Afrykański rynek antykwaryczny. Między autentycznością a komercją. Przypadek Dogonów i Sombów
Journal Title: Afryka - Year 2018, Vol 47, Issue
Abstract
Pojawienie się masowej turystyki skutkuje zmianami zachodzącymi w sztuce ludów Afryki Zachodniej. W efekcie czego wzrosło zapotrzebowanie na „oryginalne pamiątki afrykańskie”, pojawiła się prawie przemysłowa, taśmowa produkcja „sztuki afrykańskiej”. Zjawisko to przeanalizowano na przykładzie dwóch ludów (Dogon i Somba), do których masowo docierali turyści oraz ludów w umiarkowany sposób dotkniętych tym zjawiskiem. Porównując sztukę ludów Afryki Zachodniej z początku XX wieku, kiedy nie istniało tam zjawisko masowej turystyki, do sztuki początku XXI wieku dostrzegamy zmiany. Jedne są zmianami zachodzącymi wewnątrz danej kultury, będącymi efektem naturalnego procesu przemian. Drugie są zmianami egzogennymi, wynikającymi z masowego zainteresowania sztuką, dziełami lokalnych rzemieślników. Maski i rzeźby – główny obiekt zainteresowań przyjezdnych poszukujących atrakcyjnej pamiątki, ulegają zmianie wskutek oczekiwań klientów. Sztuka artisan, z którą najczęściej spotyka się turysta, co prawda nawiązuje do tradycyjnej sztuki ludów odwiedzanych przez turystów, odpowiada jednak przede wszystkim na ich zapotrzebowanie. Niektóre wyroby są inspirowane gustami przyjeżdżających turystów. Rzemieślnik aby sprzedać swoje wyroby musi szybko reagować na potrzeby klienta. Obiekt sztuki tradycyjnej z całą swoją bogatą symboliką został wyrwany z kontekstu kulturowego, i stał się pamiątką z pobytu nie tylko z odwiedzanego terenu, ale z wizyty w Afryce w ogóle. Pojawił się w tym momencie problem co jest kopią a co autentykiem. W pojęciu sztuki europejskiej oryginał jest jeden, a każdy kolejny obiekt, który wygląda tak samo jest kopią lub falsyfikatem. W artisanach i muzeach jest wiele takich samych masek, rzeźb czy też innych obiektów o walorach artystycznych, różnią się jedynie w detalach i staranności wykonania. Pomimo tego etnolog nie powie, że to podróbki.
Authors and Affiliations
Lucjan Buchalik
Afrykańska bioetyka. Przegląd wybranych stanowisk
Bioetyki kulturowe stanowią reakcję na dominację zachodniego paradygmatu bioetyki i etyki medycznej kojarzonej głównie z pryncypializmem i filozofią utylitarystyczną, dominację będącą spuścizną kolonializmu. Na fali tego...
Nierówny mur. Znaczenie i aktywność państw BRICS-u w Afryce
Celem artykułu jest prezentacja strategii legitymizacji, zakresu inwestycji oraz formuły zaangażowania poszczególnych państw BRICS-u w Afryce. We wstępie pokrótce przedstawiono narodziny BRISC-u oraz charakter wymiany go...
Profesor Stanisław Piłaszewicz – szkic do portretu z okazji minionych urodzin (70-lecia)
Szkic do portretu to ponad pół wieku zbiorowego doświadczania współpracy z Profesorem i czerpania z imponującego Jego dorobku naukowego jawi się nam – kolegom, uczniom, czytelnikom – portret pełniejszy i doskonalszy. Zaz...
Pochówki „władców ziemi” w badaniach etnoarcheologicznych
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie najnowszych wyników badań etnoarcheologicznych prowadzonych w środkowej Jatendze (Burkina Faso) wśród niewielkiej społeczności Nioniosi. Badana grupa, zarówno według tradycj...
Memuary Mahteme Syllasje Uelde Mesk'ela czyli etiopskie spojrzenie na cesarstwo w okresie zmian
Memoirs by Mahteme Sillase Welde Mesk’el is a book of about one thousand pages. The author of this book, an Ethiopian intellectual of Haile Sillase I’s period, described methods of governing in the Ethiopian Empire. The...