Określenie parametrów modelu konceptualnego opad–odpływ dla małej zlewni w Karpatach

Abstract

Jednym z ważniejszych zagadnień w hydrologii jest matematyczne symulowanie i prognozowanie procesów hydrologicznych, które musi być poprzedzone wyznaczeniem parametrów stosowanych modeli. Do matematycznego opisu procesów opad–odpływ w małych zlewniach opracowano wiele modeli liniowych i nieliniowych o różnym stopniu złożoności. Jednym z częściej stosowanych jest model liniowy, w którym opad efektywny wyznaczany jest wg metody CN (curve number), stosowanej w Służbie Ochrony Zasobów Naturalnych (Natural Resources Conservation Service) Departamentu Rolnictwa USA, a do transformacji opadu efektywnego w odpływ bezpośredni wykorzystywany jest chwilowy hydrogram jednostkowy (IUH) wg Nasha (1957). Model ten zastosowano do odtworzenia zdarzeń opad–odpływ w małej leśnej zlewni górskiej Vištucký Potok w Małych Karpatach w zachodniej Słowacji. Celem przeprowadzonych badań było, po pierwsze – wyznaczenie parametrów zastosowanego modelu na podstawie dziewięciu zarejestrowanych zdarzeń opad–odpływ w okresie 2005–2010, po drugie – zanalizowanie zależności parametrów modelu od charakterystyk deszczu, i po trzecie – porównanie wartości charakterystyk zdarzeń opad–odpływ i parametrów modelu z wynikami podobnego opracowania wykonanego dla zurbanizowanej zlewni Potoku Służewieckiego (Sikorska i Banasik 2010). Do wyznaczenia charakterystyk na podstawie zarejestrowanych zdarzeń opad–odpływ i parametrów modelu, oraz do wyznaczenia hydrogramu „regenerowanego” i określenia parametrów jego zgodności z hydrogramem obserwowanym, wykorzystano program komputerowy SN opracowany w Katedrze Inżynierii Wodnej SGGW. Uzyskano zbieżność wyników w odniesieniu do parametru CN (wartości średniej z analizowanych zdarzeń z wartością tablicową, ustaloną we wcześnieszych badaniach na podstawie rodzaju gleb i użytkowania terenu badanej zlewni) oraz stosunkowo małą zmienność czasu opóźnienia – LAG (iloczyn parametrów modelu Nasha N i k). Stosunkowa mała wartość parametru CN i współczynnika odpływu wynika z leśnego użytkowania zlewni. Uzyskano bardzo słabe zależności pomiędzy parametrami modelu i charakterystykami opadu. Porównanie wyników analizy zdarzeń opadowych w obydwu zlewniach potwierdza znacznie zróżnicowanie pa- rametru CN oraz wskazuje na małe różnice w czasie opóźnienia, determinowanego użytkowaniem, topografią i wielkością powierzchni zlewni.

Authors and Affiliations

Beata KARABOVA, Anna SIKORSKA, Kazimierz BANASIK, Silvia KOCHNOVA

Keywords

Related Articles

Weekly urban water demand forecasting using a hybrid wavelet–bootstrap–artificial neural network approach

This study developed a hybrid wavelet–bootstrap–artificial neural network (WBANN) model for weekly (one week) urban water demand forecasting in situations with limited data availability. The proposed WBANN method is aime...

Wpływ stabilizacji zagęszczonego gruntu spoistego – iłu piaszczystego na wzrost granicy sprężystości

Grunty słabe, które przejawiają niewielką wytrzymałość mechaniczną na obciążenia zewnętrzne, wymagają wzmocnienia. Stabilizacja chemiczna jest łatwa w wykonaniu i daje bardzo dobre wyniki wzrostu właściwości mechanicznyc...

Turbulent intensity and scales of turbulence after hydraulic jump in rectangular channel

Experimental research was undertaken to investigate the changes in spatial turbulence intensity and scales of turbulent eddies (macroeddies) in a rectangular channel and the influence of the hydraulic jump on vertical, l...

Fauna makrobezkregowa na tle transportu rumowiska dennego oraz jakości wody w potoku Młynne w Karpatach Polskich

W artykule poruszono temat składu osadów dennych oraz transportu zawiesiny w potoku górskim. Badania przeprowadzono na potoku Młynne w Gorcach. Płynie on częściowo korytem naturalnym, a częściowo uregulowanym poprzez kas...

Kryteria doboru materiałów do wykonania przepuszczalnych barier reaktywnych (PBR) w rejonie składowisk odpadów

 W artykule przedstawiono kryteria, które są konieczne do wybrania, zależnie od lokalnych warunków środowiskowych i geologicznych, odpowiedniego materiału do wykonania PBR w rejonie składowisk odpadów. Kryteria dobo...

Download PDF file
  • EP ID EP109093
  • DOI -
  • Views 108
  • Downloads 0

How To Cite

Beata KARABOVA, Anna SIKORSKA, Kazimierz BANASIK, Silvia KOCHNOVA (2012). Określenie parametrów modelu konceptualnego opad–odpływ dla małej zlewni w Karpatach. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Land Reclamation, 44(2), 155-164. https://europub.co.uk/articles/-A-109093