Ochrona autentyku czy palimpsest – dylematy w procesie rewaloryzacji zespołu ogrodowego w Białaczowie

Journal Title: Architectus - Year 2016, Vol 20, Issue 1

Abstract

Autorka, odwołując się do złożonych problemów ochrony zniszczonego na skutek trąby powietrznej w lipcu 2011 r. białaczowskiego parku, porusza ważne kwestie związane z zagadnieniem ochrony autentyku w polskich ogrodach historycznych i postuluje wypracowanie metody postępowania konserwatorskiego, nie tylko w celu ratowania Białaczowa, ale także usprawnienia ewentualnych działań w analogicznych przypadkach, które niestety coraz częściej mogą się pojawiać z powodu zmian klimatycznych. W skład omawianego zespołu rezydencjonalnego w Białaczowie (woj. łódzkie) wchodzi rozległy (ponad 22 ha) park o charakterze krajobrazowo-leśnym, kształtowany na przestrzeni wieków przez wybitnych planistów (Lindauer, Stricker, Szanior, Tański). Uznawany był on do niedawna za jedno z najcenniejszych założeń ogrodowych w Polsce, charakteryzujących się wysokimi walorami zarówno kulturowymi, jak i przyrodniczo-krajobrazowymi. Po kataklizmie skala zniszczeń była nieporównywalna do jakichkolwiek, jakie do tej pory na skutek czynników naturalnych dotknęły założenia ogrodowe na terenie Polski. Po zdarzeniu tym w zasadzie natychmiast rozpoczęto prace porządkowe, jednak poza nimi do tej pory nie udało się niczego więcej zrobić, by uchronić tę cenną historyczną kompozycję przed całkowitym zniszczeniem. Sam proces rewaloryzacji założenia, poza oczywistymi trudnościami wynikającymi z charakteru i zakresu zniszczeń, z wielu przyczyn jest niezwykle skomplikowany. Przede wszystkim niezbędne jest określenie kierunku działań konserwatorskich dotychczas nie dość precyzyjnie zaplanowanych. Powinny one zmierzać do ochrony autentyku. Park jest wielowiekowym „zapisem” przemian kompozycyjnych, od zespołu o prawdopodobnie średniowiecznej metryce, po XIX-wieczną, przekształcaną jeszcze na początku XX w. rozległą kompozycję krajobrazową. Paradoksalnie, zniszczenia drzewostanów odsłoniły wiele elementów dotychczas nieczytelnych w układzie. Wydaje się niezwykle ważne, by jak najszybciej podjąć profesjonalnie prowadzone prace polegające na ochronie wszystkich elementów i odbudowie jego układu przestrzennego w oparciu o relikty historycznej kompozycji. 

Authors and Affiliations

Małgorzata Milecka

Keywords

Related Articles

„Węzły i struktury przestrzenne” – w hołdzie Stefanowi du Château

Twórczość Stefana du Château jest wyraźnie wpisana w rozwój myśli architektonicznej 2. poł. XX w. Opracował on kilka systemów struktur przestrzennych w oparciu o pomysłowy projekt węzłów, które wszystkie zostały opatento...

The City Council building in Bologna as an example of pro-ecological architecture

The new City Council building in Bologna, designed by Mario Cucinella Architects is an example of the holistically designed object, that presents methods of built environment creation with the responsibility towards the...

Forecasting of moving out inhabitants and various activities from their spaces

Simulations of the spatial model of the distribution process of moving out of inhabitants and various activities from their spaces in the cities by means of the ORION model are presented. Also presented are simulations f...

„Efekt motyla”

Artykuł jest próbą przedstawienia jednego wątku z prywatnego życia Karla Hankego, gauleitera Dolnego Śląska w latach 1940–1945. Jego poświadczony w materiałach źródłowych – pamiętnikach osób pełniących w latach III Rzesz...

Virtual society and workplaces: Block 477, Sharing Knowledge: Incubator, NY

The article refers to the problem of adapting architecture to today’s needs of man. The main purpose of this paper was to find the answer to the question of what is the role of modern work places. It is based on the dipl...

Download PDF file
  • EP ID EP96092
  • DOI 10.5277/arc160104
  • Views 70
  • Downloads 0

How To Cite

Małgorzata Milecka (2016). Ochrona autentyku czy palimpsest – dylematy w procesie rewaloryzacji zespołu ogrodowego w Białaczowie. Architectus, 20(1), 31-47. https://europub.co.uk/articles/-A-96092