Wpływ specyfiki podlaskiego pogranicza na deklarowanie gotowości przejścia na prawosławie duchownych unickich w obwodzie białostockim w latach 1836-1839
Journal Title: Studia Białorutenistyczne - Year 2015, Vol 9, Issue 9
Abstract
W procesie restytucji prawosławia, zgodnie z planem biskupa Józefa Siemaszki, ważne było przeprowadzenie delatynizacji Cerkwi unickiej, która objęła nabożeństwa, wnętrza świątyń, wiernych i obrzędy. Sprawą priorytetową stało się pozyskanie kleru unickiego, zwłaszcza kanoników, wykładowców, duchownych deputatów, dziekanów i ich zastępców. Biskup litewski zabiegał o to osobiście. Pisemne deklaracje zgody na przyłączenie się do Cerkwi prawosławnej, czyli tzw. podpiski, kler podpisywał od połowy lat 30. XIX wieku. W diecezji litewskiej liczba duchownych, którzy to aprobowali, była o wiele większa niż w diecezji białoruskiej. Na przełomie wiosny i lata 1838 roku dobrowolne dotychczas deklaracje zaczęto już egzekwować. W obwodzie białostockim, w dekanacie białostockim, w ustalonym terminie oświadczeń nie podpisało dwóch parochów. W dekanacie bielskim w czerwcu 1838 roku podpisek nie złożyło ponad dwudziestu księży. Duchowni oponowali przeciwko restytucji prawosławia, wysyłali pisma do władz duchownych i cara, agitowali parafian. Część z nich stopniowo podpisywała deklaracje, a władze duchowne nie wyciągały żadnych konsekwencji. Najdłużej opierający się złożyli je w ostatnich miesiącach 1838 roku, z wyjątkiem stojącego na czele oponentów – Antoniego Sosnowskiego, który uczynił to w lutym 1839 roku. Na sprzeciw wobec podpisania oświadczeń parochów unickich złożyło się kilka przyczyn. Tu, na pograniczu, miała miejsce najdalej posunięta latynizacja i polonizacja oraz działania księży łacińskich, głównie w czasie prowadzonych tzw. misji. Nie bez znaczenia były także bliskie kontakty parochów z klerem rzymskokatolickim i unitów z Kościołem łacińskim, w wyniku czego zacierały się różnice pomiędzy obu obrządkami katolickimi, oraz urażona ambicja Antoniego Sosnowskiego, którego pozycji nie doceniły władze duchowne.
Authors and Affiliations
Irena Matus
Keywords
Related Articles
- EP ID EP192292
- DOI 10.17951/sb.2015.9.41
- Views 35
- Downloads 0
Ядвіга Казлоўская-Дода, Паняцце „дом” у сучаснай беларускай мове. Pojęcie „dom” we współczesnym języku białoruskim, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 242 s.
-
Влияние восточнославянских языков на белорусский язык начала ХХ в
The article discusses the mutual influences of the Belarusian, Ukrainian and Russian language at the beginning of the 20th century. The quantitative and qualitative analysis of the Ukrainian and Russian elements, along w...
Problem samoidentyfikacji bohaterów w dramaturgii Pawła Priażko
W artykule omówiono twórczość współczesnego dramatopisarza białoruskiego Pawła Priażko. Na podstawie przeprowadzonej analizy sztuk Życie jest piękne, Zamknięte drzwi, Trzy dni w piekle, Gospodarz kawiarni, uwzględniając...
Poetka, tłumacz, badacz literatury. Rec. pracy: Ірына Багдановіч, Залатая Горка: вершы, пераклады, артыкулы. Mінск: Кнігазбор, 2016, 399 s.
brak
Identyfikacja religijna i państwowa polityka wyznaniowa Białorusi
W artykule podejmuje się próbę analizy zagadnienia identyfikacji wyznaniowej mieszkańców Białorusi w okresie transformacji społecznej, związanej z rozpadem ZSRS, na podstawie badań białoruskich socjologów. Wskazuje się r...