Sztuka polska za granicą. Człowiek i cisza w przestrzeni malarskiej Roberta Bluja
Journal Title: Sztuka i Kultura - Year 2013, Vol 1, Issue
Abstract
Artykuł jest pierwszą w literaturze polskiej próbą przeglądu dorobku malarskiego Roberta Bluja, polskiego artysty mieszkającego i tworzącego w Wilnie. O artyście i jego malarstwie, na gruncie litewskim, pisała między innymi krytyk sztuki Saulė Mažeikaitė, dla której „przestrzeń i figura”, to podstawowe punkty odniesienia malarstwa Bluja. Zasadniczy wpływ na ukształtowanie się warsztatu malarskiego i tematyki prac polskiego artysty z Wilna, miały studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Młody wówczas adept sztuki rozpoczął swoją akademicką edukację w pracowni Mariana Czapli. Następnie przeszedł przez warsztatowe doświadczenia w pracowniach Rajmunda Ziemskiego, Wiesława Szamborskiego i Edwarda Tarkowskiego. W warszawskiej ASP ukształtowało się w artyście wyczucie temperatury barwy i umiejętności budowania obrazu kolorem. Forma przedstawień malarskich Bluja, w stosunku do przedakademickiego okresu jego twórczości, stała się głębsza, klarowniejsza, czystsza i wysublimowana. Malarz systematycznie odrzucał nieistotną dekoracyjność i przeładowanie. Obszar doświadczeń malarstwa Roberta Bluja bliski jest klimatowi i duchowi polskiej neofiguracji. Człowiek w obrazach Bluja najczęściej wydaje się być osamotniony i wyalienowany – oderwany duchowo i fizycznie od namacalnej rzeczywistości, indywidualnie lub w grupach umieszczony w pustej neutralnej przestrzeni. Modelami do kompozycji Roberta Bluja są konkretne osoby – modele, których artysta sam wyszukuje pośród mieszkańców Wilna. Nie stara się jednak na swoich płótnach wykonać portretu indywidualnego. Model staje się w rozumieniu artysty aktorem, który wciela się w rolę wyobrażoną przez malarza. W większości kompozycji malarskich Bluja, człowiek osadzony jest w wyraźnie dookreślonej, a nawet konkretnej przestrzeni. Tła w jego obrazach są przestrzenne, inspirowane wręcz dosłownymi odniesieniami do architektury. Na wielu kompozycjach pojawia się zarówno przestrzeń otwarta – w postaci schematycznie zaznaczonych bram, drzwi lub otworów okiennych, jak też wnętrza zamknięte – sugerujące pokój lub balkon. Odnaleźć też można, choć nie zawsze „właściwą” w stosunku do pierwszoplanowych postaci męskich lub kobiecych, linię horyzontu. Jest ona dla Bluja elementem wręcz podstawowym w dopowiadaniu kontekstu, w którym znajduje się bohater jego przedstawienia. Wielokrotnie powtarzanym elementem dookreślającym przestrzenność kompozycji Bluja są, również zakomponowane w syntetycznej i zbliżonej najczęściej do czarnej lub granatowej plamy formie, kamienie rozrzucone na powierzchni wielu przedstawień – najczęściej pomiędzy sylwetkami ludzkimi.
Authors and Affiliations
Jan Wiktor Sienkiewicz
Graficzny wizerunek św. Eliasza ze zbiorów ojców karmelitów na Piasku w Krakowie
Tematem niniejszego komunikatu jest pochodząca z 1754 roku płyta miedziorytnicza przedstawiająca proroka Eliasza. Obiekt ten, autorstwa lwowskiego rytownika Jana Józefa Filipowicza, znajduje się obecnie w zbiorach Archiw...
Z badań nad oddziaływaniem grafik Albrechta Dürera na zdobnictwo introligatorskie – renesansowa oprawa z Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu
The paper examines an example of German Renaissance bookbinding from the collection of the University Library in Poznań, made by Hans Pfister or Joannes Pistor in 1584. An especially interesting detail of its decoration...
Krucyfiks na Drzewie Życia z dominikańskiego kościoła św. Mikołaja w Toruniu – nowe spojrzenie
Niniejszy artykuł powstał w oparciu o pracę magisterską, dotyczącą jednego z najbardziej znanych dzieł gotyckich w Polsce – krucyfiksu na Drzewie Życia z dominikańskiego kościoła św. Mikołaja w Toruniu. Rzeźba pojawiała...
Buczacka figura św. Jana Nepomucena autorstwa Jana Jerzego Pinsla
Jan Jerzy Pinsel played a very important role in the cultural life of mid-18th century Buczacz and other towns of Crown Podolia as well as of the nearby city of Lwów (Lviv) in that period, and fairly numerous and varied...
Kościół parafialny w Nowym Dworze Mazowieckim – niedocenione dzieło polskiego klasycyzmu
Architekt Stanisław Zawadzki znany jest przede wszystkim jako autor budowli rezydencjonalnych oraz gmachów wojskowych, znacznie mniej jako twórca dzieł sakralnych. Zachowane projekty nie pozwalają wszakże w jakikolwiek s...