Kulisy kapitulacji wielkopolskie pospolitego ruszenia pod Ujściem w 1655 roku
Journal Title: Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym - Year 2017, Vol 43, Issue 4
Abstract
Kapitulacja pospolitego ruszenia zgromadzonego pod Ujściem pod wodzą wojewody poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego i wojewody kaliskiego Andrzeja Karola Grudzińskiego w celu obrony Wielkopolski przed Szwedami ma już pokaźną literaturę. Za głównych sprawców zdrady i oddania Wielkopolski pod protekcję króla szwedzkiego Karola X Gustawa uważano dotychczas magnackich dowódców, w szczególności Opalińskiego. Analiza zgromadzonego przeze mnie materiału źródłowego wykazała wszakże, iż odpowiedzialność za akt ujski należy rozłożyć solidarnie na wszystkie siły polityczne, zaczynając od króla Jana Kazimierza. Kluczową rolę w demontażu organizacji obrony Wielkopolski przed Szwedami odegrali nieobecni pod Ujściem Leszczyńscy, przede wszystkim starosta generalny Wielkopolski i podskarbi wielki koronny Bogusław. Po dezercji Bogusława Leszczyńskiego ciężar przygotowań do odparcia najazdu szwedzkiego spoczął na Opalińskim i Grudzińskim. Obaj wojewodowie starali się wywiązać z tego zadania, dążąc do zgromadzenia w pasie nadnoteckim jak największych sił zbrojnych. Szlachta, wyprawiwszy nad Noteć piechurów łanowych, nie spieszyła się jednak sama do chwycenia za broń, opóźniając całą akcję mobilizacyjną. Wydaje się, że to zachowanie szlachty w trakcie przygotowań do obrony oraz w przełomowych chwilach pod Ujściem utwierdziło Opalińskiego i Grudzińskiego w przekonaniu, że wszelki opór nie ma większego sensu.
Authors and Affiliations
Andrzej Kamieński
Keywords
Related Articles
- EP ID EP525102
- DOI 10.12775/KLIO.2017.044
- Views 29
- Downloads 0
Jarosław J. Piątek, Walka o czołgi. Poglądy, konstrukcje i struktury do 1939 roku
Recenzja Jarosław J. Piątek, Walka o czołgi. Poglądy, konstrukcje i struktury do 1939 roku
Konferencja „Jerzy Wojtowicz (1924–1996) – historyk gospodarki, kultury i społeczeństwa doby nowożytnej”, Toruń, 22 X 2014
brak
Retoryka i utopia. Ludwik Królikowski: studium struktury myśli
Artykuł koncentruje się na strukturze myśli Ludwika Królikowskiego. W pierwszej części autor rekapituluje aktualny stan badań oraz wskazuja, że wielu badaczy miało problemy z kategoryzacją myśli Królikowskiego. W drugiej...
Londyńska reduta. Władysław Raczkiewicz (1885-1947), t.1, red. Jarosław Kłaczkow, Mirosław Golon, Krzysztof Kania, Zbigniew Girzyński, Toruń 2017 ss. 334, Londyńska reduta. Prezydenci RP na uchodźstwie i działalność polskiej emigracji niepodległościowej,
Recenzja książek Londyńska reduta. Władysław Raczkiewicz (1885–1947), t. 1, red. Jarosław Kłaczkow, Mirosław Golon, Krzysztof Kania, Zbigniew Girzyński, Toruń 2017, ss. 334, i Londyńska reduta. Prezydenci RP na uchodźstw...
Jolanta Niklewska, Roman Dmowski droga do Polski, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2016, ss. 295
Recenzja Jolanta Niklewska, Roman Dmowski droga do Polski, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2016, ss. 295