MUZEUM MIKOŁAJA KOPERNIKA WE FROMBORKU PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY ŚWIECKICH MUZEALNIKÓW Z DUCHOWIEŃSTWEM KATEDRALNYM

Apply

MUZEUM MIKOŁAJA KOPERNIKA WE FROMBORKU PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY ŚWIECKICH MUZEALNIKÓW Z DUCHOWIEŃSTWEM KATEDRALNYM

Journal Title: Muzealnictwo - Year 2008, Vol 2008, Issue 49

Abstract

Frombork, miejsce życia i pracy Mikołaja Kopernika, położony jest na wschodnim wybrzeżu Zalewu Wiślanego. Na wyniesionym nad miasteczkiem wzgórzu zbudowano w latach 1329-1388 katedrę, p.w. Najświętszej Panny Marii i św. Andrzeja Apostoła, która od początku jest głównym kościołem diecezji warmińskiej. Z czasem otoczono ją systemem murów, wież i baszt obronnych. W latach od 1507 do swojej śmierci w 1543 r., kanonikiem fromborskiej kapituły był Mikołaj Kopernik. Na Wzgórzu Katedralnym miał swoje mieszkanie i pracownię. Tutaj prowadził obserwacje astronomiczne i opracował wiekopomne dzieło – De revolutionibus. Pamięć o Koperniku trwa tutaj nieprzerwanie. Dopiero jednak w 1916 r., staraniem kanonika kapituły fromborskiej i znakomitego historyka Eugeniusza Brachvogla, zorganizowano w wieży obronnej, stanowiącej niegdyś własność astronoma, niewielkie muzeum jemu poświęcone. Ekspozycja ta spłonęła wraz z większością zabytkowej zabudowy Wzgórza z chwilą wkroczeniu tu w lutym 1945 Armii Czerwonej. Po przejęciu tej części dawnych Prus Wschodnich przez polską administrację rządową, a diecezji warmińskiej przez Administrację Apostolską, przystąpiono do porządkowania Wzgórza Katedralnego. Zaraz potem z inicjatywy Stanisława Lorentza, ówczesnego dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, rozpoczęto remont najmniej uszkodzonych działaniami wojennymi budynków na Wzgórzu, celem organizacji w nich Muzeum Mikołaja Kopernika. Na siedzibę muzeum przeznaczono kanonię Najświętszej Panny Marii Wniebowzietej (XVII- XVIII), XV-wieczny Dom Kustosza, oraz XIV-wieczną wieżę obronną, zwaną od wieku XVII Wieżą Kopernika. Po przeprowadzeniu koniecznych prac remontowo-adaptacyjnych, powojenne Muzeum Mikołaja Kopernika zostało otwarte w dniu 5 września 1948 roku. Z powodu ubóstwa oryginalnych zabytków związanych z działalnością Kopernika, zajęto się restauracją zabytkowego zespołu architektonicznego Wzgórza Katedralnego. Rozpoczęte zaraz po wojnie prace konserwatorskie trwają do dzisiaj. W latach 90. XX w. ten zabytkowy zespół architektoniczny wpisany został na światową listę dziedzictwa kulturowego. Z upływem czasu Muzeum Mikołaja Kopernika wzbogaciło się o niezwykle cenne zbiory starodruków, w tym o XVI-wieczne dzieła Kopernika, zabytkowe instrumenty astronomiczne, znakomite dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego. Po przeniesieniu w 1970 r. siedziby muzeum do odbudowanego Starego Pałacu Biskupiego (XIV-XVIII) powstało kilka nowych działów, w tym astronomiczny, prowadzący działalność oświatową w planetarium, umieszczonym we wnętrzu XV-wiecznej ośmiobocznej bastei. Od 1981 r. działa muzealne obserwatorium astronomiczne, usytuowane nieopodal Wzgórza Katedralnego. W 1989 r., po przejęciu zabytkowego Szpitala św. Ducha (XV-XVIII), powstał w muzeum dział historii medycyny. W ostatnich latach muzealnicy fromborscy podjęli prace badawcze i inwentaryzacyjne nad bardzo licznymi, zachowanymi na terenie dawnych Prus Wschodnich, XIX-wiecznymi witrażami, oraz pochodzącymi z tego czasu i XX w. piecami kaflowymi.

Authors and Affiliations

Tadeusz Piaskowski

Keywords

WARSZAWSKIE KOLEKCJONERSTWO MILITARIÓW HISTORYCZNYCH OKRESU ZABORÓW cz. I Zbrojownie i zbiory*

Po ostatnim rozbiorze Polski w 1795 r., w pozbawionej samodzielności politycznej Polsce zbieranie militariów, zwłaszcza polskich, stało się imperatywem patriotycznie nastawionego kolekcjonera i stanowiło rodzaj służby kr...

The Prof. Kazimierz Maślankiewicz Mineralogical Museum at the University of Wrocław against the Backdrop of the 200th Anniversary of the Academic Mineralogical Collections in Wrocław

EP ID EP61945
DOI -
Views 37
Downloads 0