Osmanlı İmparatorluğu’nda Mali Yönetim Denetim Ve Soruşturma, Bir Müsadere Örneği
Journal Title: Muhasebe ve Finansman Dergisi - Year 2018, Vol 20, Issue 78
Abstract
Osmanlı İmparatorluğu’nda mali yönetim, Padişah’tan başlayan Sadrazamı (Başbakan) ve Başdefterdar’ı (Maliye Bakanı) ve Başdefterdara bağlı defterdarları içine alan bir üst yapıya sahiptir. Üst yapıya bağlı olan alt yapı ise mali işleri yürüten muhasebe büroları biçiminde örgütlenmiştir. Bu bölümlerde görev yapan çok çeşitli unvanlara sahip kadrolar vardır. Bunlar arasında hacegan ve hulefa üst kademe kadrolarını oluşturmuşlardır. Bu uzman görevlilerin mali işlerin, muhasebe bölümlerinin kayıt ve işlemlerinin doğruluğundan sorumlu oldukları anlaşılmaktadır. Yine bu unvanlara sahip olanların, zaman zaman işleri en iyi bilen üst kademe yöneticiler olarak denetim işleri ile de meşgul oldukları bilinmektedir. Öte yandan bakikulları gibi deftedara bağlı denetim örgütünün varlığı üzerinde durulması gerekmektedir. Bu örgüt, denetim ve soruşturma işlerinde üst düzey bağımsız denetim örgütüdür. Bu mali yapı, kimi zaman ortaya çıkan yolsuzluk olayları için gereken soruşturma ve denetlemeler de yapmaktadır. Bu olayları ortaya çıkaran olgulardan birisi de müsadere kurumudur. Devlet görevinde bulunan yöneticilerin servetleri öldüklerinde veya öldürüldüklerinde hazineye geçmiştir. Ayrıca yasal olmayan yollarla servetini artıran üst düzey devlet yöneticilerinin de mallarına devlet el koymuştur. Bu çalışmada XVIII. yüzyılın sonlarında yasa dışı yollarla servetini artıran bir Osmanlı Paşası’nın mallarına el konulması ile ilgili denetleme ve soruşturma örneği üzerinde durulmuştur. Doğrudan Padişah’ın katıldığı, Sadrazam’ın ve bir defterdarın yürüttüğü bu soruşturmada görev alanlar ve bunların görevlerini nasıl yerine getirdikleri, denetlemenin aşamaları ve sonuçları incelenecektir. Ele alınan örneğin sonuçları olarak, Osmanlı’da hem mali hukukun ve hem de mali denetleme mekanizmalarının yapısının ortaya konulmasına dikkat edilmiştir.
Authors and Affiliations
Fatma Şensoy
Şirketlerin Bağımsız Denetim Raporlarının Analizi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma
Bu çalışmada bağımsız denetimde uygulanan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yayınlanan Denetim Standartları’ndan, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan Türkiye Denetim...
İşletme Grupları Ve Sermaye Yapısı İlişkisi
Dünyada pek çok ülkede var olan işletme gruplarının oluşum ve yaygınlık nedenleri pek çok akademisyenin ilgisini çekmiştir. İşletme gruplarının oluşumunda temel nedenler piyasa kusurları ve bilgi sorunlarını önlemek, piy...
Investigation Of SMEs Preventative Measures Against Financial Failures Under Economic Crisis Environment: A Research Study In TR22 Region
SMEs take significant roles for Turkish Economy to maintain its stability. However, these businesses are unavoidably affected by the economic crises of both national and international level. Stabilizing their position un...
Muhasebe Meslek Mensuplarının Proaktif Kişilik Özelliklerinin, Kariyer Memnuniyeti İle UFRS’ ye Bakış Açıları ve Bilgi Düzeyleri Üzerine Etkisi
Bu çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının proaktif kişilik özelliklerinin UFRS’ ye bakış açılarına ve bilgi düzeylerine etkisini, kariyer memnuniyeti üzerinden ölçmektir. Proaktif kişilik yapısına sahi...
Türkiye’de Maddi Olmayan Varlıkların Sınıflandırılması: Borsa İstanbul’a (BIST) İlişkin Dönemsel Bir Analiz
Bu çalışma maddi olmayan varlıkların Borsa İstanbul (BIST) Ulusal Tüm İndeksi’nde yer alan firmalar açısından gelişimini 2005-2013 yıllarını esas alarak incelemektedir. Maddi olmayan varlıklara ilişkin Türkiye’de herhang...