(Nie)aktualność koncepcji człowieka José Ortegi y Gasseta
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, Sectio I Philosophia-Sociologia - Year 2014, Vol 39, Issue 2
Abstract
Autor koncentruje się na ogólnym przedstawieniu poglądów antropologicznych Ortegi y Gasseta, skupiając się przede wszystkim na ich możliwej aktualności. Człowiek, według Ortegi, to byt świadomy, odnoszący się określająco do otoczenia. Transcenduje on swoje biologiczne uposażenie dzięki możliwości chwilowego wykroczenia poza swą aktualną sytuacyjność. Dzięki tej zdolności (wykraczania) nie dąży tylko do realizacji biologicznych imperatywów, lecz realizuje życie jako wymyślony przez siebie projekt − dobrobyt. Takie ujęcie człowieka autor artykułu uznaje za niezwykle aktualne dla współczesnego myślenia na temat kondycji ludzkiej. Ortega rozumie człowieka jako pewną żyjącą monadę, w której można wyróżnić ciało, żywotność, duszę, ducha i „ja”. Kategorie „żywotności” czy „duszy” należą do słownika dzisiaj już nieużywanego, choć można je zidentyfikować z byciem żywym czy psychiką. Najwięcej kłopotów rodzi pojęcie „ja”, które zgodnie z konsekwencją poglądów Ortegi albo jest niezrozumiałe (niewyrażalne), albo nie jest „ja”. Problematyczne ze względu na uzasadnienie ich przyjęcia są też w antropologii Ortegi kategorie „przeznaczenia” czy „powołania”, a wraz z przyjętą przez hiszpańskiego filozofa „przypadkowością” bytu ludzkiego, ujawniają fundamentalną sprzeczność w jego antropologii.
Authors and Affiliations
Cezary Mordka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP71625
- DOI http://dx.doi.org/10.17951/i.2014.39.2.61
- Views 84
- Downloads 0
La filosofía trágica considerando a Wittgenstein y Ortega
W niniejszym tekście usiłujemy zbadać, czy w myśli Ortegi i Wittgensteina – podobieństwa i różnice na gruncie filozoficznym pomiędzy nimi stały się ostatnio przedmiotem analiz – można odnaleźć ślady tak zwanej „filozofii...
Uwarunkowania sukcesu praktycznego nauki a problem reprezentacji
The point of departure for the text is a fact that there are thinkers for whom the practical success of science is not a good argument for representationalism. The article discusses standpoints that are able to indicate...
O możliwości dzielenia doświadczeń. Perspektywa transkulturowa
Krystyna Wilkoszewska’s article is devoted to the analysis of the conception of transcultural researches in esthetics. Raising the question of the possibility of sharing experiences (mainly in esthetics) by people living...
Las categorías de sindéresis y prudencia en el pensamiento de Bartolomé de Las Casas
Bartolomé de Las Casas es uno de los más reconocidos patridiarios de la idea del diálogo intercultural. En esta ponencia intento analizar cómo Las Casas pudo introducir en su pensamiento tanto el nivel de lo universal –...
(Nie)aktualność koncepcji człowieka José Ortegi y Gasseta
Autor koncentruje się na ogólnym przedstawieniu poglądów antropologicznych Ortegi y Gasseta, skupiając się przede wszystkim na ich możliwej aktualności. Człowiek, według Ortegi, to byt świadomy, odnoszący się określająco...