Obrady okrągłego stołu w polsce jako przejaw koncyliacyjnego społeczeństwa obywatelskiego
Journal Title: Вісник Маріупольського державного університету. Серія: Історія. Політологія - Year 2015, Vol 5, Issue 12
Abstract
Artykuł dotyczy przeobrażeń systemu politycznego w Polsce lat 80. począwszy od narodzin „ Solidarności". Powstanie związku stworzyło nową sytuację społeczno-polityczną w kraju. W jego wyniku zaczęła funkcjonować przestrzeń autonomii tworząca zręby społeczeństwa obywatelskiego. Podpisanie porozumień sierpniowo-wrześniowych nie zostało utrwalone zmianami o charakterze ustrojowym - nie przeprowadzono zmian w warstwie konstytucyjnej. Miało ono jednak ogromny wpływ na kształt konstytucji rzeczywistej, opisującej faktyczny układ sił w systemie politycznym. Podstawę teoretyczną artykułu stanowi koncepcja hiszpańskiego socjologa Victora Pereza-Diaza, który wprowadził rozróżnienie na społeczeństwo obywatelskie sensu stricto oraz sensu largo. W sensie wąskim społeczeństwo obywatelskie obejmuje instytucje społeczne, w tym rynki i stowarzyszenia, jak również sferę publiczną. Wyklucza natomiast instytucje państwa. Na społeczeństwo obywatelskie w sensie szerokim składają się elementy tworzące społeczeństwo obywatelskie sensu stricto, ale także zbiór społeczno-politycznych instytucji, do których należy ograniczona w swych prerogatywach władza lub państwo respektujące rządy prawa. Proces transformacji systemowej może być postrzegany jako przejście od społeczeństwa obywatelskiego sensu stricto do społeczeństwa obywatelskiego sensu largo, które tworzy podstawy państwa demokratycznego. Autor proponuje kategorię koncyliacyjnego społeczeństwa obywatelskiego dla opisu przeobrażeń, których finalnym efektem były obrady Okrągłego Stołu w Polsce. Jego początek wyznaczają lata 1986-1987, w tym przeprowadzona wówczas amnestia oraz zgłoszona przez „Solidarność" propozycja tzw. „paktu antykryzysowego". Dążeniem obu stron, opozycyjnej oraz rządowej, było zawarcie porozumienia normalizującego sytuację w kraju. Celem władzy było powolne otwarcie systemu oraz uzyskanie poparcia społecznego dla proponowanego kierunku reform. Środowiska opozycyjne dążyły do uzyskania wpływu na procesy polityczne w państwie. Ich postulatem było odbudowanie niezależnej wobec władzy przestrzeni społecznej, która została zlikwidowana wraz z wprowadzeniem stanu wojennego w 1981 roku. Artykuł ukazuje najistotniejsze wydarzenia, które doprowadziły do zawarcia porozumienia przy Okrągłym Stole. Jego postanowienia znacząco przerosły oczekiwania strony opozycyjnej. Jednocześnie realizacja zawartego kompromisu przyspieszyła proces przemian demokratycznych i upadek systemu autorytarnego, co stworzyło warunki dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego sensu largo. W podsumowaniu autor zwraca uwagę na cztery komplementarne wymiary obrad Okrągłego Stołu kluczowe dla podejmowanej problematyki społeczeństwa obywatelskiego.
Authors and Affiliations
Rafal Wieckiewicz
Keywords
Related Articles
- EP ID EP640789
- DOI -
- Views 52
- Downloads 0
"Frozen conflicts" in Europe: historical experience of origin and management
The theme of research is extremely relevant as political and crafts, and scientific and theoretical aspects. The so-called "frozen conflicts" are among the toughest challenges to Black Sea regional security, as well as t...
TRADE AND COMMERCIAL ACTIVITY OF NIZHYN GREEKS IN UKRAINIAN LANDS IN THE XVIII-XIX CENTURIES IN THE XIX- CENTURY RESEARCHERS’ WORKS
The substantive examination of the problem started in the middle years of the XIX century and was related to actualization of the interest in Nizhyn Greek community which was significantly transformed under the national...
ІНСТРУМЕНТАЛІЗМ ЯК ТЕОРЕТИЧНИЙ ПІДХІД У ДОСЛІДЖЕННІ МІЖЕТНІЧНОЇ ВЗАЄМОДІЇ
У статті ми використовуємо інструменталізм як підхід, згідно з яким етнічність та пов’язані феномени та процеси розглядається в якості інструменту акторів, який використовується в боротьбі за владу, статус і т. д. В нашо...
Регіональна політика Польщі - уроки для України
У статті автор розглядає одну з важливих сфер розвитку держави, а саме регіональну політику. Регіональна політика держави в умовах глобалізації набирає всі більших обертів. Особлива увага до регіонального розвитку держав...
До питання про роль духовенства в подіях Руїни. Історіографічний аспект проблеми
Аналізується роль, що була зіграна українськім духовенством в подіях Руїни. Зроблено висновок про її об’єктивну оцінку зроблену російською дореволюційною історіографією. The results of the show. The conclusion about the...