Kortyzol – nadzór nad ustrojem w fizjologii i stresie

Journal Title: Diagnostyka Laboratoryjna - Year 2018, Vol 54, Issue 1

Abstract

Kortyzol, zwany również hormonem stresu, należy do glukokortykosteroidów wydzielanych przez korę nadnerczy. Hormon ten odgrywa znaczącą rolę w utrzymywaniu homeostazy organizmu, także w przebiegu reakcji stresowej. Wpływa na funkcjonowanie wielu narządów i metabolizm związków, takich jak glukoza, kwasy tłuszczowe oraz wydzielanie neurotransmiterów. W przeważającym stopniu kortyzol wpływa na gospodarkę węglowodanową, stymulując glukoneogenezę w wątrobie oraz hamując zużycie glukozy w tkankach obwodowych. Glukokortykosteroid w niewielkim stopniu oddziałuje na elektrolity i minerały, zwiększając resorpcję zwrotną sodu i wody oraz wydalanie potasu z moczem, obniżenie wchłaniania wapnia i fosforu. Kortyzol jest odpowiedzialny za funkcjonowanie układu odpornościowego, gdyż działa przeciwzapalnie i immunosupresyjnie. Funkcje układu sercowo-naczyniowego oraz ośrodkowego układu nerwowego także są podatne na zmiany pod wpływem hormonu. Glukokortykoid jest wydzielany zgodnie z rytmem dobowym pod wpływem ACTH (adrenocorticotropic hormone). Do sekrecji hormonu w nadmiarze dochodzi w zespole Cushinga oraz podczas reakcji stresowej. Hiperkortyzolemia jest niebezpieczna dla organizmu, a jej skutki mają niebywale szerokie spektrum, do którego można zaliczyć insulinooporność, otyłość, bezsenność, a nawet depresję. Z tego powodu ważna jest diagnostyka laboratoryjna zmian stężenia kortyzolu, która umożliwia rozpoznawanie, kontrolowanie i ocenę skuteczności leczenia hiperkortyzolemii.

Authors and Affiliations

Nikola Musiała, Iga Hołyńska- Iwan, Dorota Olszewska - Słonina

Keywords

Related Articles

Zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej medycznego laboratorium diagnostycznego

W pracy podjęto problematykę zakresu przedmiotowego obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej medycznego laboratorium diagnostycznego. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje wszystkie szkody...

Ocena stężenia w moczu i przydatności diagnostycznej interleukiny-8 i interleukiny-18 w diagnostyce raka pęcherza – doniesienie wstępne

Wstęp. Udział cytokin w rozwoju stanu zapalnego jest dobrze udokumentowany, natomiast od niedawna zwraca się uwagę na ich rolę w patogenezie procesu nowotworowego. Cytokiny wykazują bardzo różnorodne, często odmienne dzi...

Prokalcytonina jako marker diagnostyczny infekcji i stanów zapalnych

Infekcje są dość powszechnym powikłaniem, zwłaszcza u pacjentów długotrwale hospitalizowanych. Szczególnie istotna jest szybka (wczesna) diagnostyka różnicowa ciężkich zakażeń bakteryjnych i wirusowych u pacjentów znajdu...

Ogólnopolski Zewnątrzlaboratoryjny Sprawdzian Wiarygodności Badań w Diagnostyce Mikrobiologicznej – POLMICRO 2017

Ogólnopolski Sprawdzian Wiarygodności Badań Mikrobiologicznych – Program POLMICRO organizowany jest przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej (COBJwDM). Celem Programu POLMICRO 2017 była ocena...

Jakość w opiece zdrowotnej

Artykuł jest pierwszym z cyklu prac dotyczących koncepcji systemów zarządzania jakością w medycznych laboratoriach diagnostycznych. Jego celem było przybliżenie odbiorcom podstaw dotyczących ogólnopojętej jakości, oraz p...

Download PDF file
  • EP ID EP615663
  • DOI -
  • Views 72
  • Downloads 0

How To Cite

Nikola Musiała, Iga Hołyńska- Iwan, Dorota Olszewska - Słonina (2018). Kortyzol – nadzór nad ustrojem w fizjologii i stresie. Diagnostyka Laboratoryjna, 54(1), 29-35. https://europub.co.uk/articles/-A-615663