Logopedia – nauka o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowaniach językowych
Journal Title: Logopedia - Year 2010, Vol 0, Issue 39
Abstract
Logopedia jest nauką o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowań językowych. Opisuje i ocenia kompetencję poznawczą, językową i komunikacyjną, ocenia sprawność w realizowaniu tych kompetencji oraz objaśnia biologiczne przyczyny warunkujące ich stan. Śledzi zatem udział języka w kształtowaniu umysłu jednostek (w ich zróżnicowanej kondycji biologicznej) i w budowaniu interakcji. Ponieważ jest nauką stosowaną, to buduje także strategie postępowania zmieniające niepożądane stany języka i możliwości zachowań językowych. Tak pojęta dyscyplina wiedzy pozwala w jej zakresie wyodrębnić dwa pola aktywności badawczej: profilaktykę logopedyczną i zaburzenia mowy. Profilaktyka logopedyczna buduje wiedzę na temat diagnozowania sprawności językowych i komunikacyjnych, rozwijania i podtrzymywania tych sprawności u osób pozostających w normie biologicznej i umysłowej. Da się wydzielić trzy obszary działań wypełniających przestrzeń profilaktyki: „wczesną interwencję logopedyczną”, „diagnozowanie stanu słuchu i mowy u dzieci” oraz „logopedię artystyczną”. Zaburzenia mowy wymagają od logopedy umiejętności diagnozowania zaburzeń, budowania programów terapii i prowadzenia terapii. Poprzez diagnozowanie logopeda rozpoznaje zaburzenie oraz uzyskuje wgląd w poznawcze, językowe i komunikacyjne sprawności, który jest niezbędny w programowaniu i prowadzeniu terapii. Dociera do poznawczych czynności mówiącego (poprzez słownictwo, sprawność semantyczną i umiejętności narracyjne) oraz do umiejętności budowania przekazu (poprzez analizę intencji i sposobów ich realizowania, analizę czynności mówienia, sprawność dialogową, językową sprawność społeczną). Dwie procedury prognostyczne – programowanie i prowadzenie terapii – dostarczają wiedzy na temat następujących strategii postępowania: a) budowanie kompetencji poznawczej, językowej i komunikacyjnej (w głuchocie, alalii, oligofazji, autyzmie, wypadkach padaczek), b) usprawnianie czynności mówienia (w dysglosji, jąkaniu, dyzartrii), c) stabilizowanie rozpadu języka (w afazji, pragnozji, schizofazji, demencji).
Authors and Affiliations
STANISŁAW GRABIAS
Ruchy ułatwiające artykulację – samogłoski
STRESZCZENIE W artykule zostaną zaprezentowane propozycje ruchów ciała, które mogą wpływać na poprawną artykulację samogłosek. Przedstawiona metoda terapii została opracowana w wyniku połączenia wiedzy fonetycznej, stud...
Praktyka oparta na dowodach (EBP) w przypadkach zaburzeń płynności mowy i zaburzeń głosu. Doświadczenia bułgarskie
The main purpose of the present article is to examine in the theoretical plan the effectiveness of speech therapy interventions for clients with fluency and voice disorders regarding to the ICF classification. The author...
Rozwój dzieci we wczesnym wieku: badanie i prognoza Розвиток і виховання дітей раннього віку: вивчення і прогноз
Na podstawie teoretycznej analizy badań zagranicznych i krajowych naukowców cech rozwoju psychicznego dzieci wczesnego wieku opracowano kompleksową metodę diagnozowania stanu psychicznego i rozwoju fizycznego, ich kryter...
Reprezentacja świata u osób z afazją
Ludzkie możliwości umysłowe jest wynikiem twórczej aktywności natury – taki pogląd przewija się w poglądach wielu badaczy i myślicieli. Na procesach filo- i ontogenetycznie wcześniejszych – automatycznych i nieświadomych...
Przyswajanie słów i ich znaczeń przez dzieci niesłyszące i słyszące – analiza porównawcza
Artykuł poświęcony jest problematyce przyswajania słów i ich znaczeń przez dzieci z uszkodzeniami słuchu w zestawieniu z umiejętnościami dzieci słyszących. Analizom poddane zostało rozumienie derywatów nieregularnych sem...