Mechanizm i stadia rozwoju śródpolnego wąwozu drogowego na tle zmian ukształtowania powierzchni w jego otoczeniu
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio B - Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia - Year 2014, Vol 0, Issue 1
Abstract
W pracy przedstawiono rozwój niewielkiego, śródpolnego wąwozu drogowego na Płaskowyżu Nałęczowskim, formującego się w ciągu kilkudziesięciu lat. Rozcinająca zbocze lessowej dolinki forma ma 80 m długości i do 2 m głębokości. Rozwój wąwozu ukazano na tle zmian ukształtowania powierzchni sąsiednich pól, spowodowanych erozją gleb uprawnych. Współczesne ukształtowanie powierzchni określono za pomocą pomiarów GPS, zaś dawną powierzchnię odtworzono na podstawie polowej analizy profili glebowych i osadowo-glebowych. Pozwoliło to na określenie pierwotnego położenia powierzchni topograficznej przed około 600 laty oraz jej późniejszych zmian. Stwierdzono, że rozcinany przez wąwóz garb stokowy był pierwotnie znacznie wyższy, gdyż jego powierzchnia obniżyła się o ok. 1 m w kilkusetletnim stadium erozji gleb. Rozwój wąwozu przebiegał kilkuetapowo. Najpierw formowała się niecka drogowa, co związane było z wykorzystywaniem drogi jako strefy nawrotu podczas uprawy sąsiednich pól. Po jej pogłębieniu zawracanie na drodze było utrudnione, więc nastąpiło jej oddzielenie od przyległych pól skarpami, zaś na drodze zaczęła rozwijać się forma podobna do wąwozu. Wcinanie dna niecki określono na 2,5 cm rocznie, zaś wąwozu – na 4 cm rocznie. Określono bilans denudacyjny poligonu badawczego o powierzchni 0,78 ha. Stwierdzono, że ze zbocza dolinki ubyło ponad 3800 m3 materiału, z czego prawie 80% zostało zdeponowane w dnie dolinki u wylotu wąwozu. W miejscu maksymalnej miąższości osadów natężenie akumulacji w stadium powierzchniowej erozji gleb określono na 3,1 mm rocznie. W stadiach rozwoju niecki i wąwozu natężenie akumulacji wzrosło do 12 mm–12,5 mm rocznie.
Authors and Affiliations
Mirosław Krukowski, Jan Rodzik, Piotr Zagórski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP167968
- DOI 10.17951/b.2014.69.1.135
- Views 41
- Downloads 0
Zróżnicowanie przestrzenne i zmienność odpływu w zlewniach fliszowych na obszarze Masywu Babiej Góry
The paper refers to spatial diversity and lability of outflow from Flysh type drainage basins. It also shows dynamics of mean and high discharge by defining the trend, the variability index and the periodicity of the hyd...
Demand for communal and social dwellings in Poland – spatial analysis
W pracy przedstawiono autorską metodę określania zapotrzebowania na mieszkania komunalne i socjalne. Zweryfikowano hipotezę, że sprzedaż mieszkań komunalnych nie zmieniła ich przestrzennej struktury i przestrzennego zróż...
Zagroda edukacyjna jako nowy produkt turystyczny (przykład województwa podkarpackiego)
One of the latest initiatives in rural areas is an educational farm whose main mission is to educate by promoting greater awareness of the village’s cultural and natural values. The offer of educational farms can be attr...
Przepływy graniczne niżówek w rzekach Lubelszczyzny
The most common method to identify periods of streamflow drought is threshold level method (TLM), in which streamflow drought is considered to be a period in which river flows drop below established flow value. In litera...
Warunki rozwoju turystyki w Eggenburgu
Lower Austria is a federated state, internally very diverse in terms of tourist attraction and suitability for various forms of tourism. Through various activities, it strives to achieve success on the tourist market, ch...