Oleje mineralne wysokorafinowane z wyłączeniem cieczy obróbkowych – frakcja wdychalna. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2013, Vol 29, Issue 2
Abstract
Oleje mineralne są produktami destylacji próżniowej pozostałości ropy naftowej, otrzymanych po destylacji pod zwykłym ciśnieniem. W procesie rafinacji metodami ekstrakcji za pomocą rozpuszczalników, katalitycznego uwodornienia lub hydrokrakowania dochodzi do: usunięcia parafiny, alkenów, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, siarki, a także odbarwienia, pozbawienia zapachu i poprawy trwałości produktów finalnych.Oleje mineralne są stosowane w przemyśle jako: smary, płyny hydrauliczne, dielektryki, nośniki ciepła, chłodziwa, płyny szlifierskie, czynniki chłodzące i hartujące stal, środki antykorozyjne, ciecze stosowane w przemyśle tekstylnym, składniki farb drukarskich i zmiękczacze. Wysokorafinowane oleje są składnikami kosmetyków i środkami leczniczymi, a także są stosowane w przetwórstwie żywności. Zarówno u ludzi, jak i u zwierząt laboratoryjnych układem krytycznym w zatruciach olejami mineralnymi jest układ oddechowy. Zmiany w tym układzie określane mianem lipidowego zapalenia płuc, często połączone z lipidowymi ziarniniakami, były spowodowane stosowaniem olejów mineralnych w celach leczniczych lub narażeniem na mgły olejowe na stanowiskach pracy. W tym drugim przypadku zmiany zapalne w płucach były wynikiem drażniącego działania mgieł olejowych. U ludzi obserwowano również zmiany spirometryczne typu obturacyjnego. Pod względem ostrej toksyczności oleje mine-ralne lokują się poza klasyfikacją. Wysokorafi-nowane oleje mineralne nie zawierające wielo-pierścieniowych węglowodorów aromatycznych albo zawierające te związki o małych stężeniach nie działają mutagennie. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych i doświadczalnych na zwierzętach IARC klasyfikuje wysokorafinowane oleje mineralne do grupy 3. kancerogenów (tj. substancji niekla-syfikowalnych pod względem działania rako-twórczego). Z drugiej strony, oleje mineralne nierafinowane i średniorafinowane zalicza do grupy 1. (tj. substancji o udowodnionym działaniu rakotwórczym). Istniejące dane nie są wystarczające do oceny toksyczności reprodukcyjnej i rozwojowej olejów mineralnych. Podstawą obliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla frakcji wdychalnej olejów mineralnych wysokorafinowanych były wyniki badań doświadczalnych na szczurach, w których u zwierząt obserwowano zmiany w układzie oddechowym w postaci: zmian zapalnych (ogniska zapalne), wzrostu mokrej masy płuc, stosunku suchej do mokrej masy płuc oraz wzrostu liczby piankowatych makrofagów pęcherzykowych. Wychodząc z wartości NOAEL (50 mg/m3) oraz odpowiednich współczynników niepewności, obliczono wartość NDS na poziomie 6,25 mg/m3. Zaproponowano pozostawienie dotychczas obowiązującej w Polsce wartości NDS dla fazy ciekłej olejów mineralnych (bez określenia stopnia rafinacji) wynoszącej 5 mg/m3. Ponieważ oleje mineralne wysokorafinowane nie działają drażniąco, dlatego nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Brak także podstaw merytorycznych do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) wysokorafinowanych olejów mineralnych.
Authors and Affiliations
Andrzej Starek
Keywords
Related Articles
- EP ID EP224584
- DOI -
- Views 118
- Downloads 0
Nitropropane. Determination in the workplace air with gas chromatography
A new procedure has been developed for the assay of 1-nitropropane and 2-nitropropane with gas chromatography with a flame ionization detector. This method is based on the adsorption of nitropropane vapors on Carbosieve...
Znowelizowana metoda oznaczania pentachlorku fosforu w powietrzu na stanowiskach pracy
Metodę stosuje się do oznaczania pentachlorku fosforu w powietrzu na stanowiskach pracy.Metoda polega na przepuszczeniu znanej objętości badanego powietrza przez płuczkę ze szkłem spiekanym, zawierającą wodę. Oznaczanie...
Docetaxel. Determination in workplace air with high performance liquid chromatography
Docetaxel (DCT) is a plant derived cytotoxic from taxane family - mitosis inhibitors. It is used in the treatment of breast, lung and prostate cancer, squamous cell carcinoma of the head and neck, and gastric adenoma. Do...
Nadtlenek wodoru. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego1
Nadtlenek wodoru (H2O2) jest bezbarwną, kla-rowną cieczą o właściwościach wybuchowych i utleniających stosowaną jako: utleniacz paliwa rakietowego, środek odkażający (w formie wody utlenionej) oraz silny utleniacz w wiel...
Hydrochinon. Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
W artykule przedstawiono metodę oznaczania hydrochinonu (HQ) w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detektorem diodowym (DAD). Metoda polega na: pobieraniu prób...