Problem ładu publicznego w esejach politycznych Dawida Hume’a
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2017, Vol 73, Issue 4
Abstract
Artykuł jest próbą przeprowadzenia analizy Esejów z dziedziny moralności, polityki i literatury Dawida Hume`a w celu odnalezienia czynników prowadzących do zachowania ładu publicznego oraz elementów życia społecznego i politycznego, które ład ten niszczą, prowadząc do wybuchu zamieszek, a nawet wojny domowej. Obok Historii Anglii, Eseje Hume’a były w osiemnastowiecznej Anglii lekturą niezwykle popularną, jako że przedstawiały żywą analizę ówczesnego państwa, życia społecznego i politycznego, a także dostarczały porad dotyczących metod, których zastosowanie miałoby się przyczynić do udoskonalania ustrojów politycznych. Na podstawie wybranych esejów z dziedziny polityki w artykule omawiane są główne czynniki, które według Hume’a pomagają utrzymać ład publiczny. Z powyższych na pierwszy plan wysuwają się rządy prawa, gwarantujące pokój i sprawiedliwość społeczną, nie będąc przy tym zależnymi od humorów i usposobienia ludzi. Odpowiednia forma rządów, której przykładem może być unikalna brytyjska monarchia parlamentarna, zapewniająca zachowanie równowagi sił lub republika z systemem mechanizmów kontrolnych władzy gwarantowanych przez konstytucję, przyczynia się do ustanowienia ładu publicznego, m.in.: poprzez zaspokajanie istotnych interesów różnych grup społecznych. Natomiast wprowadzenie w życie zasad sprawiedliwości społecznej, poszanowania własności prywatnej i wolności obywatelskich pomaga zapobiec wszelkim zamieszkom politycznym. Według Hume’a powodem niepokojów społecznych są: niekontrolowany wpływ Kościoła na życie publiczne utrwalany przesądem, istnienie frakcji partyjnych, które osłabiają rząd, fanatyzm religijny i wprowadzanie gwałtownych zmian.
Authors and Affiliations
Dominika Kosiewicz-Wawrzonkowska
Piotr Domeracki, Rozstaje samotności. Studium filozoficzne [The Crossroads of Loneliness. A Philosophical Study], Cracow: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2016, p. 380
-
Co to jest przyroda?
The question “what is nature?” is the question of the philosophy of nature. However, the purpose of this article is to pose the question and to outline the answer regardless of how the natural sciences do it. First thing...
Anna Markwart, Bogactwo uczuć moralnych. Jednostka i społeczeństwo we wzajemnych oddziaływaniach w perspektywie filozofii Adama Smitha, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2017, ss. 400
-
Anny Teresy Tymienieckiej koncepcja dialogu interdyscyplinarnego
Wychodząc naprzeciw odwiecznemu ludzkiemu pragnieniu poznania i zrozumienia Wszystkiego, Anna Teresa Tymieniecka (1923–2014) podjęła dialog interdyscyplinarny z przedstawicielami nauk humanistycznych, społecznych, przyro...
The Bloomsbury Companion to Berkeley, pod red. Richarda Brooka i Bertila Belfrage, Wyd. Bloomsbury, Londyn–Nowy Jork 2017, ss. I–IX, 1–525
-