Kenesarı İsyanı (1837-1847)
Journal Title: Tarih ve Gelecek Dergisi - Year 2017, Vol 3, Issue 3
Abstract
XVII. yüzyılın ikinci çeyreğinde Türkistan’da Kazakların yaşadığı bölge üç büyük Hanlığa bölünmüş şekilde yönetilirken iç çatışmalar ve dış baskılar sonucunda Çarlık Rusya hükümetinin himayesini kabul etmek zorunda kalmıştır. Türk Hanedanları XVIII. yüzyılın başlarına kadar Çarlık Rusya’ya bağlı kalarak Hanlıklarını yönetmişlerdir. Fakat Çarlık Rusya, 1822’de Kazak halkı statüsü ve yaşam tüzüğü çıkartmıştır. Çarlık Rusya bu kurallara göre Türkistan’ı yönetmek ve Türkistan’ın Kazak Türklerinin yaşadığı coğrafi bölgesini tamamen himaye altına almak istemiştir. Kazak Hanlıkları artık eskisi gibi Çarlık Rusya’ya bağlı şekilde ülkelerini yönetme imkanları ellerinden alınması, Çarlık Rusya hükümetinin Kazak coğrafyasını üst olarak kullanması, Kazak topraklarında kale inşa etmeleri, Kazak halkın topraklarına el koyması ve en önemlisi de milli bağımsızlıkları ellerinden alınması isyan etmelerine neden olmuştur. Çarlık Rusya hükümetine karşı en önemli direnişi veren kişi Orta-Cüz Hanlığın Sultanı olan Abılay Han’ın torunu Kenesarı Han’dır. Çarlık Rusya’nın sömürgecilik faaliyetlerine karşı çıkan Kenesarı Han, Orta-Cüz’ün lideri olarak kendi safında Cüzleri birleştirmiş, milli kuvvet adını verdiği askeri teşkilat kurmuş, bir devlet gibi yönetmenlikler ve reformlar yaparak Çarlık Rusya’ya karşı milli bağımsızlık savaşı yapmıştır. 1842-1845 yılları Kenesarı Han’ın Çarlık Rusya’ya, Ağa Sultanlara, Beylere ve bazı Kazak Hanlıklarına karşı başarılı olduğu dönem olmuştur. 1845-1847 yılları ise Kenesarı Han’ın kan kaybettiği ve isyanın bastırıldığı dönem olmuştur. Kenesarı Han isyanının bastırılması ve öldürülmesi ise Kırgız Hanı Ormon Han tarafından gerçekleştirilmiştir.
Authors and Affiliations
Yunus Emre Tansü, Ali Özdemir
Keywords
Related Articles
- EP ID EP283469
- DOI 10.21551/jhf.360131
- Views 80
- Downloads 0
Türk Modernleşmesine Erken Cumhuriyet Dönemi Basınında Karikatür Üzerinden Bir Bakış
Türk basın tarihinde mizah kapsamı içinde karikatürün, farklı nedenlerden dolayı sınırlı sayılabilecek bir geçmişi olmakla beraber, basın kurumunun, özellikle siyasetle etkileşimi sonucunda ortaya çıkan zengince bir dağa...
Hatıratlar Bağlamında Milli Mücadele Lider Kadrosunun Bolşevikliğe Karşı Yaklaşımları
Hatırat birinin yaşadığı dönemde yaşadığı ya da şahit olduğu olayların anlatıldığı yazı dizisidir. Bu eserlerde kişi kendi hayatıyla birlikte yaşadığı dönemin de bir portresini çizer. Hatıratlar tarih bilimine kaynaklık...
Romania’s War Diplomacy in the First World War
Ercüment Kuran, describes World War I, as “the unprecedented great war which was fought on the various continents of the world during the years of 1914-1918 with the belligerence of the several states divided into two bl...
The Natural Catastrophes Between 18th And 19th Centuries in the Ottoman Empire in Anatolia
Events coming into being out of human control and destructing the equilibrium of social and economic structure are generally named as catastrophes and natural disasters[1]. In its most general definition “catastrophe” is...
XI.-XII. Yüzyıllarda Zencan’da Bir Türkmen Beyliği: Kafşutoğulları
Sultan Alp Arslan’ın 1065-66 yılında Harezm’e yaptığı sefer sırasında adına rastladığımız Mangışlak’taki Türkmenlerin beyi Kafşut, sonrasında İran’a geçerek Zencan’a yerleşmişti. Onun oğulları Sultan Melikşah’ın 1092’de...