Publiczne zarządzanie w sferze prawa autorskiego – problemy definicyjne i normatywne

Apply

Publiczne zarządzanie w sferze prawa autorskiego – problemy definicyjne i normatywne

Journal Title: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy - Year 2010, Vol 1, Issue 6

Abstract

Prawo autorskie, czy też szerzej – prawo własności intelektualnej, stanowi kategorię normatywną tradycyjnie budowaną w oparciu o instytucje prawa prywatnego, w szczególności zaś przy zastosowaniu modelu prawa własności. Nie może być ono jednak współcześnie traktowane ściśle jako hermetyczna grupa przepisów będących „pozakodeksowym działem” prawa cywilnego. Gwałtowny postęp techniczny, otwarcie rynków na obszarze Unii Europejskiej, nowe pola eksploatacji utworów, a także łatwość dostępu i rozpowszechniania rezultatów pracy twórczej to tylko najważniejsze dzisiaj przesłanki ingerencji państwa w funkcjonowanie prawa autorskiego poprzez wprowadzenie do niego mechanizmów publicznoprawnych. Byłoby naiwnym forsowanie tez, jakoby prawo cywilne zawierało normy zapewniające wystarczająco skuteczną ochronę twórcom i innym uprawnionym podmiotom z jednej strony oraz słusznych interesów społeczeństwa rozumianych jako prawo dostępu do twórczości z drugiej. Tak określony obszar zaangażowania państwa można określić mianem „systemu publicznego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi”. Mieszczą się tutaj grupy przepisów dotyczących organów administracji publicznej, posiadających kompetencje we wskazanej sferze, organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, kontroli produkcji nośników optycznych, opłat o szczególnym charakterze, Funduszu Promocji Twórczości oraz odpowiednich procedur. Oczywiście wszystkie wymienione kategorie mieszczą się w zakresie działu administracji rządowej „kultura i dziedzictwo narodowe”, którego centralnym ogniwem jest minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego”. Wymienione przeze mnie instytucje prawne pełnią różnorakie role w obrębie prawa autorskiego, wśród których warto wymienić przede wszystkim funkcję ochrony twórców, usprawnienia i kontroli legalności obrotu, redystrybucji środków pieniężnych wśród uprawnionych oraz wspieranie twórców i podmiotów praw pokrewnych, natomiast jako cel nadrzędny należy widzieć zapewnienie warunków dla rozwoju szeroko rozumianej twórczości. Abstrahując jednakże w zupełności od rozważań w przedmiocie konieczności budowania instytucji prawa autorskiego, skłaniając się bardziej do silnej ochrony twórców (innych uprawnionych podmiotów) czy też szerokiej deregulacji obrotu bądź na przykład zestawienia daleko idącej deregulacji obrotu w opozycji do ściśle cywilistycznych rozwiązań, pragnę podkreślić, że rozwój prawa autorskiego (oraz ogólnie ujętego prawa własności intelektualnej), jego badanie, ulepszanie, usprawnianie stanowi współcześnie istotny element warunkujący dla rozwoju kultury, nauki, techniki, a wobec tego – być może – w ważnej części cywilizacji człowieka jako całości na jej obecnym etapie.

Authors and Affiliations

Tomasz Czerwiński

Keywords

EP ID EP171019
DOI -
Views 39
Downloads 0