Agatologiczna i aksjologiczna próba uzasadnienia wyborów etycznych
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2014, Vol 71, Issue 2
Abstract
Autor artykułu uważa, że współczesny namysł etyczny, szczególnie w dziedzinie etyki zawodowej, koncentruje się na formułowaniu zasad działania oraz na ocenie prawidłowości ich realizacji. Mało natomiast uwagi poświęca refleksji na temat uzasadnienia zachowań etycznych. Wygląda to tak, jakby współcześni etycy, także etycy biznesu, byli przekonani, iż sensu bycia etycznym nie ma potrzeby wskazywać – bo wszystko od dawna jest oczywiste. A zadanie etyków polegać ma jedynie na formułowaniu najwłaściwszych, tzn. najbardziej optymalnych, sposobów realizacji tych zaleceń. Tymczasem uważna obserwacja współczesnego świata pokazuje, że na obszarze życia ekonomicznego, społecznego i intelektualnego, gro nieporozumień wynika z rozbieżności zapatrywań na sferę tego co podstawowe. Europejczycy doby średniowiecza mieli podobny obraz rzeczywistości i wynikający z niego wspólny pogląd na to, jak realizować etycznie wartościowe życie. Opisy powiązań pomiędzy wizją kosmicznego, ustanowionego przez Boga, ładu a zasadami życia można odnaleźć np. w pismach Bonawentury i Tomasza z Akwinu. Ten spójny obraz świata został zakwestionowany przez epokę nowożytną. W wyniku tego innymi torami zaczęło podążać myślenie o kosmosie, a innymi o człowieku. Opisy, wynikającego z takich takiego stanu rzeczy, etycznego zagubienia można odnaleźć w pismach Johna Donne’a i Błażeja Pascala. W dalszej części artykułu autor omawia nowożytne poszukiwania nowego sposobu uzasadniania wyborów etycznych. Jednak najwięcej uwagi poświęca omówieniu dwóch dwudziestowiecznych propozycji. Jego zdaniem godne uwagi i głębszej refleksji są propozycje – aksjologiczna (w ujęciu Maxa Schelera) oraz agatologiczna (w ujęciu Józefa Tischnera).
Authors and Affiliations
Zbyszek Dymarski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP316796
- DOI 10.12775/RF.2014.017
- Views 88
- Downloads 0
Struktura osobowości a proces cywilizacji. Nota na temat historyczności człowieka w rozważaniach Norberta Eliasa
Artykuł wydobywa z dzieła Eliasa O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetycznemyśli na temat historyczności człowieka i ukazuje ich znaczenie dlakształtującej się antropologii historycznej, uwzględniającej re...
Bez stałego meldunku. Emocje między biologią a humanistyką
Emocje są przedmiotem zainteresowania zarówno neurobiologii, psychologii jak i filozofii, a mimo to pozostaje wciąż naukowym wyzwaniem ustalenie wspólnego stanowiska w rozumieniu natury stanów emocjonalnych człowieka. Są...
On Paths of Imagination. Pico’s Way towards Understanding Man
The aim of the following article is to reconstruct the sources of Gianfrancesco Pico della Mirandola’s (1469-1533) concept of imagination. Aristotle’s views presented in De Anima are their core. However, in order to pres...
Philosophical Societies in the Scottish Enlightenment
As one of the outstanding researchers of that time, Roger L. Emerson, claims, the phenomenon of the Scottish Enlightenment, called the ‘Age of Improvement’, is based on ‘cosmopolitan learned society’. The Parliamentary U...
Prawo naturalne a prawa człowieka: stanowisko Bertholda Walda
W artykule przedstawiono poglądy Bertholda Walda w kwestii podstaw praw człowieka. Autor artykułu podziela poglądy niemieckiego myśliciela, że fundamentem tych praw jest prawo naturalne, co w kulturze współczesnej bywa p...