SON DÖNEM OSMANLI AYDINLARINDAN AHMET ŞUAYB’IN FİKRÎ YAPISI (THE FRAME OF MIND OF AHMET ŞUAYB WHO IS LATE OTTOMAN INTELLECTUALS )
Journal Title: Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Year 2015, Vol 2, Issue 3
Abstract
Osmanlı devletinin son dönemlerinde yaşayan Ahmet Şuayb, ülkenin bu sıkıntılı dönemlerinde yazılarıyla çözüm arayışında bulunmaya çalışmış sosyal bilimlerin hemen her şubesinde görüşlerini bulabildiğimiz bir aydınımızdır. Günümüz ilim ve kültür hayatında yeterince tanınamamış olan Ahmet Şuayb, tanıtmaya çalıştı- ğı H. Taine’ın etkisi ve ülkemizdeki pozitif hareketin yayın organlarından sayılan “Ulum-u İktisadiyye ve İçtimaiyye” dergisindeki yazılarıyla, fikir olarak Pozitivizm’i benimsemiş ve sırf kurgusal olduğunu belirlediği metafiziğin reddedilmesi gerektiğini ifade etmiştir. A. Şuayb’in Pozitivist anlayışa bağlılığını A. Comte’a beslediği hayranlıkta görebiliriz. Şuayb’e göre hiç kimse fen ile felsefenin sınırlarını ondan iyi belirleyip, hiç kimse insan ruhunun yönelişlerini ondan güzel tarif edememiştir. Ancak İslam dinini toplumun en önemli unsuru olarak görmesi onu katı bir pozitivist olarak görmemize engeldir. Aslında Şuayb, tabiî, müsbet, pozitif dediği fen bilimleri alanında metafiziğin olmaması gerektiğini yoksa bunların dışında kalan beşeri bilimlerde metafiziğin yine hâkim unsur olduğunu itiraf eder. Şuayb, çok genç yaşta öldüğü ve çok çeşitli alanlarda yazdığı için, benliğini kurmaya zaman ve imkân bulamamıştır. Abstract Ahmet Şuayb was one of our intellectuals who lived in the last period of Ottoman Empire and tried to find solutions in the problems of the country in which there is decadence in that era in his articles in almost every branch of social scienses which can be observed in his views. Ahmet Şuayb who was not known enough in our scientific and cultural life nowadays, tried to introduce H. Taine’s effect and his articles in “Ulum-u İktisadiyye ve İçtimaiyye” journal which is regorded as a publication of positive movement in our country, he adopted Positivism and predicated that it’s necessary to reject metaphysics because of its very fictionality. We can observe the loyalty of Şuayb to the positivism in his admiration for A. Comte. According to Şuayb, nobody could manage to determine the border between science and philosophy better than him and nobody could manage to describe canalization of human soul better than him. However, it’s a handicap to consider him as a strict positivist due to his standpoint about İslam as a basic element of society. İndeed, metaphysics is not necessary to be in natural scienses called positive, apart from these, in the human scienses metaphysic is the dominant element, as he assertted. Since he died in avery young age and he wrate in various fields, he couldn’t find opportunity to shape his personality
Authors and Affiliations
Mehmet KARAKUŞ
Keywords
Related Articles
- EP ID EP174448
- DOI -
- Views 90
- Downloads 0
İSLAM ÖNCESİ ARAPLARDAKİ AİLE KÜLTÜRÜNÜN HZ. PEYGAMBER VE HADİSLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Kur’an’ın ifade buyurduğu gibi, Hz. Peygamber’in, Arapların kendi içlerinden bir beşer olması, O’nun belirli bir zaman ve zemin ile ilişkili olduğu anlamına gelir. O, dünyaya göklerden inmiş ruhanî bir elçi olmadığı gibi...
Sümer Mitolojisi Bağlamında Otorite Tarafından Şekillendirilen İbadet ve Törenler (RELIGIOUS PRACTICES AND CEREMONIES WHICH ARE SHAPED BY AUTHORTY: IN CASE OF SUMERIAN MYTOLOGY)
Sümerlerde bireyin, ibadet ve ritüellerle çevrili konumu, dini inanışlarda yer alan antropogoniler aracılığıyla belirlenmiştir. Buna göre insan sadece panteonda bulunan tanrıların ihtiyaçlarını gidererek hizmet etmek içi...
HAFIZLIK EĞİTİMİ ALAN BİREYLERİN GÖZÜYLE TÜRKİYE’DE HAFIZLIK EĞİTİMİ (NİTEL BİR ARAŞTIRMA)
Hafızlık eğitimi İslam eğitim tarihinin ilk dönemlerinden günümüze kadar devam eden bir eğitimdir. İlk dönemlerde Kur’an’ın korunması amacıyla başlayan bu eğitim, günümüzde de farklı gerekçelerle birlikte devam etmektedi...
KÛFE’DE HANEFÎLİĞİN ORTAYA ÇIKIŞI VE MEDİNE HADİSÇİLİĞİ
İslam hukukundaki Hanefî ve Mâlikî şahıs ekollerinin, erken dönem Kûfe ve Medine bölgesel okullarından doğduğu belirtilmektedir. Gelişen Maliki içtihadlarının bölgesel zemini, el-Müdevvene gibi eserlerde mevcut iken; erk...
Ömer Müftî Kilîsî’nin Sigaranın Hükmü Hakkındaki Görüşünün Değerlendirilmesi -Risâletü’d-Dühân Bağlamında (ANALYSING OF OMAR MÜFTÎ KİLÎSÎ’S IDEAS ON SMOKING CIGARETTE, IN CASE OF RISALA AL-DUKHAN)
Ömer Müftî Kilîsî, XIX. yüzyılda yaşayan Hanefî mezhebi fakihlerindendir. Kilîsî, sigaranın hükmü ile ilgili yazdığı risalesinde sigara içmenin ve satmanın caiz olmadığı görüşünü savunmuştur. O, yaşadığı dönemde kabul gö...