Naxçıvanın son tunc və erkən dəmir dövrü bəzək əşyalarının bədii xüsusiyyətləri
Journal Title: Ancient Land - Year 2025, Vol 7, Issue 2
Abstract
Naxçıvanın son tunc və erkən dəmir dövrü abidələrindən tapılmış bəzək əşyaları forma və bəzək ünsürlərinin bədii həlli ilə diqqət çəkir. Bəzək əşyalarının tuncdan hazırlanması dövrün çətinliklərinə baxmayaraq, metallurgiya sahəsində əldə olunmuş yüksək nailiyyətlərdən xəbər verir. Tuncun əldə olunması və işlənməsi prosesi olduqca çətin olmasına baxmayaraq, bəzək əşyalarının bədii xüssiyyətlərinin incəlyi, zərifliyi, zənginliyi metalişləmə sahəsində əldə olunmuş usta ənənələrinin bəhrəsidir. Son tunc və erkən dəmir dövründə bədii metal sahəsində əldə olunmuş uğurlar əvvəlki dövrdə formalaşan sənətkarlıq ənənələri əsasında inkişaf etmiş və özünəməxsus yeni çalarları ilə seçilmişdir. Bu dövrdə tunc bəzək əşyaları həm sayca artmış, həm də bədii cəhətdən yüksək zövqlə hazırlanmışdır. Eynəkşəkilli asma, bilərzik, boyunbağı, üzük və s. dövrün tunc bəzək əşyalarıdır. Tunc eynəkşəkilli asmalar Qızılburun, Kolanı, Sarıdərə nekropollarından tapılmışdır. İlan şəklində qıvrılmış eynəkşəkilli asma, bilərzik və boyunbağılar ilana sitayişlə bağlı olaraq yaradılmışdır. Əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi son tunc və erkən dəmir dövründə də totemist inanclar mövcud olmuşdur. İlanla yanaşı keçi, qoyun, quşa inamla bağlı bir sıra bəzək əşyaları hazırlanmışdır. Metaldan hazırlanmış metal bəzək əşyaları tökmə, yaxud şəbəkəli tökmə, kəsmə, cızma, çərtmə, oyma, şəbəkə üsulu ilə naxışlanmışdır. Bu əşyalar arasında tuncdan hazırlanmış muncuq, zəncir, şəbəkəli toppuz, ayparaşəkilli asqı, spiral və s. vardır. Son tunc və erkən dəmir dövrünün tuncdan hazırlanmış, bədii zənginliyi ilə seçilən metal bəzək əşyalarını bəzəyən ilan, quş totemistik inanclardan qaynaqlanaraq yaradılmışdır və Naxçıvanın qədim tayfalarının metalişləmə sahəsində əldə etdiyi sənət uğurlarıdır.
Authors and Affiliations
Fizzə Quliyeva
Keywords
Related Articles
- EP ID EP760963
- DOI 10.36719/2706-6185/44/209-214
- Views 19
- Downloads 0
Fizika kursunun bəzi mövzularının təkrar edilməsi və ümumiləşdirilməsi
Müasir təhsil proqramlarında müxtəlif inovativ üsulların, texniki və texnoloji vasitələrin tətbiq olunmasına baxmayaraq, öyrədilmə və öyrənmə prosesi daim inkişafdadır. Hər hansı məlumatın öyrəniciyə çatdırılması və öyr...
MUSİQİ TƏLİMİNİN TƏRBİYƏEDİCİ İNKİŞAFI
Xülasə Pedaqogikanın əsas prinsiplərindən biri təlimin tərbiyəedici prinsipidir. Musiqi pedaqogikasının öyrəndiyi sahələrdən biri də tərbiyə problemləridir. Başqa sözlə desək musiqinin imkanlarından, təsir gücündən, b...
EFFECTS OF GLOBALIZATION ON COMMERCIAL LIFE
Abstract The globalization movement has removed the trade barriers between countries and pushed internationally operating businesses to implement new strategies. As a result, world trade has gained different dimension...
Mollanəsrəddinçi şair Mirzə Məhəmməd Axundov
Xülasə XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəlləri Azərbaycan ictimai, mədəni, ədəbi-bədii mənzərəsinin daha dərindən və əhatəli şəkildə mənimsənilərək dərk edilməsi naminə Mirzə Məhəmməd Axundovun həyat, fəaliyyət və ədəbi-bə...
ƏBDÜLHƏQ HAMİD TARHANIN POEZİYASINDA ŞƏHƏR MÖVZUSU
Xülasə Əbdülhəq Hamid türk ədəbiyyatının birmənalı şəkildə olduqca maraqlı və güclü sənətkarlarından olmuşdur. Onun ədəbiyyata qazandırdığı yeniliklər, gətirdiyi yeni mövzular, ədəbi prosesdə fəal iştirakı, ölkənin h...