Towarzystwa muzyczne w Królestwie Polskim (1870–1914)

Apply

Towarzystwa muzyczne w Królestwie Polskim (1870–1914)

Journal Title: Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica - Year 2015, Vol 94, Issue

Abstract

W latach 1870–1914 powstało w Królestwie Polskim co najmniej 38 towarzystw, których celem było propagowanie muzyki samodzielnie lub razem ze śpiewem chóralnym, jak również dwa stowarzyszenia zawodowe muzyków. W okresie represji popowstaniowych i reakcyjnych rządów Aleksandra III (do 1894 r.) zalegalizowano tylko trzy organizacje, regulowania życia społecznego przez administrację państwową (1894–1906) – 12, a liberalizacji (1906–1914) – 25. Spośród guberni (w granicach z lat 1867–1912) najwięcej stowarzyszeń muzycznych założono w piotrkowskiej (18), co wynikało z jej potencjału ekonomiczno-demograficznego. W guberni warszawskiej zarejestrowano sześć towarzystw, kaliskiej – cztery, a lubelskiej i łomżyńskiej po trzy. Pod względem rodzaju miejscowości 17 organizacji powstało w miastach gubernialnych, 13 powiatowych, po cztery w innych miastach oraz osadach, a dwa na wsiach. Najwięcej utworzono ich w Łodzi i Warszawie, po sześć, a w Lublinie, Radomiu i Siedlcach po dwa. Obok wyspecjalizowanych stowarzyszeń zainteresowanie muzyką było realizowane w ramach organizacji kulturalnych o szerszym zakresie działania, obejmującym literaturę, teatr oraz gimnastykę. Powodem odmów legalizacji stowarzyszeń po 1906 r. były głównie uchybienia formalne w podaniach i projektach ich statutów. Jedynie wobec inicjatyw żydowskich władze państwowe prowadziły politykę ograniczania. Pod względem społeczno-zawodowym wśród założycieli dominowali początkowo mieszczanie wspierani niekiedy przez ziemian. Po wybuchu rewolucji w 1905 r. aktywność zaczęli przejawiać drobnomieszczanie oraz najemni pracownicy umysłowi i fizyczni. Do powstania towarzystwa muzycznych przyczynili się głównie Polacy, w mniejszym stopniu Niemcy, Rosjanie, Francuzi, Ukraińcy i Żydzi. Były one także obszarem współdziałania różnych grup narodowych, etnicznych i wyznaniowych. Przyczyną likwidacji większości było występowanie członków, a w jednym przypadku uprawianie w lokalu organizacji gier hazardowych.

Authors and Affiliations

Wojciech Jaworski

Keywords

towarzystwa muzyczne życie muzyczne Królestwo Polskie

Działalność Aleksandry Kołłontaj w świetle publikacji szwedzkiego dziennika „Dalpilen. Tidning för Falu län och stad” (1915–1926)

Autor podjął się niełatwego zadania przedstawienia dokonań Aleksandry Kołłontaj (z lat 1915–1926), znanej i wybitnej działaczki rosyjskiego i radzieckiego ruchu robotniczego, widzianych przez pryzmat doniesień jednego z...

EP ID EP333338
DOI 10.18778/0208-6050.94.08
Views 47
Downloads 0