Secundum probata or secundum veritatem? Remarks Surrounding Paul of Worczyn’s Commentary on the Nicomachean Ethics (Book 5, Question 40)
Journal Title: Przegląd Tomistyczny - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Paweł z Worczyna, profesor Uniwersytetu Krakowskiego, czynny w pierwszych dekadach XV w., w swoim Komentarzu rozpatruje zagadnienie, czy sędzia powinien kierować się przy ferowaniu wyroku przedstawionymi w trakcie procesu dowodami, czy znaną sobie skądinąd prawdą. Analiza źródeł, na których oparł swoje rozważania Paweł, wskazuje jako protagonistów sporu Tomasza z Akwinu, który opowiadał się za dowodami jako podstawą wyroku, oraz Geralda Odonisa, który wskazywał na bezwarunkową konieczność kierowania się prawdą. Argumentacja Tomasza opiera się na założeniu, że wszelkie czynności, jakie sędzia podejmuje w trakcie procesu, podejmuje jako osoba publiczna, a nie prywatna, toteż nie może w sądzie brać pod uwagę faktów znanych mu, ale nie przedstawionych w sądzie. W ten sposób Tomasz broni instytucję sądownictwa przed zarzutem arbitralności wydawanych wyroków. Gerald natomiast zwraca uwagę na konieczność odróżnienia w działaniach prawnych porządku prawnego (ordo iustitiae) od samej sprawiedliwości (res iustitiae) oraz podporządkowania respektu dla ładu prawnego realizacji samej sprawiedliwości. Tam, gdzie porządek prawny kłóci się ze sprawiedliwością, musi jej ulec, co oznacza w praktyce, że sędzia musi bronić niewinnie oskarżonego, nawet jeżeli przemawiają przeciw niemu przedstawione w trakcie sprawy dowody. Paweł z Worczyna, zrelacjonowawszy wiernie opozycyjne stanowiska, zdaje się lekko przychylać do zdania Geralda Odonisa.
Authors and Affiliations
Mikołaj Olszewski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP190942
- DOI -
- Views 85
- Downloads 0
Człowiek czy anioł? Tożsamość młodzieńca w Markowej narracji o pustym grobie Jezusa (16,5–7)
The question of the identity of the νεανίσκος in Mark 16:5-7 is not so clear and straightforward as one might think at first glance. If the reader is not influenced by the other three canonical gospels, the Markan descri...
Arystoteles w kazaniach św. Tomasza z Akwinu
L’article analyse les citations d’Aristote — cachées et évidentes — qu’on trouve dans les sermons de saint Th omas d’Aquin. L’édition critique de ces derniers, publiée récemment par la Commission Léonine, permet non seul...
Marcus Plested, Orthodox Readings of Aquinas, Oxford: Oxford University Press, pierwsze wydanie 2012 (Changing Paradigms in Historical and Systematic Theology), 272 s.
Recenzja książki: Marcus Plested, Orthodox Readings of Aquinas, Oxford: Oxford Universi- ty Press, pierwsze wydanie 2012 (Changing Paradigms in Historical and Systematic Theology), 272 s.
Relacje między zabobonami a wiedzą naukową w komentarzach Waltera Burleya do Parva Naturalia Arystotelesa
For a modern reader, Walter Burley’s commentaries on Aristotle’s Parva naturalia are a puzzling blend of superstitions and rational arguments. A more detailed analysis of selected issues shows that they are very well int...
Waltera Burleya kwestie do Arystotelesowego „O długości i krótkości życia”. (Pierwsze tłumaczenie na język nowożytny)
Walter Burley’s commentary on Aristotle’s De longitudine et brevitate vitae, one of the fruits of his regency at the faculty of Arts in Oxford, contains three questions, all closely related to the commented text. The fir...