Abstract

Wstęp: Cechy osobowości chorych operowanych z powodu nowotworu jamy ustnej kształtują poziom lęku i depresji związanych z deformacją ciała oraz jakość życia w chorobie, a także są związane z czasem przeżycia chorych. Konieczne jest ich uwzględnianie przy planowaniu leczenia oraz rehabilitacji osób chorych. Celem pracy było poznanie związku między właściwościami osobowościowymi a przebiegiem rehabilitacji czynnościowej u chorych leczonych z powodu nowotworu jamy ustnej. Materiały i metody: W badaniu wzięło udział 100 chorych, 42 kobiety i 58 mężczyzn (55,78 ±11,68 lat) operowanych z powodu raka płaskonabłonkowego jamy ustnej. Chorzy uczestniczyli w rehabilitacji funkcji jamy ustnej. Oceniano przebieg gojenia, zniekształcenie pooperacyjne twarzy, sprawność oddychania, połykania i mowy w odniesieniu do „obrazu siebie”, „obrazu ciała” i „poziomu akceptacji choroby” wg Adjective Check List ACL-37, Body Cathexis Scale i Illness Acceptance Scale po upływie 2, 4 i 12 tyg. od zabiegu operacyjnego. Wyniki: Większą sprawność połykania po upływie 4 tyg. od operacji uzyskiwały osoby cechujące się silniejszą potrzebą porządku i wytrwałości, większą sprawność mowy – osoby, które bardziej akceptowały chorobę. Pacjenci, u których poziom zniekształcenia pooperacyjnego był większy, ujawnili mniejsze natężenie wybranych potrzeb: osiągnięć, dominacji, wytrwałości i ujawniania siebie, jak również mniejszą spontaniczność w kontaktach interpersonalnych. Osoby te miały mniejsze zaufanie do siebie i większą potrzebę uzyskania porady w celu dokonania zmian w życiu. Wnioski: Na różnych etapach rehabilitacji znaczenie mają odmienne właściwości osobowości pacjentów. Szczególnego wsparcia wymagają chorzy doświadczający większego zniekształcenia pooperacyjnego. Ocena psychologiczna ułatwia wyłonienie z grupy rehabilitowanych chorych osób wymagających silniejszego wsparcia w zakresie budowania motywacji do rehabilitacji czynnościowej oraz rozwijania umiejętności społecznych ułatwiających adaptację do choroby.

Authors and Affiliations