Kulisy kapitulacji wielkopolskie pospolitego ruszenia pod Ujściem w 1655 roku
Journal Title: Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym - Year 2017, Vol 43, Issue 4
Abstract
Kapitulacja pospolitego ruszenia zgromadzonego pod Ujściem pod wodzą wojewody poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego i wojewody kaliskiego Andrzeja Karola Grudzińskiego w celu obrony Wielkopolski przed Szwedami ma już pokaźną literaturę. Za głównych sprawców zdrady i oddania Wielkopolski pod protekcję króla szwedzkiego Karola X Gustawa uważano dotychczas magnackich dowódców, w szczególności Opalińskiego. Analiza zgromadzonego przeze mnie materiału źródłowego wykazała wszakże, iż odpowiedzialność za akt ujski należy rozłożyć solidarnie na wszystkie siły polityczne, zaczynając od króla Jana Kazimierza. Kluczową rolę w demontażu organizacji obrony Wielkopolski przed Szwedami odegrali nieobecni pod Ujściem Leszczyńscy, przede wszystkim starosta generalny Wielkopolski i podskarbi wielki koronny Bogusław. Po dezercji Bogusława Leszczyńskiego ciężar przygotowań do odparcia najazdu szwedzkiego spoczął na Opalińskim i Grudzińskim. Obaj wojewodowie starali się wywiązać z tego zadania, dążąc do zgromadzenia w pasie nadnoteckim jak największych sił zbrojnych. Szlachta, wyprawiwszy nad Noteć piechurów łanowych, nie spieszyła się jednak sama do chwycenia za broń, opóźniając całą akcję mobilizacyjną. Wydaje się, że to zachowanie szlachty w trakcie przygotowań do obrony oraz w przełomowych chwilach pod Ujściem utwierdziło Opalińskiego i Grudzińskiego w przekonaniu, że wszelki opór nie ma większego sensu.
Authors and Affiliations
Andrzej Kamieński
Keywords
Related Articles
- EP ID EP525102
- DOI 10.12775/KLIO.2017.044
- Views 50
- Downloads 0
Augustowskie emisje tresviri aere argento auro flando feriundo Między republiką i cesarstwem – propaganda rodowa czy cesarska?
IIIviri monetales, którzy nadzorowali proces bicia monet za rządów Augusta i sygnowali je swoimi imionami, nie zawsze umieszczali na nich treści związane tylko z princepsem. W artykule przeanalizowano kilka wybranych emi...
Obywatel i władca. Propaganda idei restytucyjnej w ikonografii monetarnej (I w. p.n.e. – I w. n.e.)
Przedmiotem analizy w artykule stała się ikonografia monet (I w. p.n.e. –I w. n.e.), które można zaliczyć do grupy tematycznej restitutio. Punktem wyjścia rozważań są monety Oktawiana, na których po raz pierwszy w mennic...
Obraz Słowaków w polskiej publicystyce w I połowie XX wieku (do 1938 roku). Postrzeganie słowackiej odrębności w kontekście ,,czesko-słowackiej wzajemności” i czechosłowakizmu
Artykuł stanowi analizę postrzegania słowackiej odrębności w polskiej publicystyce pierwszej połowy XX wieku (do 1938 roku). Należy podkreślić fakt, że publicyści kwestię tę rozpatrywali szczególnie w kontekście “czesko-...
Imperium i provinciae Agryppy w latach 23-12 p.n.e.
W artykule podejmuję szeroko dyskutowany w nauce problem zakresu i charakteru imperium Marka Agryppy, na podstawie którego działał on jako specjalny wysłannik cesarski na terenie różnych prowincji Imperium Romanum. W tek...
Vojtěch Ripka, Tereza Mašková, Želazná opona v Československu. Usmrcení na československých státních hranicích 1948–1989, Praha 2015, Wydawnictwo KOSMAS, ISBN 978-80-87912-31-7, ss. 197
brak