Zabytkowy fortepian Pleyela. Studium egzemplarza nr 32 490 z 1862 roku na przykładzie „Preludiów” op. 28 Fryderyka Chopina

Apply

Zabytkowy fortepian Pleyela. Studium egzemplarza nr 32 490 z 1862 roku na przykładzie „Preludiów” op. 28 Fryderyka Chopina

Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2015, Vol 2, Issue 4

Abstract

Fortepian firmy Pleyel nr 32 490, będący eksponatem Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, jest jednym z najcenniejszych tego typu zabytków w Polsce. Wyprodukowany w 1862 roku instrument stanowi wartościowy przykład konstrukcji znanej i używanej przez Fryderyka Chopina. Koniecznym wprowadzeniem w temat artykułu jest pokazanie perspektywy historycznej dla ewolucji konstrukcji fortepianu. Fortepian epoki chopinowskiej był jeszcze w fazie dynamicznego rozwoju. Od pierwszych egzemplarzy Cristoforiego z początku XVIII wieku różniły go przede wszystkim walory dźwiękowe, dzięki którym miał on już zdecydowanie bardziej ugruntowaną pozycję na rynku muzycznym. Zyskując na popularności, pozostawiał za sobą klawesyn i klawikord, których wykorzystanie w tym czasie sprowadzało się odpowiednio do realizacji basso continuo (klawesyn) oraz wykorzystania domowego dzięki niewielkim gabarytom (klawikord). Konstrukcję Pleyela z 1862 roku od produkowanych dziś instrumentów różniły dwie podstawowe cechy: mechanizm pojedynczego wymyku oraz równoległy układ strun. Różnice te zostaną szerzej zanalizowane w drugiej części artykułu, która ukaże się w kolejnym numerze „Notesu Muzycznego”. Manufaktura Pleyel, założona w 1807 roku, była do niedawna najstarszą fabryką fortepianów na świecie. Została ostatecznie zamknięta w 2014 roku, ale na trwałe wpisała się w pejzaż francuskiego fortepianmistrzostwa. Przeglądając dzieje fabryki, można dostrzec pasję, która towarzyszyła wszystkim jej szefom, zwłaszcza w interesującym nas okresie: od Ignace’a i Camille’a Pleyelów poczynając, na Gustawie Lyonie kończąc. Wprowadzili oni do konstrukcji fortepianu szereg innowacji, które przekładały się nie tylko na komfort i precyzję gry, ale przede wszystkim na specyficzne walory dźwiękowe instrumentów ze znakiem Pleyela. Walory te dostrzegł Fryderyk Chopin, który przez cały okres emigracji wybierał właśnie te instrumenty, będące dźwiękowym punktem wyjścia dla wielu jego kompozycji. Bardzo istotne były relacje Fryderyka Chopina i Camille’a Pleyela. Dopełnieniem ich obrazu, zawartego w korespondencji obu panów, jest analiza ksiąg handlowych fabryki Pleyel, upubliczniona jakiś czas temu przez paryskie Musée de la musique. Pokazuje ona ciekawe zależności finansowe i korzyści z nich czerpane zarówno przez Chopina, jak i Pleyela. Głównym wszakże kryterium wyboru przez Chopina fortepianów Pleyela była ich doskonałość, o której niejednokrotnie wspominał kompozytor w listach do przyjaciół.<br/><br/>

Authors and Affiliations

Daniel Eibin

Keywords

EP ID EP517960
DOI -
Views 54
Downloads 0