KLASİK UYGUR EDEBİYATININ SON HALKALARINDAN HÜSEYİNHAN TECELLÎ
Journal Title: Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi - Year 2018, Vol 2018, Issue 12
Abstract
Türk boyları içinde kadim bir uygarlığa sahip olan Uygur Türkleri, İslam öncesi dönemlerde olduğu gibi, İslam Dinini kabul ettikten sonra da Türk ve İslam medeniyetine büyük katkılar sunmuştur. Türkistan coğrafyası Karahanlılar döneminde ilim ve medeniyet merkezi olmuş, Karahanlıların başkenti ve İpek yolu üzerinde bulunan Kaşgar adeta medeniyetin beşiği haline gelmiştir. Bu coğrafyada yetişen pek çok bilim insanları ilim, kültür ve sanat alanlarında pek çok örnek eser ortaya koymuşlardır. Edebiyat alanında da çok sayıda eser kaleme alınmış, çoğu zamanımıza kadar ulaşmıştır. Arap alfabesiyle kaleme alınan eserlerin bir kısmı Çağatay Uygur Türkçesiyle, bir kısmı Arapça olarak, bir kısmı da Farsça yazılmışlardır. Bu gelenek 19. Asrın başlarına kadar devam etmiştir. Bu makalede hayatını ve eserlerini bahis mevzuu ettiğimiz Tecellî, Klasik Uygur Edebiyatının son örneklerinden bir olarak bilinmektedir (Osman 2011: 686). Onun hayatını, yaşadığı çevreyi ve eserlerini anlamaya çalışmak, Klasik Uygur Edebiyatının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak, Doğu Türkistan’ın ilim ve kültürel açıdan gelişim sürecini anlamaya yardımcı olacaktır.
Authors and Affiliations
Alimcan Buğda
Uygur “Yar-Yar” ve “Öleñ” Koşakları Üzerine
Uygur halk edebiyatında "yar-yar" veya "öleñ" olarak adlandırılan koşaklar Uygur düğün türküleri içerisinde bir türü teşkil etmektedir. Kendine özgü şekil ve muhteva özellikleriyle diğer koşaklardan ayrılır. Bu koşaklar...
Başlanğuçta Ana Tilni Aldida Ögitiş Zörürliginiñ İlmiy Asasliri
Çin hükümeti 1992 yılında Uygur bölgesinde “çift dilli eğitim” politikasını uygulamaya koydu. Ondan sonra bu politika gittikçe güçlendirilerek günümüze gelindiğinde Uygurca eğitim dili olmaktan çıkarıldı. Bugün Uygur çoc...
Türk Kültürü Bağlaminda Doğu Türkistan Kültür Tarihi
Uygur Türkleri, köklü bir tarihe ve zengin bir kültür birikimine sahiptir. Bu kültürün oluşumu ve gelişiminde ise Uygur Türklerinin yaşadığı coğrafyanın merkezî bir konumda olmasının yanı sıra onların birçok din ve kültü...
“ONİKİ MAKAM” ADI ÜZERİNE
Uygur Türkleri arasında “Uygur oniki mukamı” (Uygur Oniki Makamı) adıyla meşhur bir müzik şaheseri vardır. Bu eserin adındaki “makam” (mukam) teriminin ortaya çıkış tarihi, makam kültürünün kökleri, “oniki” sayısı ve mak...
Orta Asya'daki Uygurların Kültürü ve Başarıları Üzerine
Bu makalede eski Sovyetler Birliği dönemindeki ve bugünkü Bağımsız Orta Asya Cumhuriyetlerindeki Uygurların kültürünün oluşum ve gelişim süreci üzerinde durulacaktır. Bilindiği gibi, Orta Asya diasporadaki Uygurların en...