Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2015, Vol 71, Issue 3
Abstract
Autor przedstawia nieznane bliżej w Polsce klasyczne stanowisko jednego z najwybitniejszych przedstawicieli tak zwanej mądrościowej koncepcji filozofii w Niemczech w XX wieku – Josefa Piepera, które staje w obronie szczególnego znaczenia filozofii w poznaniu rzeczywistości i prawdy. Pieper przekonująco wykazuje, dlaczego filozofia (wbrew nasilonej scjentystycznej tendencji w programach uniwersyteckich w drugiej połowie XX wieku) nie musi sprostać wymogom nauk ścisłych oraz kierować się wzorcem ścisłości, określającym ich metody badawcze i naukowe problematyzacje. Podobnie jak Heidegger sądzi, iż o wiele bardziej wymagana jest od filozofowania odpowiedniość, czyli obiektywność poznania jako zgodność z rzeczą. Myśliciel z Münster konkretnie pokazuje, że to absolutyzacja ścisłości, czyli tendencja traktowania jej za wyłączny model należytego zajmowania się światem i prawdą, uniemożliwia dostrzeżenie i uznanie walorów klasycznego filozofowania. Czyni to zwłaszcza przy okazji rozpatrywania różnic pomiędzy filozofią a naukami szczegółowymi. Filozofowanie o charakterze metafizycznym, realizowane w ramach wielkiej tradycji (Platon, Arystoteles i kontynuatorzy ich myśli aż po Jaspersa), prezentuje Pieper jako najwyższą postać poznania, otwierającą nas na całość świata rzeczy i bytów. Novum przedstawionych analiz polega między innymi na pokazaniu, że istnieje wyraźne podobieństwo w spojrzeniu Piepera i Heideggera. Uwidacznia się ono po pierwsze, w kwestii oceny wzorca ścisłości naukowej i po drugie, w podkreśleniu, że filozofowanie rządzi się wymogiem odpowiedniości, który zakłada postępowanie badawcze stosowne do rzeczy i umożliwia obiektywność poznania.
Authors and Affiliations
Józef Kożuchowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP320464
- DOI 10.12775/RF.2014.030
- Views 58
- Downloads 0
Nakręcane światy. Twórczość Paolo Bacigalupiego w kontekście wybranych elementów kapitalistycznego systemu-świata
Paolo Bacigalupi jest uznanym autorem science-fiction. Jego powieści i opowiadania dowodzą, że jest autorem o wyjątkowej wrażliwości społecznej. Niniejszy artykuł przedstawia możliwą interpretację jego prac, analizując j...
Filozofia po Husserlu i Heideggerze
Husserl i Heidegger położyli podwaliny pod tzw. fenomenalne i hermeneutyczne ujęcie rzeczywistości. W tym paradygmacie mieści się także idea filozofii jako analizy języka oraz jej postmodernistyczna wizja jako narracji i...
Konserwatywna krytyka humanitaryzmu. Część druga. Max Scheler, Hannah Arendt
W drugiej części cyklu artykułów poświęcony krytyce humanitaryzmu zostanie przedstawione stanowisko M. Schelera i H. Arendt. Scheler skupia się na ukazaniu fundamentalnej różnicy między etyką chrześcijańską a oświece...
Donna J. Haraway, Staying with the Trouble. Making Kin in the Chthulucene, Duke University Press Duke University Press, Durham, Londyn 2016, ss. 296
-
Conflicting Models of Faith: Browne vs Toland
In this paper, I consider two Early Modern conceptions of Christian faith, one proposed by John Toland (1670–1722) and the other by Peter Browne (1665–1735). I regard and analyse these conceptions as conflicting models o...