Określenie parametrów modelu konceptualnego opad–odpływ dla małej zlewni w Karpatach

Abstract

Jednym z ważniejszych zagadnień w hydrologii jest matematyczne symulowanie i prognozowanie procesów hydrologicznych, które musi być poprzedzone wyznaczeniem parametrów stosowanych modeli. Do matematycznego opisu procesów opad–odpływ w małych zlewniach opracowano wiele modeli liniowych i nieliniowych o różnym stopniu złożoności. Jednym z częściej stosowanych jest model liniowy, w którym opad efektywny wyznaczany jest wg metody CN (curve number), stosowanej w Służbie Ochrony Zasobów Naturalnych (Natural Resources Conservation Service) Departamentu Rolnictwa USA, a do transformacji opadu efektywnego w odpływ bezpośredni wykorzystywany jest chwilowy hydrogram jednostkowy (IUH) wg Nasha (1957). Model ten zastosowano do odtworzenia zdarzeń opad–odpływ w małej leśnej zlewni górskiej Vištucký Potok w Małych Karpatach w zachodniej Słowacji. Celem przeprowadzonych badań było, po pierwsze – wyznaczenie parametrów zastosowanego modelu na podstawie dziewięciu zarejestrowanych zdarzeń opad–odpływ w okresie 2005–2010, po drugie – zanalizowanie zależności parametrów modelu od charakterystyk deszczu, i po trzecie – porównanie wartości charakterystyk zdarzeń opad–odpływ i parametrów modelu z wynikami podobnego opracowania wykonanego dla zurbanizowanej zlewni Potoku Służewieckiego (Sikorska i Banasik 2010). Do wyznaczenia charakterystyk na podstawie zarejestrowanych zdarzeń opad–odpływ i parametrów modelu, oraz do wyznaczenia hydrogramu „regenerowanego” i określenia parametrów jego zgodności z hydrogramem obserwowanym, wykorzystano program komputerowy SN opracowany w Katedrze Inżynierii Wodnej SGGW. Uzyskano zbieżność wyników w odniesieniu do parametru CN (wartości średniej z analizowanych zdarzeń z wartością tablicową, ustaloną we wcześnieszych badaniach na podstawie rodzaju gleb i użytkowania terenu badanej zlewni) oraz stosunkowo małą zmienność czasu opóźnienia – LAG (iloczyn parametrów modelu Nasha N i k). Stosunkowa mała wartość parametru CN i współczynnika odpływu wynika z leśnego użytkowania zlewni. Uzyskano bardzo słabe zależności pomiędzy parametrami modelu i charakterystykami opadu. Porównanie wyników analizy zdarzeń opadowych w obydwu zlewniach potwierdza znacznie zróżnicowanie pa- rametru CN oraz wskazuje na małe różnice w czasie opóźnienia, determinowanego użytkowaniem, topografią i wielkością powierzchni zlewni.

Authors and Affiliations

Beata KARABOVA, Anna SIKORSKA, Kazimierz BANASIK, Silvia KOCHNOVA

Keywords

Related Articles

Zmienność natężenia ruchu rumowiska wleczonego w czasie wezbrań w rzece Zagożdżonce

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów transportu rumowiska wleczonego w czasie siedmiu wezbrań obserwowanych w rzece Zagożdżonce. Do pomiaru wleczenia wykorzystano łapacz rumowiska wyposażony w aparaturę do...

Hydrological and hydraulic analysis of a small lowland watercourse flow capacity and its functioning in the region of Silesian Lowlands in the context of rainfall water management

The built-up areas in the catchments of small lowland watercourses faced with the risk of particularly devastating natural hazards. This risk is especially prevalent in the mouth reaches. The increasingly intense extreme...

Suspended sediment concentration and yield in snowmelt flood events in a small lowland river

Results of investigation on suspended sediment delivery from small lowland, agriculturally used catchment of Zagożdżonka River, located in central Poland, during snowmelt periods of 2001–2007 are presented. The study c...

Wskaźniki stopnia ustabilizowania osadu w procesie tlenowej stabilizacji

Surowe osady ściekowe są odpadem, który powstaje w procesie oczyszczani ścieków. Charakteryzuje je znaczna zdolność do zagniwania, co wiąże się z wydzielaniem przez nie odorów, cechuje je niska zdolność do oddawania wody...

Capability and limitations in laboratory determination of stiffness parameters of soils

The paper concerns laboratory methods for determination of soil stiffness. Major criterion for selection of analysed equipment is range of strain in which stiffness can be reliably determined. Substantially, various conf...

Download PDF file
  • EP ID EP109093
  • DOI -
  • Views 88
  • Downloads 0

How To Cite

Beata KARABOVA, Anna SIKORSKA, Kazimierz BANASIK, Silvia KOCHNOVA (2012). Określenie parametrów modelu konceptualnego opad–odpływ dla małej zlewni w Karpatach. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Land Reclamation, 44(2), 155-164. https://europub.co.uk/articles/-A-109093