predškolskih ustanova iz Bosne i Hercegovine. Starosna dob djece je pet i šest godina. Socioekonoomski status je ispitan kroz stručnu spremu roditelja i uzorak čine roditelji DPR i to 28 roditelja sa visokom stručnom spremom (VSS) i 32 roditelja sa srednjom stručnom spremom (SSS), te roditelji DTR 25 roditelja sa VSS i 35 roditelja sa SSS. Instrumenti: Profili djece ispitani su Razvojnom procjenom male djece (Developmental Assessment of Young Children, DAYC-2, Swartmiller 2014), a izvršne funkcije pomoću predškolske verzije Inventara za procjenu izvršnih funkcija (Behavior Rating Inventory of Executive Functions; BRIEF-a, Giola et al., 2003). Dobijeni rezultati ukazuju na postojanje značajno nižih statističkih povezanosti IF sa domenima razvoja kod DPR u odnosu na TPR. Kod DPR postoji statistički značajna povezanost u korist roditelja sa VSS u komponentama: preusmjeravanje (t=-2,53; p=0,01), emocionalna kontrola (t=-2,46; p=0,01), a kod DTR inhibicija (t=2,26; p=0,02), emocionalna kontrola (t=2,26; p=0,05) i radna memorija (t=2,51; p=0,01). Zaključak: Istraživanje pokazuju različitu povezanost IF i razvojnih domena kod DPR i DTR. Djeca višeg socioekonomskog statusa pokazuju povezanost sa više komponenti IF.
Authors and Affiliations
Arnela Pašalić
Keywords
Related Articles
- EP ID EP719920
- DOI https://doi.org/10.59519/mper5004
- Views 26
- Downloads 0
OGLEDNI MODEL INKLUZIVNE, MULTIDISCIPLINARNE, INTEGRATIVNE I TEMATSKE NASTAVE KAO PRIMER DOBRE PRAKSE
Inkluzivna nastava, u Republici Srbiji, uvedena je naglo, bez dovoljno znanja, sredstava i bez uvažavanja pozitivnih dotadašnjih iskustava u radu sa učenicima sa smetnjama. Nastavnici u redovnom sistemu nisu mogli da zam...
INTERVIZIJA U SPECIJALNOJ EDUKACIJI
Stručni radnici specialne edukacije (kao i edukacije generalno) tokom radnog procesa ostvarujemo veliki broj interakcija sa različitim osobama. Prilikom pronalaženja adekvatne pomoći i osnaživanja pojedinca sa kojim rad...
CHALLENGES OF INCLUSION FROM THE PERSPECTIVE OF PARENTS AND EDUCATIONAL WORKERS
The inclusion of children with developmental disabilities in the regular educational system is a process that is being developed and perfected. Accepting diversity and understanding the difference cannot be changed in a...
ASSESSMENT OF LATERALIZATION AND HANDWRITING QUALITY IN YOUNG ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS
Dominant lateralization refers to the phenomenon of having a leading extremity or leading sense during the execution of complex psychomotor activities. Writing represents a complex human ability and simultaneously the mo...
VEŠTAČKA INTELIGENCIJA I RAČUNARI KAO POMOĆ U ŠKOLSKOM I VANŠKOLSKOM OBRAZOVANJU DECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU
Problem u komunikaciji dece sa smetnjama u razvoju je jedna od glavnih prepreka u njihovoj socijalizaciji i uključivanju u društvo. Računari, pametni uredjaji i veštačka inteligencija mogu pomoći deci u napredovanju....