Dialog z INNYM w dyskursie religijnym 2. połowy XIX w. (na przykładzie kazań). O relacji katolicy – protestanci
Journal Title: Język - Szkoła - Religia - Year 2017, Vol 0, Issue 2
Abstract
Dyskurs religijny 2. połowy XIX w. prowadzony przez polski Kościół katolicki różnił się w swoich aspektach poznawczych od dyskursu, jaki rozwinął się wiek później po II Soborze Watykańskim. O jego cechach decydowało wiele czynników kontekstowych, związanych między innymi z rozwojem doktryny religijnej. Jednym z istotnych aspektów poznawczych tego dyskursu, przejawiającego się w tekstach kaznodziejskich, które stały się w niniejszym artykule obiektem badawczym, jest relacja My – Inni służąca w dużej mierze konstruowaniu wspólnotowej tożsamości. Inny kategoryzowany jest przed wszystkim na podstawie kryterium wyznaniowego, w dalszej kolejności etnicznego. W pracy przedstawia się wyodrębniane w kazaniach kategorie Innych wraz z przyporządkowanym do nich sposobem ich postrzegania z punktu widzenia wspólnoty katolickiej. W dalszej części omówiona została relacja między katolikami a protestantami na podstawie językowo-tekstowych sposobów jej kształtowania. Mechanizmy wartościowania uświadamiają, że w kazaniach dochodzi do zmiany w językowym obrazie protestantów, co jest konsekwencją osłabiania strategii negatywnej waloryzacji tej społeczności. Wyjściowy dla tego okresu profil protestanta jako złego chrześcijanina ulega przekształceniu w profil gorszego, błądzącego chrześcijanina, którego zgodnie z założeniami ówczesnego ekumenizmu należy przywrócić na łono Kościoła katolickiego. Ten aspekt relacji międzyreligijnych ujęty jest w pracy w perspektywie kategorii dialogu. Istotnym elementem pracy jest wskazanie na różnice regionalne w podejściu do Innych (niekatolików) w różnych regionach dawnej Polski, znajdującej się w XIX w. pod zaborami.
Authors and Affiliations
Renata Bizior
PISMO ŚWIĘTE W HISTORYI O CHWALEBNYM ZMARTWYCHWSTANIU PAŃSKIM MIKOŁAJA Z WILKOWIECKA Z PERSPEKTYWY JĘZYKOZNAWCY
Celem artykułu jest przedstawienie sposobów tworzenia harmonii ewangelicznych w Historyi o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim, a także ich relacji z treścią scen dramatycznych. Artykuł dotyczy m.in. kwestii wyboru spośr...
Ukraińska humanistyka w odzyskaniu tożsamości
Autor tekstu opisuje sytuację ukraińskiej humanistyki. W czasie radykalnych przemian politycznych również nauki humanistyczne, ich metodologia i podejście muszą ulec przebudowie. W latach dziewięćdziesiątych przetłumaczo...
O Nowej kolędzie kaszubskiej Franciszka Sędzickiego
W Nowej kolędzie kaszubskiej, opublikowanej w r. 1937 w „Straży Gdańskiej”, periodyku Polonii Wolnego Miasta Gdańska, Franciszek Sędzicki (1882–1957), poeta i publicysta kaszubski, członek grupy literackiej młodokaszubów...
The right to write - or imagining human difference anew with Hélène Cixous
In the wake of the Holocaust, and in a transnational context, the French- -Algerian philosopher Hélène Cixous (1937–) makes her Jewish voice heard by crossing borders and asking questions. Like an existential rumination...
Portrety biblijnych aniołów w misterium Jerzego Zawieyskiego "Każdy"
Tekst ten jest próbą przeanalizowania udziału oraz funkcji istot anielskich w świecie dramatu Jerzego Zawieyskiego Każdy. Misterium adwentowe z 1953 r. Dokonuję tego zarówno w kontekście ich portretów biblijnych, jak i z...