POLITYKA MUZEALNA POLSKIEGO KOMITETU WYZWOLENIA NARODOWEGO
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2018, Vol 59, Issue
Abstract
Po II wojnie światowej w Polsce muzealnictwo miało podlegać i służyć polityce państwa. Nowa władza miała za zadanie kształtować i kreować świadomość obywateli zgodnie z ideologią stalinizmu. 21 lipca 1944 r. w Moskwie, pod patronatem Józefa Stalina, powołany został Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN). Od 1 sierpnia 1944 r. jego siedziba, w tym również Resortu Kultury i Sztuki, znajdowała się w Lublinie. Artykuł porusza kwestie kształtowania się muzealnictwa w okresie od 21 lipca 1944 r. do końca grudnia 1944 r. na tzw. ziemiach wyzwolonych. W tym okresie rozpoczęto tworzenie nowych placówek (np. Muzeum na Majdanku), jak i wznawiano działalność instytucji istniejących przed II wojną światową, takich jak Muzeum Lubelskie czy Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej. Muzea w 1944 r. borykały się z wieloma problemami, były to m.in. zniszczenia wojenne, grabieże dokonywane przez stacjonujące na tych ziemiach wojsko ludowe, braki finansowe, czy niedobory kadrowe. Problemy z zatrudnianiem fachowców muzealników wynikały głównie z ówczesnej polityki PKWN, który w instytucjach kultury obsadzał na stanowiskach przeważnie pracowników zajmujących się działalnością propagandową. Nie bez znaczenia dla kwestii muzealnictwa była zapoczątkowana w 1944 r. reforma rolna, podczas której z rozparcelowywanych majątków ziemskich konfiskowano dzieła sztuki przekazując je m.in. do muzeów. Działania te były uzasadnione jedynie ideologicznie, ale – w ocenie historycznej – pozostały niesprawiedliwymi, wątpliwymi moralnie szykanami wobec grup społeczeństwa postrzeganych jako „obszarnicy”. Materiałami źródłowymi przy postawaniu artykułu były sprawozdania PKWN oraz Wydziałów Kultury Urzędów Wojewódzkich (lubelskiego, rzeszowskiego, białostockiego i warszawskiego), znajdujące się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Justyna Hanula
EDUKACJA A PROMOCJA - WSPÓLNE POLA DZIAŁALNOŚCI. WSPÓŁPRACA CZY RYWALIZACJA?
Nie zawsze łatwo jest powiedzieć, gdzie przebiega granica pomiędzy edukacyjną a promocyjną działalnością muzeów. Zwyczajowo łączy się pracowników odpowiedzialnych za te zadania i same zadania, zakładając, że ich praca je...
MUZEUM MORSKIE W BARCELONIE ŚWIATŁO I SZKŁO W SŁUŻBIE EKSPOZYCJI
Muzeum Morskie (Museu Marítim) w Barcelonie położone jest przy Moll de la Fausta, niedaleko od brzegu morza, u wylotu najbardziej znanej w Barcelonie ulicy – Las Ramblas. Siedziba muzeum to dawne Królewskie Arsenały się...
THE LIMITS OF PARTICIPATION IN A MUSEUM?
Over the last dozen years or so, museums all over the world have changed dynamically in terms of their attitude towards their audience. Their attention is centred more and more around the viewers, and their needs have be...
Wstęp do numeru
Dokumentujący ponad dwa stulecia historii polskich muzeów nasz periodyk, którego kolejny, już 58. tom oddajemy obecnie do rąk Czytelników, niezmiennie analizuje i komentuje procesy zachodzące w muzealnictwie polskim i św...
J e a n C l a i r, Malaise dans les musé es, Paris 2007 (Polish translation: J e a n C l a i r, Kryzys muzeów. Globalizacja kultury, translated by Jan Maria Kłoczowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, 110 pp)