OCHRONA ZABYTKÓW SZTUKI SAKRALNEJ W ŚWIETLE AKTUALNEGO PRAWA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2008, Vol 2008, Issue 49
Abstract
Zachowanie dziedzictwa historyczno-artystycznego było zawsze przedmiotem wielkiej troski Kościoła, który dostrzegał w nim widzialne świadectwo ewangelizacji i narzędzie duszpasterstwa. Wyrazem tego są dobra kultury przechowywane w kościołach, muzeach, bibliotekach i archiwach kościelnych oraz liczne zapisy na ten temat w prawodawstwie kościelnym. Cenne wskazania w tym względzie przyniósł Sobór Watykański II (1963) i okres posoborowy. O ochronie sztuki sakralnej mówi Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. oraz Konstytucja apostolska Jana Pawła II Pastor Bonus z 1988 r. Mocą tegoż dokumentu, Jan Paweł II ustanowił Papieską Komisję dla Ochrony Kościelnego Dziedzictwa Historycznego i Artystycznego Kościoła, która w 1993 r. przyjęła nazwę: Papieska Komisja ds. Kościelnych Dóbr Kultury. Ta Komisja wydała wiele cennych dokumentów dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego Kościoła, m.in. list okólny pt. Konieczność i pilna potrzeba inwentaryzacji oraz katalogowania dóbr kulturowych Kościoła (1999) oraz Funkcja pastoralna muzeów kościelnych (2001), opublikowane w cennym zbiorze dokumentów, pt. „Enchiridion” kościelnych dóbr kultury. Oficjalne dokumenty Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury (Bologna 2002). Ich recepcja w Kościele w Polsce dokonywała się i dokonuje za sprawą Konferencji Episkopatu Polski i działającej w jej ramach Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego (dawniej Komisja Episkopatu do Spraw Sztuki Kościelnej). W oparciu o te dokumenty, Konferencja Episkopatu Polski wydała wiele norm regulujących ochronę dziedzictwa kulturowego i funkcjonowanie muzeów kościelnych, które zostały opublikowane w zbiorze pt. Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966-1998 (oprac. Cz. Krakowiak, L. Adamowicz, Lublin 1999).Ochronie dziedzictwa kulturalnego Kościoła i zabytkom sztuki kościelnej wiele uwagi poświęca także II Polski Synod Plenarny 1991-1999 (Poznań 2001), który postanawia: Ochrona zabytków polega z jednej strony na ich inwentaryzacji, z drugiej zaś na zabezpieczeniu. Szczególna odpowiedzialność za ochronę zabytków sztuki kościelnej spoczywa na proboszczach i rektorach kościołów zabytkowych. Postanowienia ustawy państwowej o ochronie zabytków obowiązują ich w sumieniu, gdyż są wyrazem wspólnej troski obywatelskiej o ocalenie patrimonium narodowego...Obiekty szczególnie cenne, a zwłaszcza wycofane z kultu, mogą być przeniesione do muzeum diecezjalnego lub wzbogacić kolekcję parafialną. Podobnie ma się rzecz z archiwami i księgozbiorami parafialnymi. Muzea i kolekcje mają na celu nie tylko zabezpieczenie zabytków, ale i specyficzne oddziaływanie duszpasterskie realizowane przez stałą ekspozycję i wystawy okresowe. Ochronie podlega także otoczenie zabytkowych świątyń, tak zwany cmentarz przykościelny wraz z dzwonnicą i drzewostanem (s. 117, p. 68-70). Duże znaczenie w popularyzowaniu zagadnień dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego i ochrony zabytków sztuki kościelnej mają synody diecezjalne, Rada ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego Konferencji Episkopatu Polski oraz Ośrodek Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, działający przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Authors and Affiliations
Mariusz Leszczyński
The Management of Private Collections in State Museums upon the Example of the Princes Czartoryski Foundation
KONKURS NA PROJEKT MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH W WARSZAWIE – IDEA, TWÓRCY, ZADANIE, WYNIK
Konkursu architektoniczny na Muzeum Historii Żydów Polskich był dwuetapowy. Etap pierwszy - otwarty - obejmował zgłoszenia architektów z ich dossier, ze szczególnym uwzględnieniem zrealizowanych muzeów. Możliwe było rów...
KONSERWACJA MUZEALIÓW JAKO UTWÓR PRACOWNICZY I JAKO PRZEDMIOT ŚWIADCZENIA CYWILNOPRAWNEGO
W niniejszym artykule zawarte zostały rozważania na temat stosunków prawnych stanowiących podstawę konserwacji muzealiów. W części wprowadzającej zamieszczono krótkie omówienie istoty konserwacji jako procesu nakierowane...
Broń kombinowana i zbytkowna XVI-XIX wieku
STUDIA W ZAKRESIE MUZEOLOGII I MUZEALNICTWA NA WYŻSZYCH UCZELNIACH W POLSCE A ŚWIATOWE STANDARDY NAUCZANIA MUZEOLOGII
Rozwój studiów muzeologicznych dokonujący się bardzo dynamicznie w latach 80. i 90. XX w. niemal na całym świecie uświadomił, iż ta dziedzina traktowana dotąd jako „specjalizacja” stała się jednym z najbardziej rozległy...