Struktura osobowości a proces cywilizacji. Nota na temat historyczności człowieka w rozważaniach Norberta Eliasa
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2017, Vol 73, Issue 3
Abstract
Artykuł wydobywa z dzieła Eliasa O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetycznemyśli na temat historyczności człowieka i ukazuje ich znaczenie dlakształtującej się antropologii historycznej, uwzględniającej rezultaty interdyscyplinarnychbadań humanistycznych: filozofii, socjologii, psychologii. Abstrakcyjnemupodmiotowi poznania jako konstrukcji pojęciowej (homo clausus)Elias przeciwstawia człowieka całościowego jako osobowość, na którą składasię nie tylko ratio/intelekt, lecz również popędy, emocje, namiętności. Podlegająone modelowaniu w stosunkach międzyludzkich (figuracjach), odpowiadającychzmiennym historycznie formom życia. Psychospołeczne badania Eliasanad historycznością człowieka poprzedził filozof Wilhelm Dilthey. Badając procesrozwoju cywilizacji polegający na rosnącej kontroli afektów, Elias wypełniaDiltheya koncepcję człowieka historycznego bogactwem treści pochodzącychz dziejów obyczajowości oraz procesów kształtowania się państwa i rozwojuabsolutyzmu. Na barwnych przykładach zmienności form zachowania się przystole, stosunku do drugiej płci pokazuje, jak sposób funkcjonowania ludzkichpopędów zmienia się w procesie cywilizacji. Historyczność człowieka oznacza zmienność form ludzkiego życia, a wraz z nimi zmienność struktury życia emocjonalnego/świadomości/osobowości.
Authors and Affiliations
Elżbieta Paczkowska-Łagowska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP321627
- DOI 10.12775/RF.2017.022
- Views 63
- Downloads 0
Zbigniew Marcin Kuderowicz (1931–2015). Wspomnienie
-
Warunki brzegowe etyki chrześcijańskiej
Idea etyki chrześcijańskiej istnieje od niemal dwudziestu wieków, jednak dopiero od kilkudziesięciu lat jej prawomocność jest powszechnie podważana, co zostało pokazane w artykule O możliwości istnienia filozofii chrześc...
Tomasz Jarmużek, Marcin Tkaczyk, Normalne logiki pozycyjne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, ss. 202.
-
Instinct and Explanation in Thomas Reid’s Theory of Action
In his account of what he calls the ‘mechanical principles’ of action, Thomas Reid distinguishes between deliberate, willed actions and those caused by instincts or habits. He holds that that agents can only be held mora...
Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo: słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, ss. 292
-