Kierunki działalności edukacyjnej organizacji polskich w Prusach Zachodnich na przełomie XIX i XX wieku
Journal Title: Studia Paedagogica Ignatiana. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie - Year 2016, Vol 19, Issue 2
Abstract
Od okresu Wiosny Ludów w Prusach Zachodnich nastąpił rozwój polskiego ruchu narodowego. W obliczu germanizacyjnej polityki władz pruskich Polacy zaczęli tworzyć własne organizacje, służące podtrzymaniu i rozbudzaniu polskiej tożsamości narodowej oraz realizacji celów ekonomicznych i społecznych. Przy zakładaniu nowych towarzystw ludność polska Prus Zachodnich czerpała z rozwiązań niemieckich i kierowała się wzorami wypracowanymi w innych regionach oraz tworzyła własne, dostosowując je do warunków panujących w państwie pruskim. Na przełomie XIX i XX wieku na tym terenie działały różne polskie organizacje, m.in.: towarzystwa ludowe, Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Wiecowe, Towarzystwo „Straż”, Towarzystwo Pomocy Naukowej, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Towarzystwo „Wyzwolenie”, Towarzystwo gimnastyczne „Sokół”, banki ludowe, spółki handlowe, spółdzielnie itd. W tym czasie funkcjonujące w Prusach Zachodnich organizacje polskie wykazywały się różnym profilem działalności edukacyjnej. Wiele z nich urzeczywistniało idee wychowania patriotycznego i religijnego. Wielotorowa działalność organizacji polskich w Prusach Zachodnich w sytuacji, w której we wspomnianym regionie Polacy stanowili mniejszość, a realizacja podejmowanych przez nich inicjatyw była utrudniana i ograniczana przez zaborcę, wydaje się być swoistym fenomenem. W niniejszym artykule podjąłem próbę przedstawienia głównych kierunków działalności edukacyjnej organizacji polskich w Prusach Zachodnich na przełomie XIX i XX wieku, m.in. dzięki aktywności których nastąpiła modernizacja polskiego społeczeństwa. Do najważniejszych kierunków tej działalności, poza wychowaniem patriotycznym i religijnym, należały edukacja: podstawowa, obywatelska, ekonomiczna, kulturalna, sportowa, prozdrowotna i moralna.
Authors and Affiliations
Paweł Śpica
Keywords
Related Articles
- EP ID EP238472
- DOI 10.12775/SPI.2016.2.008
- Views 41
- Downloads 0
Polska edukacja domowa jako mise en abyme między kondycją ludzką a społecznymi konstrukcjami oświatowymi
Edukacja domowa, rozumiana jako społeczna forma organizacji edukowania dzieci i młodzieży, której koordynatorami są rodzice, a nie zawodowi oświatowcy pracujący w szkole, staje się, nie tylko w Polsce, główną alternatywą...
Folk Universities in the Second Polish Republic (An Outline of the Issue)
The interest on the part of educational communities of the idea of folk universities – an extracurricular educational venue aimed at the young from rural areas and providing leaders in educational and cultural work with...
The Jesuit Historical Research Centre in Krakow
In the years 1564–1773, Jesuits ran colleges and schools in Eastern Europe, on the present territory of Poland, Lithuania, Latvia, Belarus and Ukraine. All the archives containing documents concerning these institutions...
Życie i osiągnięcia Stanisława Skrzeszewskiego Witold Jan Chmielewski, Stanisław Skrzeszewski wobec ludzi nauki w świetle własnych notatek, listów i pism (1944–1950), Warszawa 2014, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Instytut Historii Nauki PAN ss. 261.
brak
Between Coercive and Emancipatory: Believers on the Authority of the Church
The distinction between coercive and emancipatory authority points to the dynamics of the influence of authority upon the person who recognizes it. The Catholic Church in Poland enjoys great authority but what sort of au...