Franz Liszt – obywatel świata czy węgierski patriota? Rapsodie węgierskie jako przykład realizacji założeń muzyki narodowej
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2018, Vol 1, Issue 9
Abstract
Artykuł jest próbą określenia postawy Franza Liszta wobec Węgier – kraju urodzenia kompozytora, który w XIX w. był częścią monarchii austriackiej. Artysta został ukształtowany zgodnie z wzorcami kultury zachodnioeuropejskiej. Model ten uzupełniły kontakty z inteligencją i światem sztuki, co głęboko zmieniło światopogląd Liszta i ukształtowało jego profil artystyczny. Postawa kosmopolity uległa zmianie w pewnym etapie życia, kiedy twórca wrócił do ojczyzny. Na Węgrzech rozpoczął się proces, który pozwolił Lisztowi dostrzec znaczenie kultury własnego kraju. Wyrazem tej tendencji było zainteresowanie muzyką Cyganów oraz folklorem narodowym. W artykule przedstawiono charakterystykę muzyki węgierskich Romów, a także tańców ludowych (verbunkos, czardasz). Wpływ wymienionych elementów widoczny jest w kompozycjach Liszta z tego okresu, zwłaszcza w dziewiętnastu Rapsodiach węgierskich. W cyklu występują wyraźne odwołania do muzyki cygańskiej, a zwłaszcza do brzmienia romskiej kapeli. Nawiązaniem do folkloru jest forma utworów i środki stylistyczne, przejęte m.in. z verbunkos. Rapsodie są mistrzowskim połączeniem techniki wirtuozowskiej z możliwościami brzmienia fortepianu (imitacja dźwięków cymbałów czy dzwonków). Kompozytor wykorzystał nowe jakości harmoniczne, jak skala cygańska lub imitacja ludowego basu. Jednocześnie w cyklu nadal obecne są reguły rządzące klasyczną harmonią. Poszukiwanie przez Liszta nowych możliwości kompozycji i jakości brzmieniowych dały impuls do rozwoju etnomuzykologii, eksplorowania i formułowania nowych koncepcji w sztuce pianistycznej m.in. przez Bartóka.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Zbigniew Waszak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP516931
- DOI 10.5604/01.3001.0012.9901
- Views 52
- Downloads 0
Kirchenlieder im 21. Jahrhundert. Zugänge zu ihrer künstlerischen, liturgischen und hymnologischen Bewertung
Seit dem Aufkommen des Neuen Geistlichen Lieds in den 1960er Jahren ist es innerhalb der Hymnologie kaum gelungen, einen diesen Liedern adäquaten Beurteilungs- und Untersuchungsmodus zu entwickeln. Allzuoft werden neuer...
Pianista – akompaniator blaski i cienie, schematy i pułapki
Artykuł jest próbą opisu schematów, zależności i modeli postępowania w zawodzie akompaniatora, identyfikowanych przez autorkę w toku 20-letniego doświadczenia zawodowego. Podejmuje się szczegółowego zbadania procesów czę...
Violin sonatas by Polish composers of the turn of the 20th century as an example of shaping emotions in music
In the article, the author analyses the influence of expressive elements on the listener’s experience based on sonatas for violin and piano composed by Polish composers at the turn of the 20th century. Music in the physi...
Trois Pièces Césara Francka – studium poznawcze, cz. II
Źródłem, na którym bazuje dwuczęściowy artykuł zamieszczony w niniejszym czasopiśmie, jest praca magisterska autora o takim samym tytule, napisana pod kierunkiem prof. Piotra Grajtera w 2015 roku. Przedmiotem rozważań...
Laboratorium IV
Laboratorium IV<br/><br/>