O przekazie uniwersalnym tekstów kultury na podstawie przysłów w języku hausa i polskim
Journal Title: Afryka - Year 2018, Vol 47, Issue
Abstract
Artykuł dotyczy jednozdaniowych tekstów utrwalonych w różnych językach według podobnych schematów strukturalnych, zwanych przysłowiami. Skupia się na porównaniu treści przysłów języka hausa i polskiego, ale uwzględnia też sposób obrazowania pojęć, które te treści wyrażają. Zastosowana metodologia zwraca uwagę na wyrazy najczęściej używane w przysłowiach, które (za Wierzbicką 1997) uznaje się za słowa klucze kultury, czyli wyrazy o szczególnym statusie kulturowym. Kodują one treści ważne dla sposobu funkcjonowania danej społeczności. W oparciu o zbiory przysłów Kirk-Greena (1966), Yunusy (1977) oraz Kłosińskiej (2011) i Adalberga (1889-94) znalezione zostały pary przysłów hausa i polskich mających to samo znaczenie (przesłanie) i sposób obrazowania (te same słowa klucze). Sam fakt występowania takich par przysłów (np. Matambayi ba ya ɓata ‘Kto pyta, nie błądzi’, Rigakafi ta fi magani ‘Lepiej zapobiegać niż leczyć’) w językach odległych geograficznie i kulturowo stawia pytania o wartości uniwersalne, niezależne od otoczenia przyrodniczego i kulturowego. Zaprezentowane zostaną przykłady wraz z tłumaczeniem i objaśnieniem znaczenia.
Authors and Affiliations
Patryk Zając
Keywords
Related Articles
- EP ID EP395710
- DOI -
- Views 117
- Downloads 0
Kształtowanie się ideologii władzy w Soyo w II połowie XVII w.
Prowincja Soyo dzięki swojemu położeniu odgrywało ważną rolę w kontaktach Konga z Europą. Dzięki temu też w porównaniu do innych części Konga wpływy europejskie były tam silniejsze. Od 1645 r. istniała tam też stała plac...
Michał Tymowski, „Europejczycy i Afrykanie”. Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty Seria: Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017, ss. 411.
Wydana w tym roku książka Michała Tymowskiego „Europejczycy i Afrykanie”. Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty jest cenną pozycją wśród polskich monografii poświęconych historii Afryki. Dotyczy spotkania i poznawania si...
Pochówki „władców ziemi” w badaniach etnoarcheologicznych
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie najnowszych wyników badań etnoarcheologicznych prowadzonych w środkowej Jatendze (Burkina Faso) wśród niewielkiej społeczności Nioniosi. Badana grupa, zarówno według tradycj...
Podróże i poselstwa władców zachodnioafrykańskich do Portugalii w XV w.
Autor omawia problem kontaktów dyplomatycznych między zachodnimi Afrykanami a Portugalią w II połowie XV w. Poprzedzały je dobrowolne wizyty wolnych Afrykanów w Portugalii, następnie doszło do organizacji kilku poselstw...
Przyżeganie jako tradycyjne panaceum lecznictwa ludowego w Afryce
Od czasów starożytności w Afryce używano kauteryzacji w leczeniu ran i w terapii innych chorób. Wiedzę o przyżeganiu zaczerpnęli Arabowie z pracy Pawła z Eginy i rozwinęli tę metodę leczenia w IX - X w. Udoskonalono kaut...