Mistyfikacje biblioterapii w edukacji. Bibliotherapy hoaxes in education
Journal Title: Przegląd Biblioterapeutyczny - Year 2012, Vol 0, Issue 1
Abstract
Biblioterapia stała się metodą niezwykle popularną wśród nauczycieli, dlatego warto przyjrzeć się warunkom i sposobom wykorzystania jej w edukacji. Działania biblioterapeutyczne w edukacji wczesnoszkolnej są słabo uzasadnione teoretycznie, ponieważ dostępna polskoję- zyczna literatura przedmiotu ma charakter przede wszystkim metodyczny. Ponadto nauczyciele przedszkolni i wczesnoszkolni nie mają specjalistycznego przygotowania do pracy z czytelnikiem ani przygotowania terapeutycznego, w związku z czym wykorzystują metodę biblioterapii, jakby była to metoda dydaktyczna. Dochodzi tu z jednej strony do odwoływania się do koncepcji biblioterapii „rozwojowej”, opartej na modelu psychodynamicznym, a z drugiej – do przyjęcia strategii dydaktycznych mających charakter behawioralny, a podstawy ideologii pedagogiki transmisyjnej. Uzasadnienie zastosowania biblioterapii w szkole staje się swoistym kamuflażem dla „użycia” utworu literackiego w celu doraźnego oddziaływania wychowawczego. Wobec tego w swoich refleksjach używam pojęcia „mistyfikacja” na określenie statusu metody biblioterapii na zajęciach przedszkolnych czy szkolnych z dziećmi. Teoretyczne uzasadnienie korzystania z metody biblioterapii w edukacji staje się mistyfikacją: wprowadza w błąd, kierując uwagę na pola odniesień (to znaczy funkcje autoterapeutyczne w osobistej konkretyzacji utworu literackiego), które nie są potem w metodzie stosowane (ponieważ interpretacja jest narzucona). Zakładanie w strategiach nauczycielskich, że utwór literacki ma siłę oddzia- ływania perswazyjnego, również można postrzegać jako mistyfikacjędla dydaktycznych manipulacji. Mechanizmowi mistyfikacji ulegają także osobowe cele wychowawcze, które w procesie „uszczegółowienia” zostają przekształcone i zaczynają tracić swój podmiotowy charakter. Nauczyciel posługujący się metodą biblioterapii w edukacji przedszkolnej czy szkolnej, wykorzystując utwór literacki jedynie jako narzędzie przemocy symbolicznej, może się przyczynić do unieważnienia terapeutycznych i prorozwojowych właściwości literatury. Bibliotherapy has become a very popular method among teachers, so it is worth to look at the conditions and ways of using it in education. Since Polish subject literature available is most of all of methodological character, bibliotherapeutic activities in early education are poorly justified theoretically. In addition, kindergarten and early education teachers have neither specialist training to work with the reader nor therapeutic preparation, thus they use bibliotherapy as if it were a teaching method. What happens here is on one hand referring to the concept of „development” bibliotherapy which is based on the psychodynamic model, and on the other hand – adopting teaching strategies that are of behavioral character and based on the ideology of transmission pedagogy. The justification of applying bibliotherapyat school becomes a kind of camouflage for „using” a literary work for the temporary educational action. Therefore in my reflections I use the term „hoax” to describe the status of the bibliotherapy method applied in kindergartens or schools. The theoretical justification of applying the bibliotherapy method in education becomes a hoax: it is misleading as it directs attention to reference fields (i.e., auto-therapeutic functions in a personal instantiation of a literary work), which then are not used in the method (because the interpretation is imposed). Approaching in teaching strategies that a work of fiction has a persuasive impact can also be seen as a hoax in teaching manipulation. Personal educational goals also succumb to the mechanism of mistification. Those goals in the process of „being made more detailed” are transformed and begin to lose their subjective nature. If teachers who use the bibliotherapy method at kindergarten or school use a literary work only as an instrument of symbolic violence, they can contribute to the cancellation of therapeutic and pro-development properties of literature.
Authors and Affiliations
Anna Wasilewska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP166063
- DOI -
- Views 85
- Downloads 0
Gender lęku. Wyspiańskiego baśnioterapia „nie-męskości”. The gender of an anxiety. The Wyspiański’s fairy-tale as a bibliotheraphy of „no-masculinity”
Artykuł jest propozycją analizy i interpretacji młodzieńczego utworu Stanisława Wyspiańskiego zatytułowanego w edycji Dzieł zebranych artysty jako Baśń o Miłości i Dumie. Przedmiotem i celem badań jest wizualizacja proje...
Współczesna arteterapia. Bibliografia adnotowana czasopisma „Arteterapia”
I. Arteterapia. II. Biblioterapia. III. Choreoterapia. IV. Chromoterapia. V. Filmoterapia. VI. Fototerapia. VII. Muzykoterapia. VIII. Poezjoterapia. IX. Teatroterapia. X. Terapia za pomocą sztuk plastycznych. XI. Podróże...
„Zwyciężył prawy but nad nogą” – przedmiot jako nośnik posttraumy. „The right shoe has defeated the foot” – an object as a carrier of the posttrauma
Na podstawie historii trzech kobiet pochodzących z Kresów, których dzieciństwo przypadło na okres II wojny światowej, analizuję, w jaki sposób przedmioty sentymentalne stają się nośnikami posttraumy, traumy zapośredniczo...
Biblioterapia rosyjska i jej źródła. Krótkie wprowadzenie. Russian bibliotherapy and its sources. Brief introduction
I. Tradycja; I. 1. Bibliopsychologia Mikołaja Rubakina; I. 2. Psychologia sztuki Lwa Wygotskiego; I. 3. Podsumowanie; II. Współczesność; II. 1. W stronę biblioterapii klinicznej; II. 2. W stronę biblioterapii rozwojowej;...
Mistyfikacje biblioterapii w edukacji. Bibliotherapy hoaxes in education
Biblioterapia stała się metodą niezwykle popularną wśród nauczycieli, dlatego warto przyjrzeć się warunkom i sposobom wykorzystania jej w edukacji. Działania biblioterapeutyczne w edukacji wczesnoszkolnej są słabo uzasad...