Zmienność przestrzenna temperatury gleby w Polsce

Journal Title: Acta Agrophysica - Year 2018, Vol 25, Issue 3

Abstract

Celem badań było rozpoznanie i określenie przestrzennej zmienności temperatury w powierzchniowej warstwie gleby na obszarze Polski. Do badań wykorzystano dane pomiarowe wykonane w latach 1961-1975 w 88 stacjach meteorologicznych. Rozpatrywano jednomiesięczne okresy temperatur pochodzące z głębokości 5 cm. Do analiz zastosowano metody statystyczne i geostatystyczne. Rozpoznano zmienność przestrzenną temperatury gleby, wykorzystując empiryczne semiwariogramy oraz dopasowane do nich modele, dla których wyznaczono wartości samorodków, wartości progów wysycenia semiwariancji oraz zakresów przestrzennej zależności. Obliczono również wymiary fraktalne. Następnie, stosując metodę krigingu, na podstawie danych punktowych, wyznaczono powierzchniowe rozkłady temperatury gleby na obszarze Polski. Stwierdzono istotną i silną przestrzenną zależność temperatury gleby. Najlepiej dopasowanym modelem matematycznym semiwariogramu empirycznego była funkcja sferyczna z zakresem od 290 do 880 km. Wartości samorodka, wysycenia, jak i wymiaru fraktalnego rosły w okresie letnim, malały od jesieni do wiosny z najniższymi wartościami na koniec jesieni i początek zimy. Wskazują one, że w okresie wiosenno-letnim zachodzą dodatkowe procesy modyfikujące temperaturę gleby, głównie w wyniku bardziej zróżnicowanych opadów deszczu i większych zawartości frakcji piasku w środkowej części Polski. Semiwariogramy powierzchniowe wskazują na występowanie zmieniającej się w czasie anizotropii w rozkładzie temperatury gleby. Przestrzenne rozkłady temperatury gleby ukazują znaczące jej zróżnicowanie na obszarze Polski z ukierunkowaniem południkowym w okresie jesienno-zimowym i równoleżnikowym w okresie wiosenno-letnim.

Authors and Affiliations

Edyta Rojek, Bogusław Usowicz

Keywords

Related Articles

Plon biomasy nadziemnej i białka oraz zawartość chlorofilu w liściach Festulolium braunii (K. Richt.) A. Camus w mieszankach z różnym udziałem Medicago media Pers.

Celem pracy było określenie wpływu zróżnicowanego udziału Medicago media Pers. w mieszance z Festulolium braunii (K. Richt.) A. na plon biomasy nadziemnej, plon białka oraz względną zawartość chlorofilu w liściach festul...

Zastosowanie wybranych nieliniowych modeli do opisu wzrostu rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.)

W pracy podjęto próbę opisu wzrostu roślin rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) za pomocą wybranych nieliniowych modeli wzrostu: Gompertza, funkcji logistycznej i Richardsa. Do analizy wykorzystano wyniki z wielol...

Wpływ dodatku mąki dyniowej na zmiany wybranych cech tekstury ciasta drożdżowego

Celem pracy było określenie wpływu dodatku mąki dyniowej oraz czasu przechowywania na właściwości tekstury ciasta drożdżowego. Do badań przygotowano próbę kontrolną oraz 3 ciasta z mąką dyniową w ilości 5, 10 i 15% w mie...

The effect of application of biopreparations and fungicides on the yield and selected parameters of seed value of seed potatoes

The study presented in this paper is based on the results of a field experiment conducted in the years 2014-2016 at the Research Station for Cultivar Testing COBORU at Uhnin (51°34', 23°02'E), on a slightly acidic grey-b...

Detection of bruising of ‘Szampion Arno’ apple at visible light

During transport, reloading and handling, apples are often damaged, among which bruises are the most common cause of permanent, visible changes in colour on the surface of the fruit. Discoloration of the apple skin affec...

Download PDF file
  • EP ID EP477025
  • DOI 10.31545/aagr/95026
  • Views 47
  • Downloads 0

How To Cite

Edyta Rojek, Bogusław Usowicz (2018). Zmienność przestrzenna temperatury gleby w Polsce. Acta Agrophysica, 25(3), 289-305. https://europub.co.uk/articles/-A-477025