Komponenty sprawności fizycznej w ujęciu zdrowia (H-RF) dziewcząt i chłopców z Polski południowo-wschodniej w pierwszej dekadzie XXI wieku a ich miejsce zamieszkania

Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2012, Vol 22, Issue 60

Abstract

[b]Cel badań.[/b] Ocena w pierwszej dekadzie XXI wieku stopnia przejawiania się gradientów społecznych w Polsce południowo-wschodniej.[b]Materiał i metody.[/b] Do opracowania problematyki badawczej wykorzystano wyniki badań zebrane w latach 2001–2010 wśród 14899 dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 18 lat ze szkół podstawowych i średnich z Polski południowo-wschodniej. Za miarę przejawiania się gradientów społecznych przyjęto zakres różnic w poziomie rozwoju komponentów sprawności fizycznej w ujęciu H-RF (Health-Related Fitness) u 5561 mieszkańców wsi (2530 ♀ i 3031 ♂) oraz u 9338 badanych w miastach (4448 ♀ i 4890 ♂). Obliczono podstawowe charakterystyki statystyczne (Me i SD min-max) oraz wskaźnik dymorfizmu. Wyniki pomiaru znormalizowano z wykorzystaniem Skali T („Tenowej Uniyear”), opracowanej według autorskiej propozycji Januszewskiego i Mleczki. Zakres gradientów społecznych scharakteryzowano na podstawie wskaźnika różnic punktowych branych pod uwagę komponentów sprawności fizycznej w ujęciu H-RF, przyjmując za miarę istotności statystycznej wartość 4 pkt w „Skali Tenowej Uniyear”.[b]Wyniki. [/b]Zaproponowana metoda punktacji w skali T okazała się dobrym narzędziem do uchwycenia zarówno wszechstronnej dynamiki rozwoju morfologicznego, funkcjonalnego i motorycznego, jak i komponentów sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie (Health-Related Fitness). Wyniki analizy zmienności wywołanej poprzez czynniki środowiska społeczno-kulturowego pozwalają zauważyć tendencję do utrzymywania się przewagi w rozwoju somatycznym mieszkańców miast nad rówieśnikami obojga płci mieszkającymi w środowisku wiejskim. W pomiarach wydolności fizycznej i zdolności wytrzymałościowych mieszkańcy wsi osiągali częściej przewagę nad rówieśnikami z miast.[b]Wnioski.[/b] Wyniki badań własnych nie dostarczyły dostatecznej liczby dowodów, aby dokonać falsyfikacji tezy o istnieniu stratyfikacji społecznej w pierwszej dekadzie XXI wieku w dwu społecznych niszach ekologicznych (miasto – wieś) Polski południowo-wschodniej. W rozwoju somatycznym utrzymuje się nadal tendencja do przewagi kinetyki i dynamiki rozwoju dzieci i młodzieży z miast. W rozwoju funkcjonalnym można dostrzec tylko w badanych zdolnościach wytrzymałościowych echa dawnego pożądanego przystosowania się mieszkańców wsi do warunków życia sprzyjającego osiąganiu pozytywnych wskaźników zdrowia. Zastosowane narzędzie ewaluacji sprawności fizycznej okazało się przydatne do oceny gradientów społecznych, czyli zmienności wywołanej czynnikami środowiskowymi.

Authors and Affiliations

Jerzy Januszewski, Edward Mleczko, Joanna Gradek, Elżbieta Cieśla

Keywords

Related Articles

Analiza teorii modeli uczenia się czynności ruchowych na podstawie sześciu kryteriów oceny

[b]Wprowadzenie.[/b] Jak ocenić relatywne korzyści wypływające z każdej teorii uczenia się i nauczania czynności ruchowych, mając w pamięci ich różnorodność? Czy na podstawie dwóch funkcji: wyjaśniającej i predykcyjnej,...

Współdziałanie i sprzeczność w przejawach zdolności motorycznych. Część I. Szybkość i wytrzymałość

W sporcie zdolności motoryczne mają decydujący wpływ na wyniki koordynacyjne, inaczej jest ze zdolnościami kondycyjnymi. U osób o wysokim przygotowaniu sprawnościowym odnotowuje się przypadki występowania sprzeczności m...

Connections between strength-speed task with different structure of movement. Epilogu

Introduction. This study is a completion of three previous reports devoted to analysis of the relations between the basic strength and speed tests. Too small disproportion in weight of balls, which were used in the initi...

Przewidywanie, zjawisko o wielu modalnościach

Autor wyraża pogląd, że współczesna matematyka nie może być tak przydatna w biologii, jak np. w fizyce. Zatem w biologii w ogólności, a w antropomotoryce w szczególności, szczególnie obiecującym „narzędziem porządkującym...

Zróżnicowanie płciowe wielkości wskaźników fizjologicznych na wysiłek o stopniowo wzrastającym obciążeniu u osób uprawiających biegi średnie i długie

[b]Cel pracy.[/b] Celem pracy była analiza wielkości wybranych wskaźników fizjologicznych w aspekcie dymorfizmu płciowego na dwóch poziomach intensywności wysiłku, mianowicie na poziomie progu niekompensowanej kwasicy me...

Download PDF file
  • EP ID EP60391
  • DOI -
  • Views 84
  • Downloads 0

How To Cite

Jerzy Januszewski, Edward Mleczko, Joanna Gradek, Elżbieta Cieśla (2012). Komponenty sprawności fizycznej w ujęciu zdrowia (H-RF) dziewcząt i chłopców z Polski południowo-wschodniej w pierwszej dekadzie XXI wieku a ich miejsce zamieszkania. Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences, 22(60), 65-83. https://europub.co.uk/articles/-A-60391