Podstawowe zagadnienia wykonawcze pełnogłosowego stylu akompaniamentu we Francji w latach 1690–1750 w świetle wybranych traktatów, część II: Struktura i język harmoniczny pełnogłosowej realizacji „basso continuo”
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2015, Vol 1, Issue 3
Abstract
To drugi artykuł z cyklu omawiającego podstawowe zagadnienia wykonawcze pełnogłosowego stylu akompaniamentu we Francji w latach 1690–1750 w świetle wybranych traktatów. W swoich dalszych rozważaniach na temat pełnogłosowości w muzyce francuskiej końca XVII i pierwszej połowy XVIII wieku autor, wychodząc z założenia, że każdy artysta zajmujący się dawnymi praktykami wykonawczymi powinien czerpać wiedzę i inspirację z dostępnych przekazów historycznych, poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące definicji i roli akompaniamentu w przytaczanym okresie, jego cech w omawianym stylu, a także wymagań stawianych grającemu. Na podstawie Nouveau Traité de l’Accompagnement du Clavecin, de l’Orgue et des autres Instruments Monsieur de Saint-Lamberta oraz obu wersji rozprawy Denisa Delaira basso continuo zostaje określone jako dziedzina zarówno nauki, jak i sztuki. Tylko ten muzyk, który poznał i perfekcyjnie opanował wszystkie teoretyczne reguły rządzące harmonią i kontrapunktem, a także umiał je świadomie stosować, był w stanie właściwie odczytać intencje kompozytora. Z kolei nadrzędną rolą akompaniamentu było aktywne towarzyszenie soliście lub grupie solistów. Realizujący continuo powinien za pomocą odpowiednich środków uczestniczyć w kreowaniu ekspresji i dramaturgii dzieła, wspierając pozostałych muzyków w przekazywaniu jego retorycznej treści. Środki te dzielą się na dwie grupy. Pierwsza z nich odnosi się do elementów wpływających na samą strukturę, „szkielet” realizacji continuo – dwojenia poszczególnych składników akordów oraz harmonizacji linii basu. Dublowanie interwałów, będące podstawową cechą wyróżniającą styl pełnogłosowy, podlegało określonym regułom. Z kolei zrozumienie i opanowanie języka harmonicznego, mimo iż kluczowe na każdym etapie nauki realizacji generałbasu, było niezbędne także do zgłębienia poszczególnych stylów, gdyż nawet w jednym miejscu i czasie mogły istnieć pomiędzy nimi zasadnicze różnice w tym względzie. Na tych elementach continuo autor skupia się w artykule. Wymienia on też środki wykonawcze należące do drugiej grupy, odnoszącej się do estetyki gry – zdobienie głosów akompaniamentu, ornamentacja linii basu (w tym dyminucje oraz zdwojenia oktawowe), rytmizacja realizacji, registracja oraz zróżnicowane toucher. Były one wyrazem francuskiego idiomu klawesynowego i nadawały realizacji generałbasu ostateczny kształt. Ich umiejętne stosowanie, mimo iż niezbędne, świadczyło o wielkim kunszcie grającego.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Daniel Pochwała
Keywords
Related Articles
- EP ID EP518004
- DOI -
- Views 48
- Downloads 0
The life and works of Sergei Bortkievich (1877-1952), part 1: The artist’s profile
Sergei Bortkievich was a composer whose creative output has been recently rediscovered. Since his death in 1952, his works for many years had been almost completely forgotten. Fortunately, at the end of the 20th century,...
Performance topics in harpsichord music in the second half of the 18th century – Part 1
The present article is connected in terms of its topic with the text entitled Harpsichord or piano? Different concepts in the 18th century keyboard music published by the author in “Notes Muzyczny” no. 1 (9) 2018, and it...
Laboratorium VII
O budowniczych z rodziny Ruckersów i warsztacie przy Jodenstraat w Antwerpii założonym przez protoplastę rodu Hansa wspominano już na łamach Laboratorium. Rozwinęli oni flamandzki styl budowy klawiszowych instrumentów sz...
Retoryczna koncepcja formy w jasnogórskich utworach pasyjnych z XVIII wieku
Istotne miejsce w kulturze muzycznej XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej zajmował klasztor paulinów na Jasnej Górze. Do maryjnego sanktuarium pielgrzymowali polscy władcy, szlachta i duchowieństwo, ale przede wszystkim prośc...
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Polska muzyka kameralna I połowy XX wieku. Źródła, style, interpretacje“
Instytut Muzyki Kameralnej Akademii Muzycznej w Łodzi, powołany 19 września 2018 roku decyzją JM Rektora prof. dr. hab. Cezarego Saneckiego w miejsce istniejącej od 60 lat Katedry Kameralistyki, swoją działalność rozpocz...