Związki między próbami siłowo-szybkościowymi o odmiennej strukturze ruchu. Epilog
Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2008, Vol 18, Issue 43
Abstract
Wstęp. Praca stanowi uzupełnienie publikacji, której trzy dotychczas wydane części poświęcono analizie związków podstawowych prób siłowo-szybkościowych. Do uzupełnienia badanych związków poprzez szersze omówienie znaczenia szybkości w rzutach skłoniły autorów zbyt małe dysproporcje w ciężarze piłek zastosowanych w pomiarach wyjściowych. Uwagi Farfela i innych autorów, zalecających do oceny zdolności szybkościowych stosowanie rzutów lekkimi przedmiotami, stanowiły zachętę do przeprowadzenia tego typu pomiarów. Jako teoretyczną przesłankę do tego rodzaju badań przyjęto odwrotnie proporcjonalną zależność między siłą a prędkością. Większe odległości uzyskane w rzutach lekkimi przedmiotami świadczą o predyspozycjach szybkościowych osoby badanej. Cennych informacji ostrzegających przed przeprowadzeniem rzutów zbyt lekkim sprzętem dostarczyły przekazy Matwiejewa i Zaciorskiego oraz szczególnie istotne dla praktyki zalecenia Mulaka.Cel. Uzupełnienie treści poprzednich części opracowania informacjami dotyczącymi znaczenia szybkości (prędkości ruchu) w próbach siłowo-szybkościowych oraz wyrażenie opinii na temat słuszności określania szybkości jako motorycznej zdolności „kompleksowej” lub „hybrydowej”.Materiał i metody. W maju 2008 r. przebadano 58 studentek i 47 studentów II roku Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Dokonano pomiarów podstawowych cech somatycznych oraz wykonano rzuty piłką lekarską 3 kg do tyłu i 1 kg jednorącz sposobem zbliżonym do rzutu piłką palantową. Podobną techniką wykonano rzuty piłkami gumowymi o ciężarze 304 g i 104 g. Próby te uzupełniono przeskokami przez listwę. Dodatkowo możliwości szybkościowe badanych określono wskaźnikiem utworzonym z wyników uzyskanych piłkami lekkimi, które odniesiono do odległości osiągniętych piłkami ciężkimi. Drugą grupę badawczą stanowiły dzieci ze Szkoły Podstawowej w Miłoszycach, 34 uczennice i 34 uczniów klas IV–VII. Podobnie jak w zespołach studenckich, u dzieci określono budowę ciała, natomiast rzuty piłkami lekarskimi 2 kg i 1 kg wykonywano w przód znad głowy, zaś pięcioma piłkami gumowymi różniącymi się ciężarem – sposobem takim jak studenci. Obliczono również wskaźniki szybkościowo-siłowe, odnosząc wyniki rzutu piłką najlżejszą 32 g do odległości uzyskanych piłkami ciężkimi. Ponadto spośród wielu przeprowadzonych prób motorycznych pod uwagę wzięto bieg na 20 m ze startu lotnego z jego pochodnymi, skok w dal z miejsca, bieg w miejscu z klaskaniem 20 kroków i dynamometryczny pomiar mięśni dłoni. W drugim rozpatrywanym zagadnieniu odmienność stanowisk części autorów, odnosząca się do podstawowych pojęć używanych w dziedzinie motoryczności, skłania do przeglądu najważniejszych publikacji i sformułowania ewentualnych uwag.Wyniki. W obu grupach studenckich w miarę stosowania lżejszego sprzętu zmniejszały się związki rzutów z cechami budowy ciała. W grupie studentek czasy przeskoków okazały się niezależne zarówno od cech somatycznych, jak i rzutów piłkami, co praktycznie wyłączyło tę grupę z dalszej analizy. Natomiast w grupie męskiej znaczący współczynnik korelacji rzutu piłką 304 g z czasem przeskoków pozwolił na utworzenie wskaźnika szybkościowo-siłowego. Najbardziej diagnostyczny okazał się wskaźnik określający stosunek odległości uzyskanej piłką 304 g do wyniku rzutu piłką 1 kg. Zestawienie czasów przeskoków studentów o ekstremalnych wielkościach wskaźnika uwidoczniło jego wartość dyskryminacyjną.Obliczenia korelacyjne w grupie dzieci wykazały u chłopców pewną analogię powstałych związków do tych, które zaobserwowano u studentów mimo odmienności rodzajów prób i sposobów ich przeprowadzenia. Stosunkowo niewielką diagnostyczność wskaźników szybkościowo-siłowych można tłumaczyć innym sposobem wykonywania rzutów piłkami ciężkimi i ujęciem w liczniku wskaźników najlżejszej piłki o ciężarze 32 g, podczas gdy korelacje piłek nieco cięższych uwidoczniły możliwość trafniejszej oceny.Drugim z postawionych zadań były rozważania na temat sensowności użycia w przypadku szybkości terminu: motoryczna zdolność „kompleksowa” („hybrydowa”). Na podstawie publikacji, głównie Szopy, Mynarskiego i Raczka oraz innych autorów, przede wszystkim Matwiejewa i Zaciorskiego, uznano, że wszystkie cztery zdolności motoryczne powinny być określane jednakową nazwą. Równocześnie stwierdzono, że za najbardziej prosty i logiczny model ich współzależności można przyjąć opracowany w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku ostrosłup foremny Ważnego.Wnioski. Zastosowany sposób oceny zdolności szybkościowych z wykorzystaniem rzutów wymaga dalszych badań, niemniej w przyszłości może być przydatny w praktyce przy odpowiednim doborze piłek o ciężarze adekwatnym do wielkości udziału siły i szybkości w danym działaniu ruchowym. Narzędziem oceny szybkości mogą być zarówno same rzuty piłkami lekkimi, jak i wskaźniki szybkościowo-siłowe powstałe przy udziale piłek ciężkich. Niezbyt trafne pod względem merytorycznym wydają się oceny zdolności szybkościowych wykorzystujące biegi sprinterskie i skoki – typowe próby szybkościowo-siłowe, jak również częstotliwość ruchów poprzez punktowanie, pomiar również niepewny pod względem trafności oceny. Określenia „kompleksowe” lub „hybrydowe”, dotyczące wszystkich zdolności, nie powinny odnosić się wyłącznie do szybkości. Za najbardziej prosty, logiczny model współdziałania wszystkich zdolności motorycznych można z powodzeniem uznać ostrosłup foremny Ważnego.
Authors and Affiliations
Adam Haleczko , Leszek Korzewa , Ewa Misiołek , Urszula Włodarczyk
Keywords
Related Articles
- EP ID EP60470
- DOI -
- Views 98
- Downloads 0
Rozwój morfologiczny i poziom zdolności motorycznych chłopców uprawiających różne dyscypliny sportowe
Cel pracy. Ukazanie różnic w budowie ciała i poziomie zdolności motorycznych chłopców z okolic Sanoka trenujących zespołowe gry sportowe (siatkówkę i piłkę nożną) i sporty zimowe (łyżwiarstwo szybkie i hokej na lodzie) o...
The morfofunctional growth level of children and young people in age 8–16 years in relation to their families’ income
[b]Aim of the work.[/b] The purpose of the thesis is to define relations between somatic build and motor ability of children and young people and evaluation of income obtained by their parents.[b]Material and methods. [/...
Wczesna specjalizacja sportowa (jak i kiedy ocenić właściwości ciała, predysponujące do wyczynu sportowego)
Dzieci i młodzież już w bardzo młodym wieku jest zachęcana do wyboru specjalizacji sportowej. Budowa, proporcje i składniki ciała decydują o predyspozycjach sportowych, ale ulegają one ciągłym zmianom w czasie dzieciństw...
Wiesław Osiński, Antropomotoryka (wydanie II rozszerzone), Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, 2003
Drugie, poszerzone wydanie Antropomotoryki W. Osińskiego należy uważać obecnie w Polsce za najlepszą i kompletną syntezę wiedzy teoretycznej, odnoszącej się do działalności ruchowej człowieka, teorii rozumianej szeroko,...
Score equalisation in men’s and women’s olympic weightlifting (48-75 kg for women and 56-105 kg for men) (preliminary report)